A troubled mind causes more suffering than an ulcer.

श्रध्दाकी परीक्षा सबसे कठिन अवसरपर होती है

Confession of error works like a broom. The broom sweeps away filth; confession does no less.

God and Satan cannot both occupy the throne of the heart.

जो नियमोंको जनता नहीं है और उसका पालन नहीं करता है वह लोक-सेवक हो ही नहीं सकता ।

निर्दोष और निःस्वप्न निद्रा समाधि है, योग है, अनासक्त कर्म है(विनोबा के खतके आधारपर)

रामनाम रूपी अमृत आत्माको आनन्द देता है, शरीरकी व्याधि दूर करता है ।

पवित्रताकी परीक्षा तब होती है जब अपवित्रतासे घर्षण होता है ।

Humility does not work, if it is a mere pretence; nor does simplicity.

મનુષ્ય કોઈ સત્તાનો તાબે રહેતો હોય એનો અર્થ એ છે કે તે વ્યક્તિગત સ્વાતંત્ર્યની કિંમત ચૂકવી રહ્યો છે.

We exist, because God is. This shows that man, or any living being, is part of the Divine.

He who lacks peace and firmness cannot realize God.

अपनेको धोखा देने की मनुष्यकी शक्ति अजीब है ।

જેનામાં આટલું ધૈર્ય નથી તે અહિંસા ન પાળી શકે.

Ramanama helps only those who fulfil the conditions for its recitation.

Nanak says : The more one indulges oneself, the more unhappy one becomes.

માણસને જયારે અથાતીત વસ્તુ મળે છે ત્યારે તેના આનંદનો પાર નથી રહેતો.

ભૂતકાળ આપણો છે, આપણે ભૂતકાળનાં નથી. આપણે વર્તમાન છીએ અને ભવિષ્યને બનાવવાવાળાં છીએ, ભવિષ્યનાં નહીં.

Do not do anything do not read anything without under­standing.

Pure thought is so subtle and yet so powerful a thing that it becomes all-pervading.

Why seek outside that which is within you?

जब हम रेलगाड़ीके समय के बाहर जाय तो गाड़ी चुकते हैं । प्रार्थनाके समय न पहुंचें तो?

नानक कहते हैं सुखकी लालसा सच्ची व्याधी है दुःख उसका उपचार है ।

One person has God on his side; millions have Satan on theirs. Must, therefore, one fear the millions?

જેમ પિંડમાં બ્રહ્માંડ છે તેમ ગામડામાં હિંદુસ્તાન છે.

Not contrived but genuine laughter is true eloquence, and more effective than speech.

राई जैसा दोष छिपाने से पहाड़ जैसा बनता है जाहर करने से नाबूद हो सकता है

Says Nanak again : Whatever you give away is yours; what­ever you keep is not yours.

I have no disciples, being myself an aspirant after discipleship and in search of a guru.

जबतक शरीर, मन और आत्माके बिचमें मेल नहीं होता है कुछ भी कम सीधा नहीं बनता है ।

उम्दा ख्याल खुशबू जैसा है ।

He is lost who is possessed by carnal desire.

પોતાના દોષ આપણે જોવા નથી ઈચ્છતા, બીજાના દોષ જોવામાં આપણને મજા પડે છે. ઘણાં દુઃખો તો આમાંથી પેદા થાય છે.

It is very difficult to confess ones error; but then there is no other way of cleansing oneself.

When there is both inner and outer cleanliness, it approaches godliness.

Renunciation is true enjoyment.

जब जगत् हमें गिराता है, तब ईश्वर हमारा बेली होता है ।

जिसे न शांति है, न निश्चय, उसे ज्ञान कहांसे?

कृत्रिम नहीं, लेकिन स्वाभाविक हास्य भव्य भाषण है और भाषणसे ज्यादा कम देता है ।

जैसे हम आदर्शके नजदीक पहोंचते हैं, ऐसे हम सच्चे बनते हैं

It is well not to yield to desire. Once we give in restraint becomes difficult if not impossible.

जिंदगी गुलाबके समान मनाई जाती है । जिंदगीमें भी कांटा भरा है, इसलिये ।

Repression itself affords a training in satyagraha, even as an unsought war affords a training for the soldiers.

When the self dies, God fills the void.

अहंतामें निकला हूआ वचन हमेशा जूठा समझो ।

एकांतकी खूबी जिसने जानबूझकर उसका सेवन किया है वही जानता है ।

Why is it that man is afraid of speaking and practising truth, not untruth?

हमें बुद्धि है और इससे प्रे अन्तर्नाद है । दोनोंकी अपनी-अपनी जगह जरुरत है ।

નિર્દોષ અને સ્વપ્ન વગરની નિંદ્રા સમાધિ છે, યોગ છે, અનાસક્ત કર્મ છે. (વિનોબાના પત્રના આધારે)

अपनेको पहचानने के लिये मनुष्यको अपनेसे बाहर निकलकर तटस्थ बनकर अपने को देखना है

आदर्शका ध्यान करने से उसकी विशालता नहीं बढ़ती है लेकिन गहराई अवश्य बढ़ती है ।

Never should we make the mistake of imagining that a wrong can be classified as big or small’.

जिस वस्तुका चितवन हो नहीं सकता उसके बारेमें तर्क वितर्क करना फिजुल नहीं तो क्या ?

ઈર્ષ્યા કરનારને ખાઈ જાય છે. જેની તે ઈર્ષ્યા કરે છે તેને કંઈ થતું નથી, કદાચ તે જાણતો પણ નથી.

In fact there should be harmony in life. The melody will pervade all activities and behaviour.

जिंदगी मजा करने के लिये नहीं है लेकिन किर्तारको पहचानने के लिये और जगत्की सेवाके लिये है ।

That which looks for mercy from an opponent is not non­-violence.

Sacrifice which causes pain is no sacrifice at all. True sacrifice is joy-giving and uplifting.

शुद्ध ह्रदयसे निकला हुआ वचन कभी निष्फल नहीं होता

If God so desires it, I may have to become a helpless witness to the undoing of my dream.

अकेलेपनमें जो लाभ है वह अनुभवसे ही सिद्ध हो सकता है ।

जो किसीकी गुलामी करना नहीं चाहता है उसे ईश्वरकी गुलामी करना है

Nothing turns out right so long as there is no harmony between body, mind and soul.

To see nothing but faults of others is even meaner than praising ones own virtues.

દેશો વચ્ચેનો દરિયો ઓળંગવો સહેલો છે, પણ વ્યક્તિ વ્યક્તિ વચ્ચેનો કે પ્રજા પ્રજા વચ્ચેનો દરિયો તરવો અઘરો છે.

રાઈ જેટલો નાનો દોષ છુપાવવાથી પહાડ જેટલો મોટો બની જાય છે. પણ જાહેર કરી દેવાથી તે નાબૂદ થઈ જાય છે.

He who talks in tune with the rhythm of life is never weary.

In complete non-violence, there is complete absence of hatred.

The way of peace is open to her. Her freedom is assured if she has patience.

He alone lives in whose heart dwells Rama (God) and who is ever aware of such presence.

जो मनुष्य एक वस्तु नहीं समजता है उसे करने के लिये उसे मजबूर करना सख्त सजासे अधिक सजा है

खुश करना तो खुदाको, खुशामत करना तो भी उन्हींकि, यो हम सब चिंता और झंनझंटसे छुट जाते हैं ।

जो श्रध्दा कभी बुझती नहीं है मगर बढ़ती है वह अनुभवका रूप लेती है

When ‘I and when God? In determining this lies the test of wisdom.

सितारोसे भरा हूआ आकाश और ईएसआई ही खूबीओंसे भरा हूआ भीतरी आकाश से बढ़कर दूसरा क्या आश्चर्य चाहीये?

तुमारे जेबमें एक पैसा है वह कहांसे और कैसे आया है वह अपनेसे पूछो उस कहानी से बहुत सीखोंगे

There is a limit to violent action and it can fail. Non-vio­lence knows no limit and it never fails.

In faith there is no room for despair.

मनका मैल शरीरके मैलसे भयंकर है लेकिन शरीरका मैल भीतरी मैलकी निशानी होती है ।

Nothing is impossible for a true devotee.

बगैर निस्वार्थताके निर्भयता कैसी?

If I had no sense of humour, I would have committed suicide long ago.

He who does not labour and yet eats, eats stolen food.

पर दुःखे उपकार करे तोये मन अभिमान न आणे रे अगर अंतर्यामी सब करवाता है तो अभिमान कैसे?

However lofty the ambition, even those considered the low­liest of creatures should come within its ambit.

How can that be religion which cannot be put to use in ones daily life?

श्रद्धामें निराशाको कोई स्थान नहीं है ।

What more do you want when the heavens are within you, and even God Himself?

Man cannot raise himself by searching outside. The scope for growth lies within.

नम्रताका ढोंग नहीं चलता, न सादगीका ।

જે જબરદસ્તીથી ગરીબ બન્યો છે તે સ્વેચ્છાએ ગરીબ બની હ્સકતો નથી.

जमीनका मालिक तो वही है जो उसपर महेनत करता है

પવિત્રતા પડદામાં નથી રહેતી. તેને તો ઈશ્વરની જ રક્ષા જોઈએ.

Religion is no religion if it becomes mechanical.

जिसको जम पहोंचना चाहते हैं करीब २ उसके जैसा हमारे [हमें] बनना है ।

What matters to you the worlds praise or censure? Do what you think is your duty.

To speak the truth, you have to weigh your words again and again.

There is only one way of achieving independence through non-violence : by dying we live, by killing never.

हिमालय दूरसे ही अच्छा लगता है ऐसे प्रायः सब चीजके लिये है ।

जो मनुष्य यह मेरा और वह तेरा मानता है, वह अनासक्त नहीं हो सकता है

जैसे अनुभव लेता हूं, पाता हूं कि आदमी अपने-आप अपने सुख दुःख का कारण है

रामके नामसे जो रावणका कम करे, उसे या कहें?

અનાસક્તિની સાથે અનિયમિતતાનો મેલ ક્યારેય બેસતો નથી.

વિકારી વિચારોથી બચવાનો એક અમોદ્ય ઉપાય- રામનામ- છે. નામ કંઠમાંથી જ નહીં પરંતુ હૃદયમાંથી નીકળવું જોઈએ.

If one man can become perfect, it is but fair to assume that all can become so.

मनुष्य अगर अपनी शक्तिके बाहर कम न ले तो गभराहटको स्थान ही नहीं रहता

दूसरोंके दोष ही देखना अपने गुणोंको देखने से भी नीच है ।

He who is unable to rule over himself can never really succeed in ruling over others.

अखबार पढ़ना आजकल मुसीबत है । सही खबर मिलती नहीं है । न पढ़ने से नुकसान नहीं है ।

મનુષ્યજીવન અને પશુજીવનમાં ફરક શો ? એનો પૂરેપૂરો વિચાર કરવાથી આપણી ઘણી મુશ્કેલીઓનો નિવેડો આવી જાય છે.

કોઈની મહેરબાની માગવી એટલે આપણી સ્વતંત્રતા વેચવી.

विद्या वही है जिससे मनुष्य अपनेको पहचाने । इसका अर्थ आत्मज्ञान हुआ ।

એક માણસે આજે આવીને કહ્યું : જો હું સાચી સેવા ન કરું તો જીવવામાં મને કશો રસ નથી.

सत्याग्रही वही हो सकता है जो जीने की और मरने की कला जानता है ।

લોકો તારી નિંદા કરે કે પ્રશસ્તિ, એમાં તારે શું? તું જેને ધર્મ મને છે, તેનો જ અમલ કર.

अहंकाररूपी अंधकार से भी ज्यादा है ।

मीराबाईके जीवनसे हम बड़ी बात यह सीखते है कि उसने भगवान्के लिये अपना सब कुछ छोड़ा ー पति भी ।

खूबी अकेले झूझने [जूझने]में है । विरोधि एक हो या अनेक ।

સત્યનાં દર્શન અહિંસા વગર થઇ નથી શકતાં એટલા માટે કહ્યું છે કે अहिंसा परमो धर्म:

The nectar of Ramanama brings joy to the soul and rids the body of its ailments.

કામનાને ન સંતોષવી એ સારું છે. પણ શરૂ કર્યા પછી તેને રોકવી અસંભવિત નહીં તો મુશ્કેલ તો છે જ.

इससे उलटा निरभिमान अथवा नम्रता आदमीको पोषण देता है, और बड़ाता है ।

When God is enshrined in our hearts, we cannot harbour evil thoughts or do evil deeds.

It is sinful to multiply wants unnecessarily.(Written on 3-4-1945.)

એથી ઊલટું નિરભિમાન અથવા નમ્રતા માણસને પોષણ આપે છે અને વિકસાવે છે.

પોતાને ઓળખવાને માટે માણસે પોતામાંથી બહાર નીકળી તટસ્થ બનીને પોતાને જોવો જોઈએ.

Inexhaustible patience is needed if Truth is to be brought home to anyone.

Our greatest enemy is not the foreigner, nor anyone else. We ourselves, that is, our desires, are our enemies.

दो विरोधि वस्तु हम साथ-साथ नहीं कर सकते हैं, न जम ऐसे सोच सकते हैं ।

He who is face to face with God does not speak, cannot speak.

[जो] धीरज खोता है वह सत्य खोता है अहिंसा खोता है ।

If you want to stand before God, you must go after shed­ding the robe of egoism.

Verily, there should be only one fear—the fear of doing something mean or untrue.

जिह्वा कर्जा नहीं भारती है, लेकिन कार्य ही भरता है ।

सबल ही क्षमावन हो सकता है बलहीन दण्ड देने में असमर्थ है इसलीये वह क्षमावान हो ही नहीं सकता है

जब हम जानते हैं कि एक वस्तुकी दो बाजु हैं, तो हम सफ़ेदको देखें ।

If we dwell on evil thoughts, they do not disappear; they are likely to become our companions. "Dhyayato vishayan.”

अपना दोष कबूल करना बड़ी मुसीबत है तो भी सिवाय इसके मैल निकलता नहीं ।

When we declare a strike to redress a wrong, we really cease to take part in the wrong.

सत्यके साथ दृढ़ता होनी ही चाहीये ।

गुरु तेघबहादुर कहते हैं कि गंदा काम नहीं करना यही सही कानून है ।

God is our Help as well as the Helmsman.

True religion knows no territorial limits.

ऐसा होते हुए आदमी सुखी दुःखी क्यों होता है ?

યથાશક્તિ કોને કહેવાય ? પોતાની બધી શક્તિ જરાયે સંકોચ વગર વાપરવી તે. એવા શુભ પ્રયત્નમાં ઘણું કરીને સફળતા મળે છે.

ईर्ष्या करनेवालेको खाती है । जिसकी वह ईर्ष्या करता है, वह अविच्छिन्न रहता है, शायद अनजान भी ।

Purity is tested only when it is pitted against impurity.

શારીરિક દુર્બળતા સાચી દુર્બળતા નથી. મનની દુર્બળતા જ સાચી દુર્બળતા છે.

સત્યાગ્રહી કહેવડાવવાથી માણસ સત્યાગ્રહી નથી બનતો. શુદ્ધ સત્યનું પાલન કરવાથી જ માણસ સત્યાગ્રહી બને છે.

Such being the case, where is the sense in making merry or becoming arrogant?

It is more than severe punishment to compel a man to do something which he does not understand.

सत्यके दर्शन बगैर अहिंसाके हो ही नहीं सकते। इसीलिये कहा है कि अहिंसा परमोधर्म:।

ईश्वरमाय जीवन कभी मुश्किल नहीं है ।

सत्यरूपी क्षीरसागरमें असत्यरूपी जहरका एक भी बिंदु दाखल थाय (होवे) तो सारा क्षीरसागर जहरी बन जाता है ।

वहम और सत्य साथ नहीं चल सकते हैं ।

Whenever I see an erring man, I say to myself I have also erred.

નકામો શબ્દ પણ સત્યનો ભંગ કરે છે. એ જ કારણે મૌનથી જ સત્યનું પાલન સહેલું બની જાય છે.

જે મનુષ્ય આ મારું અને આ તારુંમાં મને છે, તે અનાસક્ત નથી થઈ શકતો.

श्रद्धा ही जिंदगीका सूरज है ।

जो मनुष्य अपनेपर काबु नहीं रख सकता है वह दूसरोंपर कभी सच्चा काबु नहीँ रख सकता

जो अर्थशास्त्र नीतिसे भिन्न या विरोधी है वह निषिद्ध है, त्याज्य है

तेरा रिश्तेदार हो तो भी उनके दोष छिपाने की कोशीश न कर ।

रामनामकी भी शक्तिकी मर्यादा है । क्या कोई चोर रामनामसे कामयाबी हांसिल कर सकता है?

More people die of worry than of natural causes.

I realized that the true function of a lawyer was to unite parties riven asunder.

सही धर्मको क्षेत्रकी मर्यादा नहीं होती है

જ્યાં સુધી એક પણ માણસ, કામ ન મળવાને કરને ભૂખે મારતો હોય ત્યાં સુધી કોણ ચેનથી ખાઈ શકે?

त्याज्य वस्तु मुफ्त मिले तो भी न लेना कर्तव्य है

I would far rather that Hinduism died than that untouchability lived.

Life means not revelry—eating, drinking and making merry but praising God, i. e., rendering true service to humanity.

The common people are a devoted workers real bank, and this bank never fails.

स्वार्थको जब मनुष्य परमार्थ मानता है तब सियारको सिंह मानने जैसा करता है ।

શ્રદ્ધાની પરીક્ષા અત્યંત મુશ્કેલીના સમયે થાય છે.

ખુશ કરવા તો ખુદને, ખુશામત કરવી તોયે તેની, તો આપણે બધી ઝંઝટ અને ચિંતાથી મુક્ત થઈ જઈશું.

A calculating mind cannot attain self-realization.

The moment the cultivators of the soil realise their power, the zamindari evil will be sterilised.

दोष कबूल करने से ही दोष नहीं मिटता, दोष मिटाने के लिये जो शक्य है वह करना भी चाहीये ।

જે વ્યક્તિ શરીરશ્રમ કરી શકે છે તેને માટે સદાવ્રત ખોલવું એ પાપ છે. તેમને કામ આપવું એ પુણ્ય છે.

A poet has said that a man without knowledge is like an animal. What is that knowledge?

सच्चा सुख बाहरसे नहीं मिलता है अंतर से ही मिलता है ।

जब मनुष्य आकाशके नीचे सोता है तो उसे कौन लूट सकेगा?

रामकें लायक कम किये बिना रामनाम लेना फिजुल है ।

માણસ જયારે એક નિયમ તોડે છે તો બીજા આપોઆપ તૂટી જાય છે.

स्वच्छता जब भीतरी और बाहरी रहती है तब वह ईश्वरमयताको पहुंचती है

आकांक्षा कितनी भी बड़ी हो उसकी मर्यादामें छोटेसे-छोटा माना जाता प्राणी भी होना चाहिये ।

व्यवहारमें जो काम न दे वह धर्म कैसे हो सकता है?

क्या बात है कि आदमी सच कहने से और करने से डरता हैं, झूटसे नहीं?

The hardest heart and the grossest ignorance must disappear before the rising sun of suffering without anger and without malice.

हम है क्योंकि ईश्वर है इसीसे हम देखते है कि मनुष्य मात्र, जीवमात्र है ईश्वर का अंश है

Meditation makes one strong and lucid.

By donning the garb of religion, vice does not become virtue nor does a wrong cease to be wrong.

Truth should be accompanied by firmness of purpose.

Do not listen to rumour; but, if you do, do not believe it.

સીધી વાતને પણ જે માણસ આડી સમજે, તેને સહન કરવામાં કેટલી ભારે અહિંસા જોઈએ !

Let us think not of big things but of good things.

અનુભવ લેતો જાઉં છું તેમ જોઉં છું કે માણસ પોતે જ પોતાનાં સુખદુઃખનું કારણ છે.

Life spent in service is the only fruitful life.

हम शरीरधारी होने के कारन परमात्माकि हस्तीकि कल्पना नहीं कर सकते हैं ।

ज्ञानी पुरुष त्यागसे ही शांति पाता है ।

It is easy to instruct an uneducated person, but who can carry understanding to a man of little learning?

ईश्वरका कम जाने [जानने] का साधन है हार्दिक प्रार्थना और तदनुसार कम ।

इनसान तुझे फेंकता है उसे [उससे] क्या, अगर खु[दा] तुझे रखना चाहता है ।

He who in his distress turns to God is not troubled by any fear.

There is greater pleasure in not eating than in eating. Who has not experienced the truth of it?

He who thinks of the suffering humanity, will not think of himself. Where has he the time?

મને તો ઈશ્વરને વિષે હરઘડીએ પ્રતીતિ થાય છે, પછી કોઇથી ડરવું શા માટે?

આપણો સૌથી મોટો દુશ્મન પરદેશી નથી, કે નથી કોઈ બીજું. આપણો શત્રુ આપણે પોતે જ એટલે આપણી વાસના જ છે.

गुस्सा किसपर करना? अपनेपर? यह तो रोज करो । दिसरोंपर? यह तो करने का कारण ही क्या?

जब हम पार्टी साफ़ करते हैं तो उसपर ईश्वरके हस्ताक्षर स्पष्ट देखते है ।

नानक कहते हैं मनुष्य औरतमें है और और्टर मनुष्यमें है । तो भी जगत में व्यभिचार क्यों चलता है?

Opposition makes the man.

ધર્મપાલનમાંથી જે અધિકાર મળે છે, તે જ સ્થિર રહી શકે છે.

Only experience makes us realize how hard it is to attain the state of non-attachment.

गंगा जलको छोडकर प्यास मिटाना और ईश्वरको छोडकर आत्म तृप्ति करना सरिखा असंभव है ।

A vow means unflinching determination? progress is impossible without inflexible determination.

I have no disciples, being myself an aspirant after discipleship and in search of a guru.

અનાસક્ત વ્યક્તિને પોતાનું કશું જ હોતું નથી.

Moral strength does accrue from the reading of scriptures; but real freedom cannot be attained without enlightenment.

This day deserves to be written in letters of gold for, on April 6, 1919, India discovered herself.

नानक कहते हैं ईश्वरका कानून है कि हम जगतमें एक कुटुंब हाउ और हरेक व्यक्तिको दूसरोंके लिये रहना है ।

मनुष्य जब एक नियम तोड़ता है तो दूसरे अपने आप तूट जाते हैं ।

What distinguishes man from animals ? Comprehensive think­ing on this question will solve a lot of our problems.

He who harps on his woes, multiplies them manifold.

प्रार्थनासे आंतरिक शक्ति बढ़ती है ।

अपने गुण आप देखे और उसकी स्तुती दूसरोंसे करे उससे बड़के [बढ़कर] नीचता कैसी होगी?

पुख्त वांचनसे शक्ति तो आती है लेकिन बिना ग्नानके सही स्वतंत्रता नहीँ मिलतीं

कुछ भी संकट हो प्रेमाग्निसे दूर होता है ।

शारीरिक दुर्बलता सच्ची दुर्बलता नहीं, मनकी दुर्बलता ही सच्ची दुर्बलता है

जब मनुष्य अपनेको पहचानता है, तब मुक्त है ।

ईश्वरको याद करना दूसरोंको भूलना अर्थात् दूसरोंमें ईश्वरको देखना ।

जो मातृभाषाकी अवगणना करता है वह अपनी माताकी करता है ।

सिवाय ईश्वरकि गोदके हमें और कहीं सलामती हो ही नहीं सकती ।

हम शारीरिक वस्तुमें फंसे रहें और आत्मानुभवकी आशा करें, वह आकाश पुष्पको पाने जैसा है ।

अफवा[ह] सुनना नहीं, सुनना तो मानना नहीं ।

તમારા ગજવામાં જેપૈસો છે, તે ક્યાંથી અને કેવો તીરે આયો, તે પોતાની જાતને પૂછો. આ ઘટનાથી ઘણું શીખી શકશો.

जो आदमी रातको दिन बनाता है वह अनासक्त कैसे?

મિથ્યા જ્ઞાનથી હંમેશા ડરતા રહેવું. મિથ્યા જ્ઞાન એ છે જે આપણને સત્યથી દૂર રાખે છે અથવા કરે છે.

मनुष्य नियमबध्ध रहता है, उससे ही उसे जो संतोष मिलता है वही उसका स्वास्थ्य और आयु बड़ाता है ।

धर्म मनुष्य जीवनमें ओतप्रोत बने तब ही वह धर्म माना जाय, वह वस्त्र जैसी वासु नहीं है ।

પવિત્રતાને બહારના રક્ષણની જરૂર જ નથી.

Non-attachment is put to real test only when there is full scope for our attachment to something.

એકાંતની ખૂબી જેણે જાણીજોઈને એનું સેવન કર્યું છે તે જ જાણે છે.

किसीकी महेरबानी मांगना अपनी आझादी बेचना है

विरोध आदमीको बनाता है ।

सत्य वचनकी शक्ति वहां तक जाती है कि मनुष्यको स्वार्थसे परमार्थमें ले जाती है ।

I could not be leading a religious life unless I identified myself with the whole of mankind.

जब बुद्धि और श्रद्धाके बिचमें भेद है तब श्रद्धाको मान देना अच्छा है ।

A foreigner deserves to be welcomed only when he mixes with the indigenous people as sugar does with milk.

The benefit of solitude can be realized only by experience.

आदमको खुदा मत कहो, आदम खुदा नहीं; लेकिन खुदाके नूरसे आदम जूदा नहीं ।

સાચો સેવક જ સદ્દગૃહસ્થ છે. તે બદલામાં લેવાની ઈચ્છા ન કરતાં, આપવામાં માને છે.

अपरिग्रहसे मतलब यह है कि हम कोई चीजका संग्रह न करें जिसकी हमें आज दरकार नहीं है ।

I decline to be slave to precedents or practice I cannot understand or defend on a moral basis.

If there is any hope for a man, whose mind remains impure in spite of himself, it is Ramanama.

Simplicity cannot be affected, it should be ingrained in one's nature.

અહિંસા મારફતે સ્વતંત્રતા મેળવવાનો એક જ માર્ગ છે. મરીને જીવીએ, મારીને કદી નહીં.

Everyone, prince or pauper, is the guardian of his own dharma. What is there to grieve or rejoice in this?

Nanak says : The craving for happiness is a veritable disease. Sorrow or suffering is its remedy.

મનુષ્ય પોતાના વિચારોનું પૂતળું છે.

Fewer people die from disease than from fear of disease.

त्याग ही सच्चा भोग है ।

हार्दिक श्रद्धा और श्रद्धाकी इच्छामें बड़ा अंतर है । यह नहीं जानने से आदमी धोकेमें पड़ता है ।

सच्चा कार्य कभी निक्कमा नहीं होता, सच्चा वचन अंतमे कभी अप्रिय नहीं होता

There is goodness as well as greatness in simplicity, not in wealth.

Reflection shows that heaven is here on earth, not in the sky above.

Perfection is only an ideal for man; it cannot be attained, for man is made imperfect.

We have to make ourselves as nearly as possible like Him we want to reach.

The darkness of egoism is more impenetrable than darkness itself.

जब मनुष्य मुझे मारता है, तब ईश्वर सहाय करता है ।

जो मजे छिपे कर्तव्यमें हैं, सो दूसरेमें नहीं हैं ।

बलिदान वही कर सकता जो शुद्ध है, निर्भय है, योग्य है ।

Life is likened to a rose; because life, too, is full of thorns.

આદમકો ખુદા મત કહો, આદમ ખુદા નહીં ; લેકિન ખુદાકે નૂરસે આદમ જુદા નહીં.

There can be no perception without steadfastness of mind.

ધર્મ કંઈ જીવનથી ભિન્ન નથી, જીવનને જ ધર્મ માનવો જોઈએ. ધર્મ વગરનું જીવન મનુષ્યજીવન નથી, પશુજીવન છે.

जो हमेशा सत्यके पथपर ही चलता है वह कभी गिरता नहीं ।

अनासक्ति कितनी कठिन है अनुभवसे ही पता चलता है ।

If there is a soul, then surely the Supreme Soul (God), too, exists.

The light of knowledge can never dawn on the proud.

I am in the world feeling my way to light "amid the encircling gloom."

अनासक्तिके साथ अनियमितताका मेल कभी नहीं जमता है

प्रतिक्षण अनुभव होता है कि समताके फल मीठे होते हैं ।

जिसे ईश्वरका सहारा है उसे पंगु मन्ना पाप समझा जाय ।

How is it that a precept regarded as applicable to others appears inapplicable to oneself?

मनुष्य मौतके मुँहमें पड़ा है । मौतका मुंह बंध पड़ने पर मरा हूआ कहा जाता है ।

पवित्रता परदेमें नहीं रहती उसे रक्षा ईश्वरकी ही चाहिये

Knowledge is that alone which enables a man to know him-self. In other words, knowledge means self-realization.

करना है ईश्वरका कम लेकिन वह हम कैसे जाने ।

Die and be saved.

ईश्वरको पहचानना है तो स्वार्थ और भयको छोडना ही है ।

भगवानसे शरणमें जो सुख रहता है इसका वर्णन कौन कर सकता है?

Better to die once than to die daily.

दुःखके समय जो भगवानका दर्शन करता है, उसे कोई भय नहीं लगता है

मनुष्य अकेला कुछ नहीं है, लेकिन जब वह ईश्वरका बनता है, तब सब कुछ होता है ।

When a man lives in submission to authority, it means he is paying the price of personal freedom.

कोई शुभ निश्चय भी मनुष्य भले न करे लेकिन विचारपूर्वक जो निश्चय करे तो उसे कभी न छोड़े

हमारे हृदयकी गद्दीपर खुदा बैठे और शैतान भी, नहीं हो सकता ।

एक चोरी है, एक चोरीमें मदद करता है, एक चोरीका इरादा करता है । तीनों चोर हों ।

We can do nothing right, so long as we are not blessed with inner light.

आदमी अपने भीतरी आवाजको कभी न दबावे, भले ही वह अकेला हो ।

જિંદગી જો પ્રાણીસેવા માટે અને ઈશ્વરને ઓળખવા માટે હોય તો એને પવિત્ર રાખવી અને સંયમી રાખવી એ આપણી ફરજ છે.

Nothing is ever achieved without toil, that is without tapa.1 How, then, can self-purification be possible without it?

Mans capacity for self-deception is immeasurably greater than that for deceiving others. Every sensible person will testify to this.

Non-violence in its dynamic condition means? the putting of one's whole soul against the will of the tyrant.

इससे भी आश्चर्य यह है कि हम जानते हैं कि हम भी मरनेवाले तो है इसलिये ख्वार होते हैं ।

हम सत्संग ढुंढते हैं क्योंकि हमारी आत्माके लिये वही खुराक है ।

आदमी प्रतिक्षण जाग्रत न रहें तो सत्य उसे मिल ही नहीं सकता है ।

મારી કૃપા તારે માટે પૂરતી થવી જોઈએ, કારણ કે મારું બળ દુર્બળતામાં જ પૂર્ણ થાય છે. (૨ કોર : ૧૨-૯)

It may be possible to gild pure gold, but who can make his mother more beautiful?

भीतर साफ़ है तो बाहर होना ही है ।

જે ત્યાગ દિલથી નથી થતો, તે કાયમ નથી રહેતો.

Thousands like myself may die in trying to vindicate the ideal but Ahimsa will never die.

Like a ship without direction or destination, labour without an ideal is fruitless.

હે જીવ! તું જો અનાસક્ત છે; તો તારે ઘોંઘાટ અને મારપીટને પણ સહન કરવાં પડશે.

जो दूसरा सब याद रखे और ईश्वरको भूले उसने कुछ याद नहीं किया है ।

नानक कहते हैं कि ईश्वर हरेकके हृदयमें है और इस कारन हरेक हृदय ईश्वर मंदीर है ।

जो मनुष्यका मन जानबुझकर गंदा रहता है, उसके लिये अगर कुछ है तो रामनाम ही है ।

To have good thoughts is one thing; to act upon them is another.

श्रध्धासे मनुष्य पहाड़ोंको उलुंघन करता है ।

જે કોઈ વ્યક્તિ કોઈની પણ ગુલામી કરવા માગતો નથી, તેણે ઈશ્વરની ગુલામી કરવી જોઈએ.

If you must be annoyed, why should it be at other people's lapses, why not at your own?

What greater meanness can there be than to seek out our good points and praise them to others?

It is not man that enjoys pleasures; it is pleasures that enjoy man, which is to say they consume him.

When our outer life gets the better of our inner life, the result is bound to be bad.

थोड़ासा झूठ भी मनुष्यका नाश करता है जैसे दूधको एक बूंद झहर भी ।

A satyagrahi never misses, can never miss, a chance of compromise on honourable terms.

सच्चा सेवक ही सदगृहस्थ है वह बदलेमें लेने की इच्छा न करते हुए देता ही है

जो ईश्वरको याद करता है वह दूसरा सब भूल सकता है ।

આટલું સમજીને આપણે જે વ્યાધિ આવે તે રામભરોસે રહીને વેઠી લઈએ અને આપણું જીવન આનંદમય બનાવીને ગુજારીએ તો કેવું સારું!

It is strange that we toil so much over externals without a care for what lies within.

How wrong it is to ask others to be clean when we ourselves remain unclean!

જ્યાં મનુષ્યનું મન છે, ત્યાં તે છે; જ્યાં તેનો દેહ છે, ત્યાં નહીં.

Justice needs to be tempered with generosity as much as generosity needs to be tempered with justice.

Mans joy knows no bounds when he obtains something beyond his hopes.

જે માણસ સૌની ચરણરજ હોય છે તે ઈશ્વરની નજીક છે.

शुद्ध ज्ञान धर्मग्रंथ पढ़ने से नहीं मिलता । शुद्ध ज्ञान सिवाय सद्गुणके असंभवित है ।

त्रिविध ताप मिटाने वाली दवा मात्र रामबाण [रामनाम] है ।

જે અર્થશાસ્ત્ર નીતિથી અલગ કે તેનું વિરોધી હોય, તે અમાન્ય છે, ત્યાજ્ય છે.

Sweet are the fruits of equanimity—the truth of this is experienced every moment.

अनासक्तिकि एक परीक्षा है कि मनुष्य राम नाम लेकर सोने के समय एक क्षणमें सो सकता है ।

नानक कहते हैं अगर हम ईश्वरके कानूनपर चलें तो हमें मनुष्यके कानूनकी गुंजायश नहीं रहती है ।

What a pity that even though a man knows it, he still prefers to fall!

We are all mad. Which of us shall call whom mad?

Faith is that which remains unshaken even in the face of advessity.

Selfishness keeps us worrying for ever.

गुरु संपूर्ण होना चाहिये । वह तो ईश्वर ही है ।

देवके कोई भी नाम हों, लेकिन उसमें देवके गुण हों तो हम उसे अवश्य नमस्कार करें ।

To mistake selfishness for selflessness is like mistaking a jackal for a lion.

He who is absorbed in God cannot become absorbed in any­body or anything besides Him.

रोगग्रस्त शरीर सही बन सकता है, रोगग्रस्त मन नहीं ।

An ideal is one thing; living up to it is quite another.

He who has God for his companion, why need he be sorrow­ful or anxious or look for another companion?

He who does not want to be a slave of anyone, must become the slave of God.

The wonder is that even though a man knows where true happiness lies, he wastes his life in pursuing untruth!

नहि असत्य सम पातक पुंजा, गिरि सम होइ कि कोटिक गुंजा - तुलसीदास

Our personal cleanliness counts for little if our neighbours are not clean.

It follows from the foregoing that we would be thereby adding that much time to our span of life.

અપરિગ્રહનો અર્થ એ છે કે આપણે એવી કોઈ વસ્તુનો સંગ્રહ ન કરવો, જેની આપણને આજે જરૂર નથી.

Selfishness and fear must go if one is to realize God.

How shall we please God, how praise Him? By serving His creature—man.

કૃત્રિમ નહીં પણ સ્વાભાવિક હાસ્ય ભવ્ય ભાષણ છે અને ભાષણથી વધુ અસર કરે છે.

Faith transcends reason; it is not opposed to it.

अपनी एब हमेशा सुनें, अपनी स्तुती कभी न सुनें ।

जो समय बचाना चाहता है वह अनावश्यक बात एक भी नहीं करेगा ।

Violence is the weapon of the weak; non-violence that of the strong.

सौंदर्य चेहरेके रंगमें नहीं है लेकिन सत्यमें ही है

जो डरता है वह खोता है ।

Education which does not mould character is wholly worthless.

The human body is like a musical instrument. Any note that is desired can be struck on it.

We must always listen to criticism of our faults and failings, never to our praises.

सब शिक्षक बने तो शिष्य कौन बनेगा? इसलिये हम सब शिष्य बनें ।

This office-holding is either a step towards greater prestige or its total loss.

When the ego dies, the soul awakes.

आसक्तिसे किया हुआ शुद्ध काममें भी डावपेंच आते ही हैं ।

श्रध्धासे मनुष्य क्या नहीं कर सकता? सब कुछ कर सकता है ।

सुखमे सुख देखना दुःख है, दुःखमें से सच्चा सुख निकलता है ।

सादगीमें भलाई है, महत्त्व है, नहिं दोलतमें ।

अनास्क्तको अखूट [अटूट] धीरज होनी चाहिये

મનુષ્ય જો પોતાના ગજા ઉપરાંતનું કામ હાથ પર ન લે તો એને ગભરાટ રાખવાનું ક્યાંય સ્થાન જ ન રહે.

जो हमारे हृदयमें है उसे कभी-न-कभी बाहर निकलना ही है ।

Why should I depend upon anyone for my own affairs?

Real weakness is internal, not outward.

How can he who does not know the art of living know the art of dying?

जब सब कुछ ईश्वरका है, तब उसको क्या अर्पण करें?

सिवाय मनकी स्थिरताके दर्शन हो ही नहीं सकता है ।

श्रध्दा बुद्धिसे परे है, उसकी विरोधी नहीं है

One mans cruelty is the measure of another mans gentleness.

Who can describe the joy that lies in finding refuge in God?

Belittling ones mother tongue is like disparaging ones own mother.

Nanak says : God dwells in every human heart, and so every heart is a temple of God.

जीवनकी सफलताका सही निशान है कि मनुष्य कोमल बनता जाता है और पिढ ।

जिसका जो कम करता है उसका वह सेवक है, नहीं कि जिसका नाम ही लेता है ।

हमारी स्थितिके कर्ता हम ही हैं ।

हम किसीसे भी बहतर नहीं हैं-इस विचारमें सत्य भरा है, नम्रता है ।

ईश्वर हमारा सुकन है और नाखुदा भी ।

To a starving person, God will appear in the form of bread alone.

Gita is pre-eminently a description of the duel that goes on in our own hearts.

મન બે પ્રકારના હોય છે: એક નીચે લઈ જાય છે, બીજું ઉપર. એને આપણે બરાબર વિચાર કરી ઓળખી લેવાં જોઈએ.

When man realizes himself, he is saved.

जो विरोधीकी दयाकी अपेक्षा करती है सो अहिंसा नहीं है

Many things are wrought by patience, even as they are spoilt by impatience.

પુખ્ત વાચનથી શક્તિ તો આવે છે પણ જ્ઞાન વગર સાચી સ્વતંત્રતા નથી મળતી.

यह पीछेका बताता है की सबकी कूंजी सत्यकी आराधनामें है सत्यकी उपासनासे सब चीज मिलती है

समुद्रमें कितना भी तुफान होता है तो भी समुद्र अपनी शांति नहीं छोडता है ।

जो जीना नहीं जानता है वह मरना कैसे जाने?

He who loses patience, loses Truth as well as Non-violence.

रामनाम रस पीना है तो काम, क्रोधादि निकालना चाहीये ।

मनुष्य वहां है जिघर उसका मन है, नहिं कि वहां जिघर उसका देह है

मुझे तो ईश्वरके बारेमें हर घड़ी प्रतीति होती है । फिर किसीसे डरना क्या?

Nobody progresses without opposition.

मनुष्य एक शासके ताबे रहता है उसके मानी है कि वह व्यक्तिगत स्वातंत्रयकी किमत देता है

Life is not a bed of roses; it is full of thorns.

શું કરવું તે માણસ જાણે છે, પણ જાણે છે તે કરતો નથી. તેનું શું કારણ ?

Man cannot worship God and at the same time despise his fellow-beings. The two are irreconcilable.

કોઈ પણ કામ કરીને જયારે મનુષ્ય દુઃખ મને છે, તો સમજવું કે તે જ્ઞાનપૂર્વક નથી કરતો પૂરતું મજબૂરીથી કરે છે.

He who is not disturbed by bad news will not be elated by good news.

बगैर समझके न कुछ करना न पढना ।

મનુષ્ય ભોગને નથી ભોગવતો પરંતુ ભોગ મનુષ્યને ભોગવે છે. અર્થાત્ ખાઈ જાય છે.

Mere confession of a wrong does not erase it. Whatever is possible must be done to undo the wrong.

Only he is worthy to mete out punishment whose judgement is infallible. Who but God can be such?

सच्चे भक्तके लिये कुछ भी अशक्य नहीं है

माना कि दोनोंके साथ ईश्वर है तो कौन किससे डरे?

जब आपको मनुष्य खोता है, तब ही आपको पाता है ।

राग-द्वेषादि भी व्याधि है और शारीरिक व्याधिसे बदतर है । उसका निवारण रामनामके बिना कैसे हो सके?

Merit lies in fighting alone, be the opponent one or many.

मनुष्य जब अपने स्वभावको दबाता है तब सावधानीकी बड़ी आवश्यकता है ।

He who wishes to save time will never do a single unneces­sary thing.

In order to know himself, man must come out of his shell and view himself dispassionately.

The nearer we approach our ideal, the more truthful we become.

धर्म पलने कहने न कहने से नहीं होता लेकिन ईश्वरको अंतरसे और अंतरमें पहचानने से ही होता है ।

I say that he is the greatest artist who leads the best life.

[Ramanama] is the only unfailing remedy for mans three­fold ills.

What is 'big' or 'small' in sin? Sin is sin. To believe otherwise is self-deception.

Isaiah, XLI. 10 has : Fear thou not; for I am with thee.

જે માણસ કોઈ એક ચીજ ઉપર એકનિષ્ઠાથી કામ કરે છે, તે આખરે બધી ચીજ કરવાની શક્તિ પ્રાપ્ત કરે છે.

जिस तालीमका असर हमारे चरित्रपर नहीं होता है वह कुछ कामकी नहीं है

कहते है घर जलाकर तीर्थ नहीं होता सही तो यह है कि घर जलाकर जी तीर्थ होता है

राजा या रंक हरेक अपने धर्मका चौकीदार होता है । इसमें हर्ष क्या शोक कौन?

जो धर्म इस लोककी बातको छोडता है और परलोककी ही बात करता है वह धर्म नहि हो सकता है

Who can eat with an easy mind so long as even a single person starves for want of work?

वही जिंदा है जिसके हृदयमें राम रहता है ऐसा जानता है ।

जो आदमी सबकी पगधुली होता है वह ईश्वरके नजदीक है ।

Verily, the land belongs to him who labours on it.

It is as difficult to make the impossible possible, as it is easy to make the possible impossible.

જે માનસ એક વસ્તુ સમજી નથી શકતો, તેને તે કરવાની જબરદસ્તી કરવી એ સખતમાં સખ્ત સજા છે.

Silence inspired by fear is no silence.

जो मनुष्य किसी एक चीजपर एक निष्ठासे कम करता है वह आखिर सब चीज करने की शक्ति हासल करेगा ।

शुद्ध विचारकी शक्ति वचनसे बहूत अधिक है ।

સાચા ભક્તને માટે કશું પણ અશક્ય નથી.

जो मजदुरी नहीं करता लेकिन खता है वह चोरीका अन्न खाता है

जिसको रोटी न मिलने से मरना है उसे तो ईश्वर रोटीमें ही देखने में आवेगा

There is not a single moment in life when man cannot serve.

सत्याग्रही कहलाने से मनुष्य सत्याग्रही नहीं बनता है । शुद्ध सत्यका पालन करने से ही मनुष्य सत्याग्रही बनता है ।

Even one word, if true, is enough. Untrue words, however many, are worth nothing.

અફવા સાંભળવી નહીં, સાંભળવી. પોતાની સ્તુતિ કદી ન સાંભળવી.

जो धर्म यंत्रवत बनता है वह धर्म नहीं कहा जा सकता है ।

That being so, why is man happy or miserable?

Meditation does not make one dull.

How can a man who turns night into day be non-attached?

How strange that a man very often does not know who is a friend and who is a foe!

जो मनुष्य कभी निराश नहीं होता है, वही सरदारी क्र सकता है ।

Just as only others can see a mans back while he himself cannot, we too cannot see our own errors.

प्राण जाय वरु वचन न जाई ー तुलसीदास

शुद्ध प्रेम सब थकान दूर करता है ।

આંતરિક અને બાહ્ય સ્વચ્છતા ઈશ્વરપારાયણતાને પામે છે.

હિંસા દુર્બળનું શસ્ત્ર છે. અહિંસા સબળનું.

Life becomes perpetually renewed every day. This knowledge should be helpful in uplifting us.

सच्ची दुर्बलता बाहरी नहीं है अंतरकी ही है ।

Economics which departs from or is opposed to ethics is no good and should be renounced.

Slavery to the environment dulls a mans mind.

हरेक प्रवृत्ति जिसकी उत्पत्ति एक ही बीजसे होती है, सब एक-एक-में मिल जाती है ।

अगर हरेक हृदयमें ईश्वर है तो हम किसका तिरस्कार करें?

Man knows what his duty is, yet does not do what he knows he ought to. Why is that so?

Evenmindedness is the best of all wisdom.

Man can smile away his sorrows; by crying he only multiplies them.

कहा जाता है भूखका दुःख बड़ा है हम है हम अगर इनसान रहना चाहे तो उस दुःखको भी भूलें ।

Irregularity never goes well with non-attachment.

ईश्वरको तारणहार कहकर अपने आलस्यको बढ़ाते हैं तो गुनाह करते हैं ।

A person without attachment should have an inexhaustible fund of patience.

When the inner lamp burns, it illumines the whole world.

અભિમાન માણસને ખાઈ જાય છે. એનું સમર્થન પ્રતિક્ષણ પ્રત્યેક માણસને જોવા મળે છે.

मूलको छोड़कर जो डाल खोजता है, वह भटकता है ।

કહેવાય છે કે ઘર બાળીને તીર્થ ન થાય પણ સાચું તો એ છે કે ઘર બાળીને જ તીર્થ થાય છે.

અસંગત એવી મોટી વસ્તુ નાની લાગે છે અને નાનામાં નાની સુસંગત વસ્તુનું સ્થાન મોટી વસ્તુ જેટલું જ છે.

He who has not in him infinite patience cannot observe nonviolence.

जब हम कुछ भी देते हैं, तो हमारेमें जो सच्चा [है] वही दें ।

रोज मरने से बेहतर है कि एक ही दफा मरना ।

घमंडीको प्रकाश मिल ही नहीं सकता ।

The true mark of success in life is the growth of tenderness and maturity in a man.

नरसिंह महेता कहता है मैं करता हूं, ऐसा कहना ही अज्ञानताकी परिसीमा है । इसके ध्यानमें अनासक्तिकी कूंजी है ।

जिने की मजे जीने की जंजाल छोड़ने में है

When attachment is present, the performance of even a pure deed involves manipulation.

જિંદગી મજા કરવા માટે નથી પણ કિરતારને ઓળખવા માટે અને જગતની સેવાને માટે છે.

How can one claim to be human if he acts like a beast?

अगर हम दुःखले समय भी ईश्वरकी हाजरीको पहचान सके तो हमारे लिये खेर है ।

What seems impossible is not always really so.

अगर भीतरी बत्ती जले तो सरे जगतको प्रकाश देती है ।

क्रोधावेशमें आदमी अपना नुकसान करता है, उसका पुरावा [प्रमाण] रोज मिलता है ।

માણસની પ્રતિષ્ઠા તેના દિલમાં -હૃદય છે, નહીં કે તેના મગજમાં એટલે કે બુદ્ધિમાં.

અનાસક્ત કાર્ય શક્તિ આપનારું છે, કારણકે અનાસક્ત કાર્ય એ ભગવાનની ભક્તિ છે.

नानक कहते हैं आदमी जितना भोग भोगता है इतना ही दुःखी होता है ।

To remain entangled in things physical and aspire for self-realization is like asking for the moon.

જેમ આપણે પોતાના ધર્મને આદર આપીએ છીએ તેમ જ બીજા ધર્મોને પણ આપવો- માત્ર સહિષ્ણુતા પર્યાપ્ત નથી.

विभूतिके कारण अमर होना बड़ी बात नहीं है ।जो रोजके कार्यमें अपना धर्म पूरा बजाता है वह विशेष है ।

God is our refuge and strength, a very present help in trouble. Psalms, XLVI. 1.

Envy devours him who harbours it. He who is the object of envy remains unaffected, perhaps even unaware of it.

Everyone grows old with the passage of time; desire alone remains ever youthful.

If the nature is evil, it needs not repression but casting out.

શ્રદ્ધાથી માણસ પહાડને ઓળંગી જઈ શકે છે.

ઈશ્વર આપણો આશ્રય છે, એ જ આપણું બળ છે અને તે જ આપત્તિને વખતે આપણી રક્ષા કરે છે. (સામ ૪૬-૧)

No cutting off of heads becomes necessary in the presence of a living Demos.

We seek the company of the good, for that is the food for our soul.

आत्माका दर्शन जितना होता है इतना ही मनुष्य आगे बढ़ता है ।

How shall we dispel this darkness of egoism? By the light of uttermost humility.

કૉન્ફ્યૂશિયસ કહે છે: સુવ્યવસ્થિત રાજ્યમાં ધનને પ્રગતિ નથી ગણતા. લોકોની અને તેમના આગેવાનોની પવિત્રતા એ જ રાષ્ટ્રનું સાચું ધન છે.

He who is the dust of everybodys feet is near to God.

Whatever we do should be done not to please or displease anyone, but only to please God.

અગ્રણ છુપાવવાથી વધે છે. અજ્ઞાન બતાવવાથી આશા રહે છે કે એ ક્યારેક પણ ઓછું થશે.

जब ऐसी स्थिति है, तो नाचना क्या, अभिमान क्या?

What shall we call a person who, in the name of Rama, acts like Ravana?

Not to do evil is the only true law of life, says Guru Teg Bahadur.

अगर एक आदमी भी संपूर्ण हो सकता है तो सब हो सकते है ऐसे मानना ही न्याय है ।

The greatness of a person lies in his heart, not in his head, that is, intellect.

किसीके विचार जाननेके की इच्छा न रखना, न उसपर अपना अभिप्राय बनाना अपना विचार स्वतंत्र रूपसे करना निर्भयताका लक्षण है

કંઠસ્થ જ્ઞાનની એટલી કિંમત છે જેટલી પોપટને રામનામની.

एक संपूर्ण पुरुष असत्यको दूर कर सकता है, भले असत्य कहने वाले अनेक हो

Throughout my career at the bar I never once departed from the strictest truth and honesty.

बलात्कारके वश होना नामर्दीकी निशानी है ।

The real service to the Bhils would be to make them fear­less and remove their despair.

मौतकी धमकीसे क्या डरना क्योंकि वह तो सदाकी है ही ।

जब आदमी अपना कम नहीं कर पाटा है क्यों व्याकुल बनता है?

To surrender to force is a sign of unmanliness.

मनुष्यकी प्रतिष्ठाउसके दिलमें-ह्रदयमें है, नहि की उसके मस्तिष्कमें यानि बुध्दिमें

जो जबरन गरीब है वह स्वेच्छासे गरीब नहीं बन सकता है

Mahadev's life is an unceasing poem of devotion.

हिंसक कार्यकी मर्यादा है और वह निष्फल हो सकता है अहिंसाकी मर्यादा है ही नहीं और कभी निष्फल नहीं जाती

मनुष्य ईश्वरको पूजे और मनुष्यका तिरस्कार करे यह बनने लायक नहीं है ।

To remember God and forget others is to see God even in them.

ध्यानाव्स्थित होना, वह सूक्ष्म विचारकी निशानी है और विचारधारा शुद्ध और परिपक्व बनाती है ।

Debts are redeemed by deeds, not by words.

We have made ourselves what we are.

जो जीवन सेवामें व्यतीत होता है वही फलदायी है ।

पo [प्र]थम सेवा पेखाना सफाई है ।

श्रद्धासे जहाज चलती है ।

स्वाभाव अगर बुरा है तो उसे दबाना नहीं पर उसे फेंक देना ।

आदमी हेवानका कम करे और आदमी होने का दावा कैसे करे?

ભાગ્ય અને પુરુષાર્થનો ઝઘડો રોજ ચાલ્યા કરે છે. આપણે પુરુષાર્થ કર્યા કરીએ અને પરિણામ ઈશ્વર પર છોડીએ.

When God cares, why should we be full of cares?

Inner strength grows by prayer.

देहाती दृष्टीसे हिंदुस्तानका विचार करें, तो बहूत सी चीजें जो हम करते हैं निकम्मी मालुम पड़ती हैं ।

I am quite sure that the stoniest heart will be melted by passive resistance.

अगर तू ईश्वरके सामने खड़ा होना चाहता है, तो अहंकारका जामा उतारकर जा ।

If we do not forsake our ideal, the ideal will never forsake us.

My grace is sufficient for thee : for my strength is made perfect in weakness. II Corinthians, XII. 9.

अगर तुझे चिढ़ना है तो दूसरोंकी गफलतसे क्यों, अपनी गफलतपर चिढ़ ।

पवित्रता बाहरकी रक्षा मांगती ही नहीं है

इसलिये सत्याग्रही कभी अधिकार ढुंढ़ेगा नहीं अधिकार उसे ढुंढ लेगा ।

He who remembers everything else but forgets God, really remembers nothing.

એવે પ્રસંગે યાદ રાખવાનો શ્લોક આ છે : ઇન્દ્રિયોના વિષયો જોડેના સ્પર્શો આવે છે ને જાય છે; તેમને સહન કર.

A devotee is ever absorbed in God.

Religion is that which comprehends all. In other words, religion permeates life in all its aspects and at all times.

अल्प या महादोष करना ख़राब है लेकिन उसे छिपाना और ख़राब है ।

अपनी २ जगहपर सब उचित है, जगहके बाहर अनुचित ।

We shall cease to think only of ourselves when we think of others.

One who thinks in terms of mine and thine cannot be free from attachment.

जो ईश्वरको भूलता है वह अपने को भूलता है ।

मौनमें सर्व अर्थ सिद्धि है ऐसा अनुभव बड़ता जाता है ।

हमारा सबसे बड़ा शत्रु विदेशी नहीं है, न कोई दूसरा हमारा शत्रु हम ही है अर्थात हमारी बासना

सेवककी सच्ची बेंक आम जनता है जो बेंक कभी टूटती नहीं

જે માણસ અધ્યાત્મિક મનાતો હોય અને વ્યાધિગ્રસ્ત રહેતો હોય તો એના કંઈ દોષ હોય જ છે.

Sweet are the fruits of patience.

વિદુરજી, જેમને ધર્મનો ખ્યાલ નથી રહેતો એવા દસ પ્રકારના લોકોમાં લોભી, કામી, ક્રોધી અને શરાબી લોકોને ગણાવે છે.

That which should be renounced must be declined as a matter of duty even if offered free.

To rejoice in happiness is to invite misery. Real happiness springs from sorrow and suffering.

Restlessness and impatience are two diseases and both shorten life.

વગર જરૂરે હાજતો વધારવી એ પાપ જેવું લાગે છે.

The greater man's realization of the Self, the greater his progress.

Man finds himself by losing his Self.

મારે અમુક આદર્શ છે એમ હું તો જ કહી શકું જો હું એ આદર્શને પહોંચવાનો પ્રયત્ન કરતો હોઉં. ૧૫-૪-૪૫

He who obeys Gods Law will never care for any other law which is opposed to the Divine Law.

जो मनुष्य सबको खुश रखना चाहता है, वह किसीको खुश नहीं करेगा ।

It is not the whistle that moves the train but the power harnessed in the steam.

Renunciation which does not spring from the heart cannot be abiding.

God is said to have four arms as well as a thousand. It shows that all this is mere imagery.

बुखारका कारण बदहजमी इ[त्यादी] ही नहीं है । क्रोध करने से भी बुखार आ सकता है ।

He who doubts the existence of God perishes.

સેવકની સાચી બૅંકઆમજનતા છે, જે ક્યારેય દેવાળું કાઢતી નથી.

Every man should seek for the Source of his being.

If you see inner beauty, the outer will seem dull.

भलाईके साथ सब सहन करने की हिम्मत नहीं रहती है, तब भलाई पंगु है ।

हमारी श्रद्धा अखंड बत्तीके जैसी होनी चाहिये । हमको तो प्रकाश देती है लेकिन आसपास भी देती है ।

सत्य के दर्शनके लिए संतोंका चरित पढना और उसका मनन करना आवश्यक है ।

He who explores the branch and forgets the root, strays.

Every minute of my life I am conscious of the presence of God. Why, then, need I fear anyone?

जो मनुष्य शरमके मरे विवेक बताता है वह सचमुच अविवेकका प्रयोग करता है

Ashram means a community of men of religion. I feel that an ashram was a necessity of life for me.

We cannot act or even think, in two opposite ways at the same time.

आत्मारूपी सही धनको पहचानना न उसकी रक्षा करता है वह और किस चीजकि रक्षा क्र सकता है?

बहूत गैरसमजकी जड अविश्वासमें होती है; बहूत अविश्वासकि जड़में भय होता है ।

He who has everything but God on his side, has nothing.

જે વિરોધી પાસે દયાની અપેક્ષા રાખે, તે અહિંસા નથી.

विकारी विचारसे भी बीमारीकि निशानी है इसलिये हम सब विकारी विचारसे बचते रहें ।

Nanak says : If we obey the law of God, we then need no man-made laws.

British, "Quit India"

The joy of life lies in divesting oneself of lifes cares.

ईश्वरके नाम तो अनेक हैं लेकिन एक ही नाम ढुंढे तो वह हैं सत्, सत्य। इसलिये सत्य ही ईश्वर है।

જૂઠ આત્માને ખાઈ જાય છે, સત્ય આત્માને પુષ્ટ કરે છે.

The hasty are ruffled; the slow and steady have composure.One sees the truth of this every moment.

Our faith should be like an ever-burning lamp which not only gives us light but also illuminates the surroundings.

He who forgets God, forgets himself.

मनुष्य जितना बोल क्र बिगड़ता है इतना ख़ामोशीसे कभी नहीं ।

What is learnt by rote is of as little value as the parrots recitation of Ramanama.

I am a humble but very earnest seeker after truth.

अगर हमारे पड़ोसी स्वच्छ नहीं हैं, तो हमारी निजी स्वच्छता पंगु है ।

जब फिकर करने वाला ईश्वर है, तो हम क्यों करें?

कामनाको संतुष्ट नहीँ करना अच्छा है लेकिन शुभ करने के बाद उसे रोकना असंभव नहीँ तो कठिन तो है ही

शुभ वस्तु आदमी मनसे नहीं छोडता है, लेकिन मित्रोंके खातर छोडता है तब योग्य या योग्य?

Accepting undesired service, which is not joyfully rendered, is a painful burden.

Because of our physical limitations, we cannot have a concep­tion of the existence of God.

He who thinks, speaks and acts with God as his witness, will never feel ashamed of doing the right thing.

જે માણસ શરમનો માર્યો વિવેક બતાવે છે તે ખરેખર તો અવિવેકનું પ્રદર્શન કરતો હોય છે.

सब अपने समयपर वृध्द होते है एक तृष्णा हमेशा युवा ही रहती है

He who is afraid of people's censure will never be able to do anything worth while.

I know that war is wrong, is an unmitigated evil. I know too that it has got to go.

There is no sin like untruth, even as a million berries heaped together cannot equal a mountain. —Tulsidas

Prayer needs a heart, not a tongue. Without the heart, words have no meaning.

સાચું સુખ બહારથી નથી મળતું, અંતરમાંથી જ મળે છે.

हिंसा दुर्बलका शस्त्र है अहिंसा सबलका

The world may call us weak but we must not weaken our ideals.

जीवन गुलाबका बिछाना नहीं है, काँटोंसे भरा हुआ है ।

સૌંદર્ય ચહેરાના રંગમાં નથી, સત્યમાં જ છે.

एक वचन भी सत्य है तो काफी है; असत्य वचन कितने भी हो निकम्मे हैं ।

फिर नानक कहते हैं, जो देते हो वह तुमारा है जो रखते हो वह तुमारा नहीं है ।

No joy can compare with the joy of doing ones duty in silence.

Just as the universe is contained in the self, so is India con­tained in the villages.

देशों [के] बीचका समुद तैरना आसान है, व्यक्तिके बीच या प्रजाके बीच या प्रजाके बीच का समुद्र तैरना कठिन है

Sorrow is but another aspect of joy. Hence the one invariably follows the other.

Outward peace is useless without inner peace.

Not to own our mistake is to repeat it and to commit the additional sin of concealing it.

खुबीकी बात है कि हम बाहरकी बातके बारेमें बड़ा परिश्रम करते हैं, अंतरके लिये कुछ ख्याल तक नहीं ।

ट्रेनको चलाने वाली शक्ति सीटी नहीं है, लेकिन बाफमें रही युक्त शक्ति है ।

धर्मका जामा पहनने से पाप पुण्य नहीं बनता; भूल भूल नहीं मिटती ।

Only that work which is done after anger has subsided can bear fruit.

अगर लोग हमको स्वप्नाव्स्थित समजें तो क्या हूआ?

मूर्खको समजाना आसन है । अर्ध-दग्धको कौन समजा सकता है?

He who does not know himself is lost.

A leader is useless when he acts against the promptings of his own conscience.

પોતાની એબ હમેશાં સાંભળવી. પોતાની સ્તુતિ કદી ન સાંભળવી.

No man is worthless who lightens anyones burden even the least bit.

Man rests in the jaws of Death. He is said to be dead when the jaws close.

जो ईश्वर चतुर्भुज है वह सहस्त्र भुज भी होता है । येह बताता है कि सब काल्पनिक है ।

When God is our Guide, we need worry about nothing.

માણસની શાંતિની કસોટી સમાજમાં જ થાય, હિમાલયની ટોચ પર નહીં.

जब हमारे हृदयमें ईश्वरका वास हो जा[ता] है, हम न ख़राब विचार कर सकते [हैं], न खराब काम ।

મનુષ્યના ખરા છ દુશ્મનો છે: કામ, ક્રોધ, મોહ, મદ, મત્સર, શોક. તેમને જીતવાથી બીજા દુશ્મનોને જીતવું સહેલું બની જાય છે.

We have no existence outside and apart from God.

સત્યના દર્શન માટે સંતોના ચરિત્ર વાંચવા અને તેનું મનન કરવું જરૂરી છે.

"The true function of journalism is to educate the public mind."

જે દુઃખી જનોનો જ વિચાર કરે છે તે પોતાનો વિચાર નહીં કરે. તેને એટલો સમય ક્યાંથી હોય ?

I have sacrificed no principle to gain a political advantage.

निराश[] आदमीको खाती है ।

सब दे दो, सब ले लो ।

जब आदमी अंतर खली करता है तब ईश्वर वह खली जगह भरता है ।

પરમેશ્વર પર વિશ્વાસ રાખવો સૌથી સહેલું હોવું જોઈએ પણ સૌથી મુશ્કેલ એ જ લાગે છે.

हम बड़ी बातोंको न सोचें, अच्छी सोचें ।

जैसे विचार करता हू मालुम होता है कि हृदयसे, ज्ञानसे लिया हुआ रामनाम सर्वग्याधिका निवारण है ।

The contentment that accrues to man as a result of leading a regular life, promotes his health and longevity.

He who seeks refuge in Ramanama, has Ramanama installed in his heart and is duly rewarded.1

જે મનુષ્ય પોતાપણાની રક્ષા કરવા માગે છે, તેણે બધી જ આર્થિક વસ્તુ ખોવાની તૈયારી રાખવાની છે.

કાળના વચનનો ફલિતાર્થ એ છે કે એટલું પોતાનું આયુષ્ય વધારે છે.

જેમને રોટલો ન મળવાથી મારવાનું મન થાય છે, તેમને તો રોટલામાં જ ભગવાન દેખાશે.

अनासक्त कार्य शक्तिप्रद है क्योंकि अनासक्त कार्य भगवान् भक्ति है

सीधा रास्ता जैसा सरल है ऐसा ही कठिन है । ऐसा न होता तो सब सीधा रास्ता ही लेते ।

જે શ્રદ્ધા ક્યારેય બુઝાતી નથી, પણ વધતી રહે છે, તે અનુભવ બને છે.

If we are late for a train, we miss it. What if we are late for prayer?

વિકારી વિચારો પણ બીમારીની નિશાની છે. એટલા માટે આપણે બધા વિકારી વિચારોથી દૂર રહેવું.

He alone can be a true satyagrahi who knows the art of living as well as of dying.

To seek a favour is to barter away ones freedom.

માણસ પોતાને કેવો છેતરે છે, એનો મને પ્રતિક્ષણ અનુભવ થાય છે.

The right that accrues from the performance of duty endures.

એક ઈશ્વરમાં જ સંપૂર્ણ શક્તિ છે. તેથી ઈશ્વર પર જ હંમેશા ભરોસો રાખવો, માણસ પર કદી નહીં. (આઈઝાયા ૨૬-૪માંથી)

Rather perish than break the pledged word. —Tulsidas

किसीका एब निकलना एक बात है उसे साबित करना दूसरी बात है ।

भिलों [भीलों] की सच्ची सेवा है कि उनको निर्भय करें और उनकी निराशा मिटावें ।

अनासक्तको कभी क्रोध होना ही नहीं चाहिये

भीतरका सौन्द्र्यदेखो तो बाहरका फीका लगेगा ।

What is true of purity is true of all other virtues. Non­violence is tested when it faces violence.

जिसने अपनापन खोया उसने सब खोया ।

सत्य ईएसआई चीज है जो कहने में आदमीको बार-बार सोचकर बोलना पड़ता है ।

All activities that are born of one and the same seed merge into one another.

जब तुझे सब छोड़ेगा, तब इशेअर तो तेरे पास है ही ।

आदमी अपना दुःख हंसकर भूल सकता है रोकर बढ़ाता है ।

अनासक्तको अपना कुछ नहीं हो सकता है

भूल कबूल करना झाडूके समान है झाडू गंदकी साफ करता है, भूल का स्वीकार कम काम नहीं देता

Great caution is necessary when a man represses his nature.

જીવવાની મજા જીવનની જંજાળને છોડવામાં છે.

अशांति और अधीरज दो व्याधि हैं और दोनों आयु हरण करते हैं ।

Sacrifice with regret is no sacrifice.

આપણે છીએ કેમ કે ઈશ્વર છે. આ પરથી જ આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે મનુષ્યમાત્ર, જીવમાત્ર ઈશ્વરનો અંશ છે.

Faith that does not wane but ever waxes higher and turns into realization.

He who always treads only the path of Truth never stumbles.

પ્રાર્થના હૃદયથી કરવી જોઈએ, શબ્દોથી નહીં. હૃદય વગરના શબ્દો નાકમાં છે.

A life without thought is like that of a beast.

धैर्यसे बहूत कम बनते हैं, अधैर्यसे बिगड़ते हैं ।

लोगकी निंदासे जो डरता है वह महत्वका काम नहीं कर सकेगा ।

નિયમ તૂટે એ કેવું જોખમકારક છે ! મુંબઈ આવ્યો ને રોજ લખવાનું છૂટી ગયું.

बात यह है कि जीवन संगीतमय होना चाहिये, तब हलन-चलन इ[त्यादी] सब वर्तनमें माधुर्य ही होगा ।

जैसे बीजको फल देने में अपनी मुद्दत चाहीये, ऐसे ही कार्यके लिये है ।

अतिशयोक्तिकी जालमें से आदमी छुट नहीं सकता है ऐसा प्रतीत होता है ।

बगैर सत्संगके आत्मा सूक जाती है ।

अज्ञान छुपाने से बढ़ता है । अज्ञान बताने से आशा कि जाय कि वह कभी न कभी कम होगा ।

પરિશ્રમ વગર એટલે કે તપ કશું જ થઇ શકતું નથી તો પછી આત્મશોધ કેમ થઇ શકે ?

વખત આવ્યે, બધાં વૃદ્ધ થાય છે. એક તૃષ્ણા હંમેશાં જુવાન રહે છે.

वीरता कोई एक ही मनुष्यका लक्षण नहीं है । सबमें है, लेकिन सब पहचानते नहीं हैं ।

It is easier to cross the ocean between countries than to span the gulf between individuals or people.

માણસમાં બીજાને છેતરવાની શક્તિ કરતાં પોતાને છેતરવાની શક્તિ ઘણી વધારે છે. દરેક સમજુ માણસ આ વાતનું પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ છે.

In egotism lies all trouble.

Just as drop by drop the lake fills up, so also every minute of sincere prayer nourishes the soul.

દૂધમાં ઝેર હોય તો આપણે કૅફીદઈએ છીએ. તે જ પ્રમાણે સારા સાથે પાખંડ હોય તો તેને ફેંકી ડો.

अशक्य दीखता है वह अशक्य है ही ऐसा हमेशा नहीं है ।

जिसकी आंख एक कहती है, जीभ दूसरी, हृदयमें तीसरी चीज है वह घर-फूटा है निकम्मा है ।

स्वार्थ हमेशा हमे चिंता ग्रस्त करता है ।

Indigestion, etc., are not the only causes of fever. Anger, too, can bring it on.

આ પાછલું સૂચવે છે કે બધાની આવી સત્યની આરાધનામાં રહી છે. સત્યની ઉપાસનામાંથી સહુ ચીજ મળી રહે છે.

જે વસ્તુને વિષે ચિંત્વન થઈ શકે એમ નથી, તેને વિષે તર્કવિતર્ક કરવા એ ફોગટ નહીં તો બીજું શું?

आत्मा जागती है तब सब दुःख दूर होता है ।

मरो और तरो ।

मनुष्यकी सच्ची पहचान उनके हार्दिक विनयसे होती है ।

શ્રદ્ધા બુદ્ધિથી પર છે, તેની વિરોધી નથી.

The power of a true word is such that it leads one from selfishness to selflessness.

He who looks for faults in others cannot see his own.

न्यायमें जितनी उदारताकि जरुरत है इतनी ही न्यायकि उदारतामें है ।

आग्रह सत् होता है असत् भी-असत्से नहीं छूटता, सत् को नहीं छुता ।

सबसे बडी चुप ।

भौतिक ज्ञान सबके नसीबमें नहीं है । आत्म ज्ञान सब पा सकते हैं, पाने का सबका धर्म है ।

समतोलना सब ज्ञानमें उत्तम है ।

मनुष्य शरीर वाजित्र [वादित्र] है जैसा सूर निकालना है निकल सकता है ।

हे जिव! तू अनासक्त है तो तुझे शोरगुलको और मारपीटको भी बरदास्त करना है

ઇચ્છ આનેક પ્રકારની હોય છે: શુભ, અશુભ અને શક્ય. શુભ અને શક્ય ઈચ્છાને જ મનમાં સ્થાન હોવું જોઈએ.

સીધો રસ્તો જેવો સરળ છે તેવો જ કઠણ છે. એવું જો ન હોત તો બધા જ સીધો રસ્તો લેત.

प्रार्थनाके लिये ह्रदय आवश्यक है, वाचा नहीं बगैर ह्रदयकी वाचा निरर्थक है

अनासक्तिकि सच्ची कसौटी तब होती है जब किसी कामके लिये हमारे में अशक्तिका पूरा संभव पैदा होता है ।

કાચું ધાન ફેંકી દેવા લાયક હોય છે. એવું જ કામનું પણ સમજવું.

Chastity needs no purdah. It needs only Gods protection.

सिवा विरोधके कोई आगे नहीं बढ़ता है ।

सच्चके जैसा कोई सुख नहीं, जूठके जैसा कोई दुःख नहीं ।

આજે પ્રાતઃકાળના ભજનમાં હતું કે ઈશ્વર આપણને કદી ભૂલતો નથી. આપણે તેને ભૂલી જઈએ છીએ એ જ ખરું દુઃખ છે.

માણસ નિયમબદ્ધ રહે છે એનાથી એને જે સંતોષ મળે છે તેનાથી જ એનું સ્વાસ્થ્ય અને આયુ વધે છે.

જેણે પોતાપણું ખોયું તેણે બધું ખોયું.

Being a slave to fear and selfishness is the worst form of slavery.

He who has divine endowment in him becomes thereby immortal.

Man's capacity for self-deception is amazing.rn

જમીનનો માલિક તો તે જ છે જે તેના પર મજુરી કરે છે.

जैसे हमारी पीठ दूसरा आदमी ही देखता हैं, हम नहीं, ऐसे ही हमारे दोष भी हम नहीं देखते हैं ।

अनासक्तिका एक लक्षण यह है : अनासक्तका कोई कार्य दिनके अंतमे बाकी नहीं रहता

The non-attached person cannot own anything.

To gain immortality through divine endowment is not a big thing. To fulfil our obligations in daily life is.

Good deeds let us do right now; the bad ones let us always keep on postponing.

આત્માને ઓળખવાથી, તેનું ધ્યાન ધરવાથી અને તેના ગુણોને અનુસરવાથી માણસ ઊંચે ચડે છે. એથી ઊલટું કરવાથી નીચે પડે છે.

संपूर्ण अहिंसामें द्वेषका संपूर्ण अभाव होता है

जो शरीर श्रम कर सकते हैं उनके लिये सदाव्रत खोलना पाप है उनके लिये कम पैदा करना पुण्य है

आजका दिन सुवर्णाक्षरमें लिखने योग्य है क्योंकि ६ अप्रेल, १९१९ को हिंदुस्तानने अपनेको पहचाना ।

जिसका वर्तन पशु जैसा है वह पशुसे बदतर है । पशुका पशुत्व उसके लिये स्वाभाविक है मनुष्यका नहीं ।

Non-violence, truth, etc., are self-luminous. They cannot be genuine otherwise.

ભૂલ કબૂલ કરવી તે સાવરણો વાપરવા જેવું છે. સાવરણો ગંદકી સાફ કરે છે, ભૂલનો સ્વીકાર બહુ ખપમાં આવે છે.

અનાસક્ત વ્યક્તિમાં અખૂટ ધીરજ હોવી જોઈએ.

Despair corrodes man.

किसी भी वस्तु तोडना आसन है सांधने में बड़ी कुशलता और सावधानी चाहीये ।

વાત એમ છે કે માણસ આવા વિચાર કરવા માગતો નથી. તેથી માને છે કે આવા વિચાર કરવાની ફુરસદ જ નથી.

Contemplation of an ideal does not broaden its scope, but it certainly increases its depth.

On the other hand, modesty and humility nourish man and make for his growth.

Deeds, like seeds, take their own time to fructify.

संतोंकि वाणी सुनो, शास्त्र पढो, विध्वान हो लो, लेकिन अगर ईश्वरको हृदयमें स्थान नहीं दिया तो कुछ नहीं किया ।

कच्चा धान फेंकने लायक है । [ऐसे] ही क्स्च्चे कामका [को] समझाना ।

Only he can be a leader who never loses hope.

Is not death, in every case, a release from too much suffering? If so, why lament when it comes?

માણસને એવી ટેવ છે તે પોતાના દોષો ભૂલી જાય છે અને બીજાના જુએ છે, અને પછી નિરાશા જ રહે છે.

मनुष्य अपने विचारका पुतला है

जो सचमुच भीतरमे स्वच्छ है वह बाहरमें अस्वच्छ हो ही नहीं सकता

जब आदमीका धैर्य छूट गया है तब मौन लेकर शांत होने पर ही बोलें ।

એક સંપૂર્ણ પુરુષ અસત્યને દૂર કરી શકે છે, પછી ભલે ને અસત્ય કહેવાવાળા અનેક જણ હોય.

जो ईश्वरके सन्मुख है वह बोलता नहीं, बोल सकता नहीं ।

जिसका मन हरेक हालतमें शांत नहीं रह सकता है वह शांत नहीं है, कैसे भी बाहरसे शांत लगे ।

Man by himself is nothing. But when he has become one with God, he is everything.

ધૈર્યથી, શાંતિથી શું નથી થઇ શકતું ! એનો અનુભવ જે લેવા માગે તેને રોજ મળી શકે.

One can never find Truth if one is not wide awake every moment of ones life.

एक कानून तोडा तो सब तूटे क्योंकि सब कानूनोंका मूल एक है और रक तूटने से आत्मसंयम तूटा ।

Vice flourishes in darkness. It vanishes in the light of day.

Fear vanishes only with the annihilation of the ego.

If you die in jail, I shall worship you like a goddess.

जो बहूत गिनती करता है, वह आत्म दर्शन नहीं कर सकता है ।

He whose eye says one thing, his tongue another, and his heart yet another, is a worthless fellow.

He alone can offer sacrifice who is pure, fearless and worthy.

If God resides in every heart, then who dare hate whom?

હું ક્યારે અને ઈશ્વર ક્યારે? એનો નિર્ણય કરવામાં જ્ઞાનની પરીક્ષા છે.

સાચા ધર્મને ક્ષેત્રની મર્યાદા નથી હોતી.

जो जीवनके सुरमें चलता है उसे कभी थकान नहीं होगी ।

When a man empties his heart, God enters it.

Selfless action is a source of strength, for such action means the worship of God.

जीना मानी मोज करना--खाना, पीना, कूदना नहीँ, लेकिन ईश्वरकी स्तुतो करना अर्थात् मानव जातिकी सच्ची सेवा करना

Keep all, lose all.

Blind is not he who has lost his eyes, but he who hides his shortcomings.

He who fears, fails.

The soul dries up without the company of the good.

We are not yet in the midst of civil war but we are nearing it.

નિયમ વગર એક પણ કામ ન ચાલે. એક ક્ષણને માટે પણ નિયમ તૂટે તો આખું સૂર્યમંડળ અસ્તવ્યસ્ત થઇ જાય.

True happiness does not come from obtaining what one likes. It comes from cultivating a liking for what one dislikes.

Faith makes the ship move.

જેની આંખો ફૂટી ગઈ છે તે આંધળો નથી પણ જે પોતાનો દોષ કાઢે છે તે આંધળો છે.

If God keeps you, what does it matter if men reject you?

To destroy something is easy. To build requires great skill and care.

जो तेरेमें ही हे, उसे बाहर कहां ढुंढता है?

True suffering does not know itself and never calculates. It brings its own joy which surpasses all other joys.

मद्यपान मनुष्यको क्षण भर दीवाना बनाता है । मद उसे खा जाता और उसे पता भी नहीं होता है ।

When the soul awakes, all sorrow vanishes.

Why does a man become restless when he is unable to do his work?

Pure love removes all weariness.

जब आकाश तेरेमें भरा है और ईश्वर तो उसमें है हि, तो तुझे और क्या चाहिये?

ख़ामोशी ख़ामोशी नहीं है जो डरके मरे होती है ।

Man spoils matters much more by speech than by silence.

जब हम अपना ही ख्याल करते हैं तब दूसरोंका ख्याल करने से वह छुटता है ।

When a mans mind is filled with the Light of Heaven, all obstacles in his path vanish.

अगर आत्मा है तो परमात्मा है ही ।

It appears that man cannot escape the snare of exaggeration.

આ વસ્તુ નાનામોટા સૌને માટે છે એમ વિચારીને આપણે શીખીએ ને તે પ્રમાણે ચાલીએ, નહીં તો જીવતાં છતાં મૂએલા છીએ.

આદર્શ એક વસ્તુ છે, તેનું પાલન એ જુદી જ વસ્તુ છે. લખ્યું : ૧૫-૪-૪૫

When man smites, it is God who comes to our rescue.

Experience is daily growing upon me that everything is attainable through silence.

Physical weakness is not the real weakness. Weakness of the mind alone is the real weakness.

દુઃખના સમયમાં જે ભગવાનનાં દર્શન કરે છે, તેને કોઈ દર લાગતો નથી.

He who wants to please all, will please none.

किसी औरकी गुलामीसे दहशत और स्वार्थकी गुलामी बदतर है ।

संगीत गलेसे ही निकलता है ऐसा नहीं । मनका संगीत है, इंद्रियोंका है, हृदयका है ।

When the world rejects a man, God befriends him.

Give all, gain all.

Superstition and truth cannot go together.

What is it, if not futile, to argue about something which is beyond thought?

मनुष्यकि आदत ऐसी है कि अपने दोषोंको भूलकर दूसरोंके देखता है, और बादमें निराशा ही रह जाती है ।

If the inside is clean, the outside is bound to be so.

Without selflessness, how can there be fearlessness?

बगैर भीतरकी शांतिके, बाहरी शांति कुछ कामकी नहीं है ।

धर्म वह है जो सब धारण करता है यानि सब हिस्सेमें सब समय जीवनमे ओतप्रोत है

Every minute that runs to waste is irrecoverable. Yet, know­ing this, how much time we waste!

हरेक आदमीको अपना मूल ढुंढना चाहीये ।

जबतक प्रेरणाको बुद्धिका समर्थन नहीं होता, तबतक वह पंगु है ।

परमेश्वर विश्वास रखना सबसे आसान होना चाहिये, लेकिन सबसे कठिन वही दीखता है ।

The same sage observes that where there is peace of mind there is inner strength which is unfailing.

Even if he be your relation, do not try to hide his faults.

सच कहें तो डर एक ही होना चाहिये । वह है मैला या झुट करने से डरना ।

Purity asks for no external protection.

अगर सत्य किसीको बताना है तो अखुट धैर्य चाहीये ।

जैसे टीपे-टीपे सरोवर भरता है, ऐसे ही एक-एक मिनटकी हार्दिक प्रार्थना भी आत्माका कल्याण करती है ।

अनासक्तिकी पराकाष्ठा गीता की मुक्ति है और वही अर्थ हम ईशोपनिषत् के पहले मंत्रमे पाते है ।

In the code of the Satyagrahi there is no such thing as surrender to brute force.

जो आदमी अपने कामके लिये हिंसा कर सकता है वह असत्य क्यों नहीं बोलेगा या करेगा?

He who is shamed into acting correctly is not acting cor­rectly at all.

What is in the mind must come out, sooner or later.

જે અંતરમાં ખરેખર સ્વચ્છ છે તે બહાર અસ્વચ્છ હોઈ જ ન શકે.

He alone knows the charm of solitude who has deliberately taken to it.

It is possible to endure a diseased body, but not a diseased mind.

He who has neither peace nor determination, how can he have realization?

जैसे पवित्रताका ऐसे सब गुणोंका । अहिंसाकि परीक्षा हिंसाका सामना करने में होती है ।

Steadfastness in meditation indicates depth of thought; it also makes for purity and maturity of thought.

जब हम अपने मूलसे जूदा होते हैं तब मरते हैं, नहीं की आत्मासे शरीर जूदा होता है तब ।

If all become teachers, who will be the pupils? So let us all be pupils.

जो बुरे खबरसे घभराता नहीं है, वह अच्छे खबरसे फूलेगा नहीं ।

नंगोंको कपड़ा देकर उनकी नदामत क्या करना ? उनको काम दो जिससे वह निजी परिश्रमसे कपड़ोंके लिये धन पैदा करे

મીરાંબાઈના જીવનમાંથી આપણે મોટી વાત એ શીખીએ છીએ કે તેણે ભગવાનને ખાતર સર્વસ્વનો ત્યાગ કર્યો - પતિનો સુધ્ધાં.

વગર વિચારે કશું વિચારવું, બોલવું કે લખવું નહીં. અને વિચાર કરો કે એથી કેટલો બધી સમય બચી જાય છે.

I believe that there is no prayer without fasting and there is no real fast without prayer.

To retaliate against the relatives of the co-religionists of the wrong-doer is a cowardly act.

हिंसा त्याज्य है क्योंकि उससे [जो] लाभ होता लगता है, वह आभास है, नुकसान होता है वह कायमी है

Even one drop of the poison of untruth will poison the entire milk-ocean of Truth.

શુદ્ધ હૃદયમાંથી નીકળેલું વચન કદી નિષ્ફળ નથી થતું.

જે ધર્મ આ લોકની વાત સિવાય પરલોકની જ વાત કરે છે, તેને ધર્મ ન કહી શકાય.

जिसके साथ सब कुछ है लेकिन ईश्वर नहीं उसके पास कुछ नहीं ।

सजा तो वही क्र सकता है जिसके निर्णयमें निश्चय है । ऐसा ईश्वरके सिवाय कौन हो सकता है?

Therefore, a satyagrahi will never seek rights; these will come to him unsought.

जो अपनेको नहीं पहचानता है वह नष्ट होता है ।

अगर ध्यानसे देखें तो पृथ्वीपर स्वर्ग छाया हूआ है, आकाशमें नहीं ।

झूठ आत्माको खा जाता है, सत्य आत्माको पुष्ट करता है ।

Man has to do God's work, but how is he to know what that is?

दूसरोंके लिये जो उपदेश योग्य लगता है, वही अपने लिये योग्य लगता है, सो कैसे होता होगा?

શું મોત કોઈ પણ સંજોગોમાં અતિશય દુઃખમાંથી મુક્તિ નથી? જો છે, તો શોક શા માટે?

अशक्यको शक्य बनाना जितना सरल है इतना ही मुश्केल अशक्यको शक्य बनाना है ।

સાચી વસ્તુની પાછળ સમય આપવો આપણને ખટકે છે, નકામી વસ્તુ પાછળ ખુવાર થઇએ છીએ અને ખુશ થઈએ છીએ.

शुद्ध विचार ऐसी सूक्ष्म वस्तु है और इतनी वेगवान वस्तु है कि व्यापक बन जाती है ।

When we wipe the slate clean, we see God's signature clearly on it.

धर्म के लिये मरना अच्य्ह्चा है, धर्मधताके लिये न जीना न म[र]ना ।

To find fault is one thing; to prove it is another.

He who wants to drink of the nectar of Ramanama must purge himself of lust, anger and the like.

If the courage to endure everything with goodwill is lack­ing, goodwill becomes a lame virtue.

धर्म पालनमें से जो अधिकार निकलता है वही स्थिर रहता है

आदमीको अपनेको धोका देने की शक्ति इतनी है कि वह दूसरोंको धोका देने की शक्तिसे बहूत अधिक है इस बातका

God and Satan cannot both occupy the throne of the heart.

कैसी दुःखकी बात है कि मनुष्य जानता है तो भी गिरना पसंद करता है?

बगैर विचारके विचार मत करो, मत बोलो, मत लिखो, और विचार करो । इससे कितना समय बच सकता है ।

जिस त्यागमें दुःख है, वह त्याग नहीं है ।

अगर आदर्शको कभी न छोड़ा जाय तो आदर्श हमें कभी नहीं छोड़ेगा ।

By whatever name God be called, if there be godly attri­butes, we must surely bow to Him.

જે મજા ન ખાવામાં છે તે ખાવામાં નથી. એનો અનુભવ કોને નથી થતો?

Every moment I observe how man deceives himself.

He who is truly clean within, cannot remain unclean without.

जिसका साथी ईश्वर है उसको दुख क्या, फिकर क्या, दूसरा साथी क्या?

सही चीजके पीछे वक्त देना हमको खटकता है, निक्कमीके खुवार होते है और खुश होते हैं?

श्रद्धा उसका नाम है जो विरुद्ध निशानी होते हूए अचलित रहती है ।

कविने कहा है कि विद्या रहित मनुष्य पशु समान है । यह विद्या कौन सी?

Knowing that everything has two sides, let us look at the bright side alone.

क्या मौत हर हालतमें अति दुःखसे मुक्ति नहीं है? अगर हैं, तो शोक क्यों?

Supposing God is on the side of both, then who should fear whom?

ઉતાવળા સો બાવરા ધીરા સો ગંભીર. - એ કહેવતનું સત્ય ક્ષણે ક્ષણે જોવામાં આવે છે.

भक्त भगवानमें लींन होता है

जो मनुष्य किसीका भी बोज हलका करता है वह निकम्मा नहीँ है

આઈઝાયા ૪૧-૧૦માં કહે છે : ડરો નહીં, કેમ કે પરમાત્મા તમારી પાસે જ છે.

जो मनुष्य अपनापनकी रक्षा करना चाहता है उसे सब आर्थिक वस्तु गंवाने की तयारी रखनी है

સાચું કાર્ય કદી નકામું નથી થતું. સાચું વચન અંતે કદી અપ્રિય નથી થતું.

આ તે કેવી વાત છે કે માણસ સાચું કહેતાં અને કરતાં દરે છે, જૂઠથી નથી ડરતો.

कलके वचनका नतीजा यह होता है कि अपने आयुष्यमें इतनी वृद्धि करता है ।

विभूतिमान अपनी विभूतिके कारण अमर होते हैं ।

However great the fury of the storm, the sea does not abandon its calm.

One perfect man can dispel untruth even though the untruth­ful be legion.

मौतसे जितने लोग मरते हैं, उससे फिकरसे अधिक मरते हैं ।

આદર્શ વગરની મહેનત નિષ્ફળ છે, જેમ દિશા અથવા બંદર વગરનું વહાણ નિષ્ફળ ફર્યા કરે છે.

When a man has lost patience, he should resort to silence, and speak only when he has calmed down.

तुझे क्या, लोग तेरी निंदा करें या स्तुति! जो धर्म समझ वही किया करे

He who loses patience, loses Truth as well as Non-violence.

A man without an ideal is like a ship without a rudder.

આપણે આપણી ગંદકી કાઢી નથી ત્યાં સુધી પ્રાર્થના કરવાનો આપણને હક છે ખરો ?

Noise does not overcome noise; silence does.

મૌનમાં સર્વાર્થસિદ્ધિ છે એવો અનુભવ વધતો જાય છે.

I strive hard to preserve my physical body. Do I take the same pains to know my soul?

देहधारीके लिये जो शक्य अनासक्ति हो सकती है, उसके सिवा १२५ वर्षकी आयु असंभव मानी जाय ।

Even nectar turns into poison if poison is added to it.

Beauty lies not in the complexion but in Truth alone.

अहिंसा सत्यादी स्वयं प्रकाश है । अगर नहीं है तो वह नकली वस्तु है ।

સંતોની વાણી સાંભળો, શાસ્ત્ર વાંચો, વિદ્વાન થઇ જાઓ, પણ જો ઈશ્વરને હૃદયમાં સ્થાન ન આપ્યું તો બધું ફોક છે.

अवगुण अंधेरेमें फलता है, प्रकाशमें गैब [गायब] हो जाता है ।

धैर्यके फल मीठे होते हैं ।

The conduct of a few Indians was the measure of that of the millions of their fellow-countrymen.

ध्यानावस्थित होने से हम मंद नहीं होते हैं ।

ભક્ત ભગવાનમાં લીન હોય છે.

शुभ विचार करना एक बात है, अमल करना अलग बात है ।

સાચું કહીએ તો ડર એક જ વાતનો હોવો જોઈએ. અને તે ગંદું અથવા જૂઠું કરવાનો.

અનાસક્ત વ્યક્તિને ક્યારેય ગુસ્સો આવવો નહીં જોઈએ.

જિંદગી ગુલાબ જેવી મનાય છે. જીંદગીમાં પણ કાંટા હોય છે માટે.

Thought pierces even a wall of steel.

God is omnipresent. Hence it is that He speaks to us through stones, trees, insects, birds, beasts, etc.

આમ હોવા છતાં માણસ સુખીદુઃખી શા માટે થાય છે ?

जैसे पिण्डमें ब्रह्मांड है ऐसे देहातमें हिंदुस्तान है ।

जैसे मुझे खाने पहन्नेका हक़ है उसी तरह मुझे अपना कम अपने ढ़ंगसे करने का हक्क है वही स्वराज है

The way to know what God's work is is heartfelt prayer and corresponding action.

He who wishes to preserve his integrity must be prepared to lose all material possessions.

An important matter loses importance if irrelevant. A relevant thing, though small, is of the highest importance.

अमृत भी उसमें ज़हर पड़ने से ज़हर बन जाता है ।

મહેનત કર્યા વગર જે ખાય છે,તે ચોરીનું અન્ન ખાય છે.

Alcohol maddens a man for the moment, but pride devours him completely and he is not even conscious of it!

It is useless to recite Ramanama without acting in a man­ner worthy of Rama.

यह कितनी गलत बात है कि हम मैले रहें और दूसरोंको साफ रहने की सल्लाह दें ?

Man is truly known by the humility of his spirit.

Without the maximum possible non-attachment, it is inconceivable for anyone to live up to the age of 125 years.

जो मनुष्य अपने दुःखोको गाता है वह उसे चोगुना करता है ।

Faith is the sun of life.

कई चीज आदमी बोलकर करता है, कई मौनसे और कई कार्यसे । सबमें ज्ञान है तो कार्य ही है ।

मन दो प्रकारके हैं ー एक नीचे ले जाता है, दूसरा उचे । इसे हम बराबर सोचें और पहचाने ।

मनुष्य बहारसे ढुंढक्र अपनेको बढ़ा नहीं सकता है बढ़ने का स्थान भीतर है ।

मनुष्य अपनेको कैसे धोखा देता है, इसको मैं प्रतिक्षण पाटा हूं ।

ध्यानावस्थित दृढ़ बनता है, स्पष्ट बनता है ।

One is a servant of him for whom one works, not to whom one pays only lip service.

અનાસક્તિની પરાકાષ્ઠા ગીતા ની મુક્તિ છે. અને તે જ અર્થ આપણે ઇશોપનિષદના પહેલા મંત્રમાં જોવા પામીએ છીએ.

To be guilty of a lapse, small or big, is certainly bad; but to hide it is even worse.

જેવી રીતે મને ખાવાપીવાનો હક છે તેવી જ રીતે મારું કામ મારી રીતે કરવાનો હક છે. આ જ સ્વરાજ છે.

A leader is only first among equals.

भोगको मनुष्य नही भुगतता है लेकिन भोग मनुष्यको भुगतता है अर्थात खा जाता है

Religion does not consist in eating this food or eschewing that but only in the realization of God within oneself.

The breach of one rule inevitably leads to the breach of other rules.

संपूर्णता मनुष्यके लिये आदर्श ही है, शक्य नहीं है क्योंकि मनुष्य अपूर्ण ही बना है ।

માણસનો લોભ આકાશથી પણ ઊંચે જાય છે, પાતાળથી પણ નીચે જાય છે. એટલા માટે એને મર્યાદા હોવી જ જોઈએ.

Man is where his mind is, not where his body is.

एकके पास ईश्वर है, करोडके पास शैतान है, तो एक करोडसे डरे?

અનાસક્તિનું એક લક્ષણ આ છે: અનાસક્ત વ્યક્તિનું કોઈ પણ કામ દિવસના અંતે બાકી રહેતું નથી.

आवाज करने से आवाज नहीं मिटती है, चुपकीसे मिटती है ।

Pure thought is far more potent than speech.

जब मनुष्यके दिलमें पूर्ण प्रकाश होता है तो कोई रूकावट हमारे रस्तेमें रहती ही नहीं ।

Intuition is lame if it is not supported by reason.

मनुष्यके भीतर ही गंगा पड़ी है उसमें स्नान नहीं कर पाटा और कोरा रहता है ।

जीना जूठ है, मृत्यु सही है, निश्चित है । (नानक)

Man must never suppress his inner voice even if he stand alone.

पैसा परमेश्वर है ऐसे कहना गा;अत बात है और गा;अत सिध हो चूका है ।

ताजुब है कि आदमी बहोत दफा नहीं जनता है कि दुश्मन कौन और दोस्त कौन?

Divine Power is a thing that nothing can withstand.

आवेश शांत होने पर ही जो कम किया जाता है वही फलदायी होता है ।

When we give something, we must give the truest part of ourselves.

માણસ ભલે કોઈ શુભ નિશ્ચય પણ ન કરે, પણ વિચારપૂર્વક કરે તો તે કદી ન છોડે

Life is unreal, death is real and certain. —Nanak

There can be no safety for us save in the lap of God.

ईश्वरके बाहर हमें कोई हस्ति ही नहीं है ।

व्याधिके डरसे जितने आदमी मरते हैं, उनसे कम व्याधिसे मरते हैं ।

Slipshod work is like half-baked bread, fit only to be thrown away.

A right cause never fails; A true word never hurts in the end.

Money is God—it is wrong to say so, and it has been proved to be wrong.

Have we any right to pray so long as we have not purged ourselves of our impurities?

If we call God our Redeemer and let our indolence grow, we are committing a sin.

We are no better than any other—this thought is full of truth and humility.

Everything is right and proper in its place, improper when out of place.

પ્રથમ કામ, પછી મળે તો કામ જેટલા દામ, આ થઇ પરમાત્માની સેવા. દામ પહેલાં માગો તો તે થઇ સેતાનની સેવા.

જે માણસ પોતા પર કાબૂ નથી રાખી શકતો તે બીજા પર કદી સાચો કાબૂ નહીં રાખી શકે.

Pride devours man completely. The truth of this can be realized by everyone every moment.

Why fear death when the threat is ever present?

ईश्वर शक्ति ऐसी सत्ता है जिसके सामने लुछ भी टिक नहीं सकता

આપણે પોતે મેલા રહીએ અને બીજાઓને સ્વચ્છ રહેવાની સલાહ આપીએ એ કેટલું ખોટું છે !

ઘણી ગેરસમજોનું મૂળ અવિશ્વાસમાં હોય છે. ઘણા અવિશ્વાસના મૂળમાં ભય હોય છે.

ત્યાજ્ય વસ્તુ જો મફત મળે તોપણ ન લેવી તે કર્તવ્ય છે.

दोषमें थोड़ा, बहूत क्या? दोष ही है । अन्यथा मानने में आत्मवंचना होती है ।

Non-violence is the first article of my faith. It is also the last article of my creed.

अहंभाव मिटने से ही बीक (डर) मिटती है ।

जिसको ईश्वरकि हस्तिके लिये शंका है उसे अपनी हस्तिके लिये [भी] शंका होनी चाहिये?

Death was a companion and friend. It was well with those who had died bravely.

થોડું જૂઠ પણ મનુષ્યનો નાશ કરે છે, જેમ ઝેરનું ટીપું દૂધનો.

Faith is put to the test when the situation is most difficult.

શરીરને બચાવવા માટે ઘણો ઉદ્યમ કરું છું, આત્માને ઓળખાવા એટલો કરું છું ખરો ?

He who is poor by force of circumstances, cannot become poor by choice.

પ્રતિક્ષણ અનુભવ થાય છે કે સમતાનાં ફળ મીઠાં છે.

Untruth corrodes the soul; truth nourishes it.

कंठस्थ ज्ञानकी इतनी किम्मत है जितनी तोताके रामनामकी ।

जब आत्मा मरता है, तब परमात्मा जगह रोकता है ।

સર્વને ધારણ કરે તે ધર્મ, એટલે કે ધર્મ દરેક અવસ્થામાં ને દરેક સમયે જીવનમાં ઓતપ્રોત છે.

જે માણસ કોઈનોયે બોજો હલકો કરે છે તે નકામો નથી.

जो मजे नहीं कहने में है वह कहने में नहीं है । ऐसा अनुभव कौन नहीं करता?

आज प्रात:कालके भजनमें था ईश्वर हमको कभी नहीं भूलता, हम भूलते है वही सच्चा दुःख

समुंदरमें पड़ीं हूई मछी अगर समंदरको पहचान सकती है तो संसारमें पड़ा हूआ प्राणी संसारको पहचान सकता है ।

हमारी गँदगी हमने जब [तक] नहीं नीकाली है तबतक प्रार्थना करने का हमें कुछ हक़ है क्या?

In the darkest hour of my trial, that one name has saved me.

He who denies the existence of God denies his own.

He who has God on his side, has all.

जो दुःखीओंका ही ख्याल करता है वह अपना ख्याल नहीं करेगा, उसको इतना समय कहांसे?

जब हमारा बाहरी जीवन भीतरी जीवनका कब्जा पाटा है, तब परिनाम तेढ़ा ही रहता है ।

प्रवृत्ति मात्र आत्माके विकासके लिये है या होनी चाहीये । और आत्माविकासमें ईश्वर दर्शन छिपा है ।

जिसके साथ ईश्वर है उसके साथ सब है ।

जो मनुष्य इर्द गिर्दके वायुमंडलका गुलाम बनता है, वह मंदबुद्धि बनता है ।

मैं कब और ईश्वर कब? उसका निश्चय करने में ज्ञानकी परीक्षा है ।

हम सब दीवाने हैं उनमें कौन किसको दीवाना कहे?

The first service is latrine-cleaning.

जो ईश्वरको साक्षी रखकर कुछ सोचता है, बोलता है, करता है वह सच्चा करने से कभी शरमींदा नहीं होगा ।

विचारको [लौह]खंडकी दीवारको भी भेदता है ।

Man is the image of his thoughts.

A good thought is like fragrance.

ईश्वर सर्वत्र है, इसीलिये वह हमसे पत्थर, वृक्ष, जंतु, पक्षी, पशु इ[त्यादी] के मार्फत बोलता है ।

बगैर आदर्शकि मेहनत निष्फल है, जैसे बगैर दिशा या बदर [बंदर] का जहाज निष्फल घूमता है ।

જે શિક્ષણની અસર આપણા ચારિત્ર્ય પર નથી પડતી, તે શિક્ષણ નકામું છે.

કોઈની એબ કાઢવી સહેલી વાત છે, તે પુરવાર કરવી એ બીજી વાત છે.

When a man sleeps under the sky, who can rob him?

Silence above all.

मेरे धंदेके बारेमें मैं क्यों किसीपर निर्भर हूं?

जिसको शांति नहीं व् दृढ़ता नहीं, वह ईश्वरको नहीं पा सकता है ।

बगैर परिश्रमसे यानि बगैर तपके कुछ भी हो नहीं सकता है तो आत्मशोष कैसे हो शके ?

सब रखो, सब खोवो ।

जिंदगीका एक भी क्षण नहीं है जिसमें आदमी सेवा नहीं कर सकता है ।

रामनाम उसीको मदद देता है जो रामनाम लेने की शर्त[का] पालन करता है ।

आपखुदीमें सब मुसीबत भरी है ।

जो मनुष्य एक वस्तु दिलसे मानता है वह सर्वथा अनुचित है तो भी उसकी दृष्टिसे सही है ।

मनुष्य जीवन और पशु जीवनमे फरक क्या है इसका संपूर्ण विचार करने से हमारी काफी मुसीबतें हल होती है

बोलना या नहीं ऐसा संशय है तब मौन ही बोलने का स्थान लेता है ।

जो ईश्वरकी हस्तिके बारेमें शंका करता है उसका नाश होता है ।

By education I mean an all-round drawing out of the best in child and man-body, mind and spirit.

Man dies when he cuts himself off from the source of his being, not when the soul leaves the body.

अच्छा कम इसी क्षण करे बुरा कम हमेशा मुल्तवी करते रहे ।

An egoistical utterance should always be regarded as false.

Living with God there are no difficulties.

अभिमान मनुष्यको खा जाता है । उसका समर्थन प्रतिक्षण हरेक आदमीको होता है ।

આદર્શ વગરનો માણસ સુકાન વગરના વહાણ જેવો છે.

સમુદ્ર બિંદુઓનો બનેલો છે, એનું કારણ એ છે કે બિંદુઓમાં સંપૂર્ણ સહકાર છે. આ જ વાત માણસોને લાગુ પડે છે.

सादगी बनाने से नहीं बनती, स्वाभावमें होनी चाहीये ।

It is sin to regard anyone as helpless who has God for his support.

जिनको धर्मका ख्याल नहीं रहता है ऐसे दस प्रकारके लोगोंमें लोभी, कामी, क्रोधी और शराबी लोगोंको विदुर गिनाते है

Whatever the crisis, the fire of love will overcome it.

The Ganga flows in man's heart, yet he does not bathe in it, and remains unwashed.

इस अहंकाररूपी अंधकारको कैसे निकलें? रजवत्होने तककी नम्रता रूपी प्रकाशसे ।

Do or Die.

गंदे ख्यालका विचार करने से वे हेट नहीं लेकिन उसका संग पैसा होने का सभव [संभव] है ध्यायविषयान् ।

શ્રદ્ધાથી માણસ શું નથી કરી શકતો? બધું જ કરી શકે છે.

A person without attachment should under no circumstances give way to anger.

Innocent and dreamless sleep is samadhi (meditation), yoga (concentration of mind) and selfless action. (Adapted from Vinobas letter).

અનાસક્તિની સાચી કસોટી ત્યારે થાય છે જયારે કોઈ કામને માટે આસક્તિનો પૂરો સંભવ પેદા થાય છે.

जैसे अक[एक] फोडा भी आदमीको तंग करता है उससे भी बदरतर उद्विन्गता है ।

He alone who truly serves is a good householder. He goes on giving without expectation of return.

जो त्याग दिलसे नहीं होता है वह स्थिर नहीं रहता है

સુખમાં સુખ જોવું એ દુઃખ છે. દુઃખમાંથી સાચું સુખ જન્મે છે.

जो मनुष्य क्रोधका कारण मिलते हुए भी क्रोध नहीं करता है उसीने ही क्रोधपर जय पाया है ।

I could not live for a single second without religion.

He who knows no rules and follows none just cannot be a servant of the people.

हम ऐसी गलती मानने कि कभी न करें कि गुनाहमें छोटा-बड़ा ओह्ता है ।

जो भगवानमें लीन है वह भगवानके बाहर किसीमें या किसी चीजमें कौन नहीं हो सकता

When all forsake you, God shall still be with you.

Trust ye in the Lord for ever: for in the Lord Jehovah is everlasting strength. Isaiah, XXVI. 4.

જીવવું એટલે મોજ કરાવી - ખાવું, પીવું, કૂદવું - નહીં, પણ ઈશ્વરની સ્તુતિ કરવી અર્થાત્ માનવજાતિની સાચી સેવા કરવી.

हमारा जीवन रोज नया होता है यह ज्ञान हमको उंचे जाने के लिये मददगार बनना चाहिये ।

A guru should be perfect. God alone is that.

सब हमें भले ढीले कहें, हम आदर्शको ढीला न करें ।

દેવનું નામ ગમે તે હોય, પણ જો તેનામાં ગુણ હોય તો આપણે તેને જરૂર નમસ્કાર કરવા.

ગામડાંની દૃષ્ટિએ હિંદુસ્તાનનો વિચાર કરીએ તો ઘણીબધી ચીજો જે આપણે કરીએ છીએ તે નકામી લાગે.

जो मनुष्य दूसरोंकि ऐब निकालता है वह अपनी नहीं देख सकता ।

When Reason and Faith are in conflict, it is better to prefer Faith.

जब हमारा प्रेरक भगवान होता है, तब हमको और कोई ख्याल नहीं करना पड़ता है ।

जैसे हम अपने धर्मको आदर देते हैं ऐसे ही दूसरे धर्मको दें ー मात्र सहिष्णुता पर्याप्त नहीं है ।

A man of knowledge attains peace only through renunciation.

Dying for religion is good; for fanaticism, neither dying nor living.

સંપૂર્ણ અહિંસામાં દ્વેષનો સંપૂર્ણ અભાવ હોય છે.

When everything belongs to God what shall we offer to Him?

आप मरने से आत्मा जागती है ।

A word uttered from a pure heart goes never vain.

विचारशून्य जीवन पशु जीवन जैसा है ।

एककी क्रूरता दूसरेकी अक्रूरताका नाम लेती है ।

What does it matter if people look upon us as dreamers?

ताज्जुब तो यह है कि जानत हूए कि सच्चा सुख कहां है आदमी जूठके पीछे जीवन देता है ।

જે ભગવાનમાં લીન રહે છે, તે ભગવાન સિવાયના કશામાં કે કોઈ ચીજમાં લીન ન રહી શકે.

આજકાલ બાઈબલના ફકરા વાંચું છું. આજે આ જોવામાં આવ્યું : શ્રદ્ધાપૂર્વક જે કાંઈ માગશે તે તમને મળશે. (મેથ્યુ ૨૧-૨૨)

He who remembers God can afford to forget everything else.

Do not think, speak or write without reflecting. Consider how much time could thereby be saved.

To speak or not to speak—when that is the question, silence should take the place of speech.

जब तक हमें भीतरसे रौशनी मिलती है हम कुछ सही नहीं कर पाते है ।

જે માનસ સૌને ખુશ રાખવા ઈચ્છે છે, તે કોઈને ખુશ નહીં કરે.