Belittling ones mother tongue is like disparaging ones own mother.

The breach of one rule inevitably leads to the breach of other rules.

मौतकी धमकीसे क्या डरना क्योंकि वह तो सदाकी है ही ।

हिंसक कार्यकी मर्यादा है और वह निष्फल हो सकता है अहिंसाकी मर्यादा है ही नहीं और कभी निष्फल नहीं जाती

યથાશક્તિ કોને કહેવાય ? પોતાની બધી શક્તિ જરાયે સંકોચ વગર વાપરવી તે. એવા શુભ પ્રયત્નમાં ઘણું કરીને સફળતા મળે છે.

જે માણસ સૌની ચરણરજ હોય છે તે ઈશ્વરની નજીક છે.

In fact there should be harmony in life. The melody will pervade all activities and behaviour.

Steadfastness in meditation indicates depth of thought; it also makes for purity and maturity of thought.

When the self dies, God fills the void.

न्यायमें जितनी उदारताकि जरुरत है इतनी ही न्यायकि उदारतामें है ।

અનાસક્તિની સાચી કસોટી ત્યારે થાય છે જયારે કોઈ કામને માટે આસક્તિનો પૂરો સંભવ પેદા થાય છે.

Living with God there are no difficulties.

What is big or small in sin? Sin is sin. To believe otherwise is self-deception.

जैसे मुझे खाने पहन्नेका हक़ है उसी तरह मुझे अपना कम अपने ढ़ंगसे करने का हक्क है वही स्वराज है

मेरे धंदेके बारेमें मैं क्यों किसीपर निर्भर हूं?

जब जगत् हमें गिराता है, तब ईश्वर हमारा बेली होता है ।

If the courage to endure everything with goodwill is lack­ing, goodwill becomes a lame virtue.

A leader is only first among equals.

There can be no safety for us save in the lap of God.

સત્યના દર્શન માટે સંતોના ચરિત્ર વાંચવા અને તેનું મનન કરવું જરૂરી છે.

Purity is tested only when it is pitted against impurity.

When everything belongs to God what shall we offer to Him?

एकांतकी खूबी जिसने जानबूझकर उसका सेवन किया है वही जानता है ।

A leader is useless when he acts against the promptings of his own conscience.

आदर्शका ध्यान करने से उसकी विशालता नहीं बढ़ती है लेकिन गहराई अवश्य बढ़ती है ।

રાઈ જેટલો નાનો દોષ છુપાવવાથી પહાડ જેટલો મોટો બની જાય છે. પણ જાહેર કરી દેવાથી તે નાબૂદ થઈ જાય છે.

Man dies when he cuts himself off from the source of his being, not when the soul leaves the body.

गुस्सा किसपर करना? अपनेपर? यह तो रोज करो । दिसरोंपर? यह तो करने का कारण ही क्या?

The way to know what Gods work is is heartfelt prayer and corresponding action.

आवाज करने से आवाज नहीं मिटती है, चुपकीसे मिटती है ।

जो किसीकी गुलामी करना नहीं चाहता है उसे ईश्वरकी गुलामी करना है

He alone can offer sacrifice who is pure, fearless and worthy.

अफवा[ह] सुनना नहीं, सुनना तो मानना नहीं ।

प्रार्थनाके लिये ह्रदय आवश्यक है, वाचा नहीं बगैर ह्रदयकी वाचा निरर्थक है

सबल ही क्षमावन हो सकता है बलहीन दण्ड देने में असमर्थ है इसलीये वह क्षमावान हो ही नहीं सकता है

It is sinful to multiply wants unnecessarily.(Written on 3-4-1945.)

When God cares, why should we be full of cares?

गंगा जलको छोडकर प्यास मिटाना और ईश्वरको छोडकर आत्म तृप्ति करना सरिखा असंभव है ।

Sacrifice which causes pain is no sacrifice at all. True sacrifice is joy-giving and uplifting.

मद्यपान मनुष्यको क्षण भर दीवाना बनाता है । मद उसे खा जाता और उसे पता भी नहीं होता है ।

मनुष्य जब अपने स्वभावको दबाता है तब सावधानीकी बड़ी आवश्यकता है ।

To rejoice in happiness is to invite misery. Real happiness springs from sorrow and suffering.

आसक्तिसे किया हुआ शुद्ध काममें भी डावपेंच आते ही हैं ।

A guru should be perfect. God alone is that.

કોઈની એબ કાઢવી સહેલી વાત છે, તે પુરવાર કરવી એ બીજી વાત છે.

A person without attachment should have an inexhaustible fund of patience.

જેમ આપણે પોતાના ધર્મને આદર આપીએ છીએ તેમ જ બીજા ધર્મોને પણ આપવો- માત્ર સહિષ્ણુતા પર્યાપ્ત નથી.

आत्मा जागती है तब सब दुःख दूर होता है ।

અપરિગ્રહનો અર્થ એ છે કે આપણે એવી કોઈ વસ્તુનો સંગ્રહ ન કરવો, જેની આપણને આજે જરૂર નથી.

Divine Power is a thing that nothing can withstand.

The soul dries up without the company of the good.

Being a slave to fear and selfishness is the worst form of slavery.

He who has God for his companion, why need he be sorrow­ful or anxious or look for another companion?

I could not live for a single second without religion.

માણસ નિયમબદ્ધ રહે છે એનાથી એને જે સંતોષ મળે છે તેનાથી જ એનું સ્વાસ્થ્ય અને આયુ વધે છે.

He who knows no rules and follows none just cannot be a servant of the people.

सत्य ईएसआई चीज है जो कहने में आदमीको बार-बार सोचकर बोलना पड़ता है ।

झूठ आत्माको खा जाता है, सत्य आत्माको पुष्ट करता है ।

जो दुःखीओंका ही ख्याल करता है वह अपना ख्याल नहीं करेगा, उसको इतना समय कहांसे?

If God resides in every heart, then who dare hate whom?

बुखारका कारण बदहजमी इ[त्यादी] ही नहीं है । क्रोध करने से भी बुखार आ सकता है ।

Dying for religion is good; for fanaticism, neither dying nor living.

અનાસક્ત વ્યક્તિને ક્યારેય ગુસ્સો આવવો નહીં જોઈએ.

जिस तालीमका असर हमारे चरित्रपर नहीं होता है वह कुछ कामकी नहीं है

Religion does not consist in eating this food or eschewing that but only in the realization of God within oneself.

हमारी गँदगी हमने जब [तक] नहीं नीकाली है तबतक प्रार्थना करने का हमें कुछ हक़ है क्या?

जो धर्म इस लोककी बातको छोडता है और परलोककी ही बात करता है वह धर्म नहि हो सकता है

अभिमान मनुष्यको खा जाता है । उसका समर्थन प्रतिक्षण हरेक आदमीको होता है ।

नंगोंको कपड़ा देकर उनकी नदामत क्या करना ? उनको काम दो जिससे वह निजी परिश्रमसे कपड़ोंके लिये धन पैदा करे

"The true function of journalism is to educate the public mind."

વગર જરૂરે હાજતો વધારવી એ પાપ જેવું લાગે છે.

Alcohol maddens a man for the moment, but pride devours him completely and he is not even conscious of it!

ईश्वरको याद करना दूसरोंको भूलना अर्थात् दूसरोंमें ईश्वरको देखना ।

धैर्यसे बहूत कम बनते हैं, अधैर्यसे बिगड़ते हैं ।

Nanak says : The craving for happiness is a veritable disease. Sorrow or suffering is its remedy.

An ideal is one thing; living up to it is quite another.

દેશો વચ્ચેનો દરિયો ઓળંગવો સહેલો છે, પણ વ્યક્તિ વ્યક્તિ વચ્ચેનો કે પ્રજા પ્રજા વચ્ચેનો દરિયો તરવો અઘરો છે.

Selfishness keeps us worrying for ever.

Mere confession of a wrong does not erase it. Whatever is possible must be done to undo the wrong.

दुःखके समय जो भगवानका दर्शन करता है, उसे कोई भय नहीं लगता है

Man can smile away his sorrows; by crying he only multiplies them.

जिसे न शांति है, न निश्चय, उसे ज्ञान कहांसे?

भलाईके साथ सब सहन करने की हिम्मत नहीं रहती है, तब भलाई पंगु है ।

We are all mad. Which of us shall call whom mad?

All activities that are born of one and the same seed merge into one another.

આદર્શ વગરની મહેનત નિષ્ફળ છે, જેમ દિશા અથવા બંદર વગરનું વહાણ નિષ્ફળ ફર્યા કરે છે.

આપણે છીએ કેમ કે ઈશ્વર છે. આ પરથી જ આપણે જોઈ શકીએ છીએ કે મનુષ્યમાત્ર, જીવમાત્ર ઈશ્વરનો અંશ છે.

To remain entangled in things physical and aspire for self-realization is like asking for the moon.

पवित्रताकी परीक्षा तब होती है जब अपवित्रतासे घर्षण होता है ।

ભક્ત ભગવાનમાં લીન હોય છે.

स्वच्छता जब भीतरी और बाहरी रहती है तब वह ईश्वरमयताको पहुंचती है

दो विरोधि वस्तु हम साथ-साथ नहीं कर सकते हैं, न जम ऐसे सोच सकते हैं ।

Who can eat with an easy mind so long as even a single person starves for want of work?

કાળના વચનનો ફલિતાર્થ એ છે કે એટલું પોતાનું આયુષ્ય વધારે છે.

श्रध्दा बुद्धिसे परे है, उसकी विरोधी नहीं है

जो मनुष्य क्रोधका कारण मिलते हुए भी क्रोध नहीं करता है उसीने ही क्रोधपर जय पाया है ।

Life becomes perpetually renewed every day. This knowledge should be helpful in uplifting us.

Restlessness and impatience are two diseases and both shorten life.

When the ego dies, the soul awakes.

If there is a soul, then surely the Supreme Soul (God), too, exists.

श्रध्धासे मनुष्य पहाड़ोंको उलुंघन करता है ।

अतिशयोक्तिकी जालमें से आदमी छुट नहीं सकता है ऐसा प्रतीत होता है ।

God is our Help as well as the Helmsman.

સત્યનાં દર્શન અહિંસા વગર થઇ નથી શકતાં એટલા માટે કહ્યું છે કે अहिंसा परमो धर्म:

We have no existence outside and apart from God.

He who is afraid of peoples censure will never be able to do anything worth while.

Humility does not work, if it is a mere pretence; nor does simplicity.

अपनी २ जगहपर सब उचित है, जगहके बाहर अनुचित ।

सत्याग्रही वही हो सकता है जो जीने की और मरने की कला जानता है ।

On the other hand, modesty and humility nourish man and make for his growth.

Why does a man become restless when he is unable to do his work?

मनुष्य मौतके मुँहमें पड़ा है । मौतका मुंह बंध पड़ने पर मरा हूआ कहा जाता है ।

A poet has said that a man without knowledge is like an animal. What is that knowledge?

Contemplation of an ideal does not broaden its scope, but it certainly increases its depth.

मैं कब और ईश्वर कब? उसका निश्चय करने में ज्ञानकी परीक्षा है ।

त्रिविध ताप मिटाने वाली दवा मात्र रामबाण [रामनाम] है ।

He who doubts the existence of God perishes.

इससे भी आश्चर्य यह है कि हम जानते हैं कि हम भी मरनेवाले तो है इसलिये ख्वार होते हैं ।

જે માનસ સૌને ખુશ રાખવા ઈચ્છે છે, તે કોઈને ખુશ નહીં કરે.

આદર્શ એક વસ્તુ છે, તેનું પાલન એ જુદી જ વસ્તુ છે. લખ્યું : ૧૫-૪-૪૫

તમારા ગજવામાં જેપૈસો છે, તે ક્યાંથી અને કેવો તીરે આયો, તે પોતાની જાતને પૂછો. આ ઘટનાથી ઘણું શીખી શકશો.

जीना मानी मोज करना--खाना, पीना, कूदना नहीँ, लेकिन ईश्वरकी स्तुतो करना अर्थात् मानव जातिकी सच्ची सेवा करना

श्रद्धामें निराशाको कोई स्थान नहीं है ।

शुद्ध विचारकी शक्ति वचनसे बहूत अधिक है ।

Man by himself is nothing. But when he has become one with God, he is everything.

अनासक्तको अपना कुछ नहीं हो सकता है

सिवा विरोधके कोई आगे नहीं बढ़ता है ।

મિથ્યા જ્ઞાનથી હંમેશા ડરતા રહેવું. મિથ્યા જ્ઞાન એ છે જે આપણને સત્યથી દૂર રાખે છે અથવા કરે છે.

માણસની પ્રતિષ્ઠા તેના દિલમાં -હૃદય છે, નહીં કે તેના મગજમાં એટલે કે બુદ્ધિમાં.

આપણો સૌથી મોટો દુશ્મન પરદેશી નથી, કે નથી કોઈ બીજું. આપણો શત્રુ આપણે પોતે જ એટલે આપણી વાસના જ છે.

जब हम अपना ही ख्याल करते हैं तब दूसरोंका ख्याल करने से वह छुटता है ।

संतोंकि वाणी सुनो, शास्त्र पढो, विध्वान हो लो, लेकिन अगर ईश्वरको हृदयमें स्थान नहीं दिया तो कुछ नहीं किया ।

गुरु संपूर्ण होना चाहिये । वह तो ईश्वर ही है ।

પરિશ્રમ વગર એટલે કે તપ કશું જ થઇ શકતું નથી તો પછી આત્મશોધ કેમ થઇ શકે ?

Knowledge is that alone which enables a man to know him-self. In other words, knowledge means self-realization.

जो जबरन गरीब है वह स्वेच्छासे गरीब नहीं बन सकता है

મને તો ઈશ્વરને વિષે હરઘડીએ પ્રતીતિ થાય છે, પછી કોઇથી ડરવું શા માટે?

There is not a single moment in life when man cannot serve.

Our faith should be like an ever-burning lamp which not only gives us light but also illuminates the surroundings.

Man knows what his duty is, yet does not do what he knows he ought to. Why is that so?

जब हमारे हृदयमें ईश्वरका वास हो जा[ता] है, हम न ख़राब विचार कर सकते [हैं], न खराब काम ।

If God keeps you, what does it matter if men reject you?

વગર વિચારે કશું વિચારવું, બોલવું કે લખવું નહીં. અને વિચાર કરો કે એથી કેટલો બધી સમય બચી જાય છે.

Faith is that which remains unshaken even in the face of advessity.

अगर हरेक हृदयमें ईश्वर है तो हम किसका तिरस्कार करें?

આપણે પોતે મેલા રહીએ અને બીજાઓને સ્વચ્છ રહેવાની સલાહ આપીએ એ કેટલું ખોટું છે !

It is not the whistle that moves the train but the power harnessed in the steam.

અનાસક્ત કાર્ય શક્તિ આપનારું છે, કારણકે અનાસક્ત કાર્ય એ ભગવાનની ભક્તિ છે.

Why seek outside that which is within you?

When a man empties his heart, God enters it.

मनुष्यकि आदत ऐसी है कि अपने दोषोंको भूलकर दूसरोंके देखता है, और बादमें निराशा ही रह जाती है ।

पुख्त वांचनसे शक्ति तो आती है लेकिन बिना ग्नानके सही स्वतंत्रता नहीँ मिलतीं

अज्ञान छुपाने से बढ़ता है । अज्ञान बताने से आशा कि जाय कि वह कभी न कभी कम होगा ।

Man has to do Gods work, but how is he to know what that is?

जो शरीर श्रम कर सकते हैं उनके लिये सदाव्रत खोलना पाप है उनके लिये कम पैदा करना पुण्य है

અહિંસા મારફતે સ્વતંત્રતા મેળવવાનો એક જ માર્ગ છે. મરીને જીવીએ, મારીને કદી નહીં.

We cannot act or even think, in two opposite ways at the same time.

जब मनुष्यके दिलमें पूर्ण प्रकाश होता है तो कोई रूकावट हमारे रस्तेमें रहती ही नहीं ।

हम सब दीवाने हैं उनमें कौन किसको दीवाना कहे?

शुद्ध प्रेम सब थकान दूर करता है ।

વખત આવ્યે, બધાં વૃદ્ધ થાય છે. એક તૃષ્ણા હંમેશાં જુવાન રહે છે.

जिने की मजे जीने की जंजाल छोड़ने में है

[Ramanama] is the only unfailing remedy for mans three­fold ills.

Only he can be a leader who never loses hope.

श्रध्दाकी परीक्षा सबसे कठिन अवसरपर होती है

यह पीछेका बताता है की सबकी कूंजी सत्यकी आराधनामें है सत्यकी उपासनासे सब चीज मिलती है

This day deserves to be written in letters of gold for, on April 6, 1919, India discovered herself.

आग्रह सत् होता है असत् भी-असत्से नहीं छूटता, सत् को नहीं छुता ।

आज प्रात:कालके भजनमें था ईश्वर हमको कभी नहीं भूलता, हम भूलते है वही सच्चा दुःख

जो मनुष्य एक वस्तु नहीं समजता है उसे करने के लिये उसे मजबूर करना सख्त सजासे अधिक सजा है

What greater meanness can there be than to seek out our good points and praise them to others?

Noise does not overcome noise; silence does.

I know that war is wrong, is an unmitigated evil. I know too that it has got to go.

जिसके साथ सब कुछ है लेकिन ईश्वर नहीं उसके पास कुछ नहीं ।

ત્યાજ્ય વસ્તુ જો મફત મળે તોપણ ન લેવી તે કર્તવ્ય છે.

જેનામાં આટલું ધૈર્ય નથી તે અહિંસા ન પાળી શકે.

જે માણસ પોતા પર કાબૂ નથી રાખી શકતો તે બીજા પર કદી સાચો કાબૂ નહીં રાખી શકે.

Give all, gain all.

Man spoils matters much more by speech than by silence.

When Reason and Faith are in conflict, it is better to prefer Faith.

What distinguishes man from animals ? Comprehensive think­ing on this question will solve a lot of our problems.

Inexhaustible patience is needed if Truth is to be brought home to anyone.

Silence above all.

आत्माका दर्शन जितना होता है इतना ही मनुष्य आगे बढ़ता है ।

What is true of purity is true of all other virtues. Non­violence is tested when it faces violence.

He who always treads only the path of Truth never stumbles.

जो मनुष्य किसी एक चीजपर एक निष्ठासे कम करता है वह आखिर सब चीज करने की शक्ति हासल करेगा ।

I have no disciples, being myself an aspirant after discipleship and in search of a guru.

Not contrived but genuine laughter is true eloquence, and more effective than speech.

दोषमें थोड़ा, बहूत क्या? दोष ही है । अन्यथा मानने में आत्मवंचना होती है ।

अवगुण अंधेरेमें फलता है, प्रकाशमें गैब [गायब] हो जाता है ।

જે માણસ અધ્યાત્મિક મનાતો હોય અને વ્યાધિગ્રસ્ત રહેતો હોય તો એના કંઈ દોષ હોય જ છે.

દુઃખના સમયમાં જે ભગવાનનાં દર્શન કરે છે, તેને કોઈ દર લાગતો નથી.

હું ક્યારે અને ઈશ્વર ક્યારે? એનો નિર્ણય કરવામાં જ્ઞાનની પરીક્ષા છે.

સૌંદર્ય ચહેરાના રંગમાં નથી, સત્યમાં જ છે.

ईश्वरको पहचानना है तो स्वार्थ और भयको छोडना ही है ।

A person without attachment should under no circumstances give way to anger.

મારી કૃપા તારે માટે પૂરતી થવી જોઈએ, કારણ કે મારું બળ દુર્બળતામાં જ પૂર્ણ થાય છે. (૨ કોર : ૧૨-૯)

જે મજા ન ખાવામાં છે તે ખાવામાં નથી. એનો અનુભવ કોને નથી થતો?

Verily, there should be only one fear—the fear of doing something mean or untrue.

કહેવાય છે કે ઘર બાળીને તીર્થ ન થાય પણ સાચું તો એ છે કે ઘર બાળીને જ તીર્થ થાય છે.

जो ईश्वरकी हस्तिके बारेमें शंका करता है उसका नाश होता है ।

લોકો તારી નિંદા કરે કે પ્રશસ્તિ, એમાં તારે શું? તું જેને ધર્મ મને છે, તેનો જ અમલ કર.

Confession of error works like a broom. The broom sweeps away filth; confession does no less.

The nectar of Ramanama brings joy to the soul and rids the body of its ailments.

Only he is worthy to mete out punishment whose judgement is infallible. Who but God can be such?

थोड़ासा झूठ भी मनुष्यका नाश करता है जैसे दूधको एक बूंद झहर भी ।

Like a ship without direction or destination, labour without an ideal is fruitless.

कहते है घर जलाकर तीर्थ नहीं होता सही तो यह है कि घर जलाकर जी तीर्थ होता है

बात यह है कि जीवन संगीतमय होना चाहिये, तब हलन-चलन इ[त्यादी] सब वर्तनमें माधुर्य ही होगा ।

इस अहंकाररूपी अंधकारको कैसे निकलें? रजवत्होने तककी नम्रता रूपी प्रकाशसे ।

જીવવું એટલે મોજ કરાવી - ખાવું, પીવું, કૂદવું - નહીં, પણ ઈશ્વરની સ્તુતિ કરવી અર્થાત્ માનવજાતિની સાચી સેવા કરવી.

गंदे ख्यालका विचार करने से वे हेट नहीं लेकिन उसका संग पैसा होने का सभव [संभव] है ध्यायविषयान् ।

સત્યાગ્રહી કહેવડાવવાથી માણસ સત્યાગ્રહી નથી બનતો. શુદ્ધ સત્યનું પાલન કરવાથી જ માણસ સત્યાગ્રહી બને છે.

अगर लोग हमको स्वप्नाव्स्थित समजें तो क्या हूआ?

It is strange that we toil so much over externals without a care for what lies within.

શ્રદ્ધા બુદ્ધિથી પર છે, તેની વિરોધી નથી.

हम सत्संग ढुंढते हैं क्योंकि हमारी आत्माके लिये वही खुराक है ।

Do not do anything do not read anything without under­standing.

अनासक्तको कभी क्रोध होना ही नहीं चाहिये

કૉન્ફ્યૂશિયસ કહે છે: સુવ્યવસ્થિત રાજ્યમાં ધનને પ્રગતિ નથી ગણતા. લોકોની અને તેમના આગેવાનોની પવિત્રતા એ જ રાષ્ટ્રનું સાચું ધન છે.

क्या मौत हर हालतमें अति दुःखसे मुक्ति नहीं है? अगर हैं, तो शोक क्यों?

The way of peace is open to her. Her freedom is assured if she has patience.

એક માણસે આજે આવીને કહ્યું : જો હું સાચી સેવા ન કરું તો જીવવામાં મને કશો રસ નથી.

देवके कोई भी नाम हों, लेकिन उसमें देवके गुण हों तो हम उसे अवश्य नमस्कार करें ।

Good deeds let us do right now; the bad ones let us always keep on postponing.

देशों [के] बीचका समुद तैरना आसान है, व्यक्तिके बीच या प्रजाके बीच या प्रजाके बीच का समुद्र तैरना कठिन है

God is omnipresent. Hence it is that He speaks to us through stones, trees, insects, birds, beasts, etc.

If the inside is clean, the outside is bound to be so.

I decline to be slave to precedents or practice I cannot understand or defend on a moral basis.

जब ऐसी स्थिति है, तो नाचना क्या, अभिमान क्या?

ऐसा होते हुए आदमी सुखी दुःखी क्यों होता है ?

प्राण जाय वरु वचन न जाई ー तुलसीदास

हे जिव! तू अनासक्त है तो तुझे शोरगुलको और मारपीटको भी बरदास्त करना है

जब आकाश तेरेमें भरा है और ईश्वर तो उसमें है हि, तो तुझे और क्या चाहिये?

अपनी एब हमेशा सुनें, अपनी स्तुती कभी न सुनें ।

सही चीजके पीछे वक्त देना हमको खटकता है, निक्कमीके खुवार होते है और खुश होते हैं?

No joy can compare with the joy of doing ones duty in silence.

Is not death, in every case, a release from too much suffering? If so, why lament when it comes?

મનુષ્યના ખરા છ દુશ્મનો છે: કામ, ક્રોધ, મોહ, મદ, મત્સર, શોક. તેમને જીતવાથી બીજા દુશ્મનોને જીતવું સહેલું બની જાય છે.

We can do nothing right, so long as we are not blessed with inner light.

अनासक्तिका एक लक्षण यह है : अनासक्तका कोई कार्य दिनके अंतमे बाकी नहीं रहता

जब आदमीका धैर्य छूट गया है तब मौन लेकर शांत होने पर ही बोलें ।

आजका दिन सुवर्णाक्षरमें लिखने योग्य है क्योंकि ६ अप्रेल, १९१९ को हिंदुस्तानने अपनेको पहचाना ।

When the soul awakes, all sorrow vanishes.

To speak the truth, you have to weigh your words again and again.

Purity asks for no external protection.

Man rests in the jaws of Death. He is said to be dead when the jaws close.

He who in his distress turns to God is not troubled by any fear.

सेवककी सच्ची बेंक आम जनता है जो बेंक कभी टूटती नहीं

इसलिये सत्याग्रही कभी अधिकार ढुंढ़ेगा नहीं अधिकार उसे ढुंढ लेगा ।

स्वार्थको जब मनुष्य परमार्थ मानता है तब सियारको सिंह मानने जैसा करता है ।

विभूतिमान अपनी विभूतिके कारण अमर होते हैं ।

An important matter loses importance if irrelevant. A relevant thing, though small, is of the highest importance.

पर दुःखे उपकार करे तोये मन अभिमान न आणे रे अगर अंतर्यामी सब करवाता है तो अभिमान कैसे?

ધૈર્યથી, શાંતિથી શું નથી થઇ શકતું ! એનો અનુભવ જે લેવા માગે તેને રોજ મળી શકે.

जिसे ईश्वरका सहारा है उसे पंगु मन्ना पाप समझा जाय ।

He who wants to drink of the nectar of Ramanama must purge himself of lust, anger and the like.

जो ईश्वरको साक्षी रखकर कुछ सोचता है, बोलता है, करता है वह सच्चा करने से कभी शरमींदा नहीं होगा ।

ઉતાવળા સો બાવરા ધીરા સો ગંભીર. - એ કહેવતનું સત્ય ક્ષણે ક્ષણે જોવામાં આવે છે.

Meditation makes one strong and lucid.

रामनाम रस पीना है तो काम, क्रोधादि निकालना चाहीये ।

श्रद्धासे जहाज चलती है ।

માણસ જયારે એક નિયમ તોડે છે તો બીજા આપોઆપ તૂટી જાય છે.

हम ऐसी गलती मानने कि कभी न करें कि गुनाहमें छोटा-बड़ा ओह्ता है ।

जो धर्म यंत्रवत बनता है वह धर्म नहीं कहा जा सकता है ।

मनुष्य अपनेको कैसे धोखा देता है, इसको मैं प्रतिक्षण पाटा हूं ।

Pure love removes all weariness.

वीरता कोई एक ही मनुष्यका लक्षण नहीं है । सबमें है, लेकिन सब पहचानते नहीं हैं ।

જે ભગવાનમાં લીન રહે છે, તે ભગવાન સિવાયના કશામાં કે કોઈ ચીજમાં લીન ન રહી શકે.

Ramanama helps only those who fulfil the conditions for its recitation.

પ્રથમ કામ, પછી મળે તો કામ જેટલા દામ, આ થઇ પરમાત્માની સેવા. દામ પહેલાં માગો તો તે થઇ સેતાનની સેવા.

What seems impossible is not always really so.

जिसकी आंख एक कहती है, जीभ दूसरी, हृदयमें तीसरी चीज है वह घर-फूटा है निकम्मा है ।

અગ્રણ છુપાવવાથી વધે છે. અજ્ઞાન બતાવવાથી આશા રહે છે કે એ ક્યારેક પણ ઓછું થશે.

जब मनुष्य आकाशके नीचे सोता है तो उसे कौन लूट सकेगा?

એક સંપૂર્ણ પુરુષ અસત્યને દૂર કરી શકે છે, પછી ભલે ને અસત્ય કહેવાવાળા અનેક જણ હોય.

जो आदमी अपने कामके लिये हिंसा कर सकता है वह असत्य क्यों नहीं बोलेगा या करेगा?

ભાગ્ય અને પુરુષાર્થનો ઝઘડો રોજ ચાલ્યા કરે છે. આપણે પુરુષાર્થ કર્યા કરીએ અને પરિણામ ઈશ્વર પર છોડીએ.

बगैर सत्संगके आत्मा सूक जाती है ।

जब हमारा प्रेरक भगवान होता है, तब हमको और कोई ख्याल नहीं करना पड़ता है ।

जो मनुष्य अपने दुःखोको गाता है वह उसे चोगुना करता है ।

अहंकाररूपी अंधकार से भी ज्यादा है ।

जो ईश्वरको याद करता है वह दूसरा सब भूल सकता है ।

जो जीवन सेवामें व्यतीत होता है वही फलदायी है ।

મનુષ્ય પોતાના વિચારોનું પૂતળું છે.

एक वचन भी सत्य है तो काफी है; असत्य वचन कितने भी हो निकम्मे हैं ।

Every minute that runs to waste is irrecoverable. Yet, know­ing this, how much time we waste!

જે શિક્ષણની અસર આપણા ચારિત્ર્ય પર નથી પડતી, તે શિક્ષણ નકામું છે.

A calculating mind cannot attain self-realization.

विरोध आदमीको बनाता है ।

Renunciation which does not spring from the heart cannot be abiding.

Intuition is lame if it is not supported by reason.

આ પાછલું સૂચવે છે કે બધાની આવી સત્યની આરાધનામાં રહી છે. સત્યની ઉપાસનામાંથી સહુ ચીજ મળી રહે છે.

He who thinks, speaks and acts with God as his witness, will never feel ashamed of doing the right thing.

फिर नानक कहते हैं, जो देते हो वह तुमारा है जो रखते हो वह तुमारा नहीं है ।

શ્રદ્ધાની પરીક્ષા અત્યંત મુશ્કેલીના સમયે થાય છે.

Experience is daily growing upon me that everything is attainable through silence.

Reflection shows that heaven is here on earth, not in the sky above.

Beauty lies not in the complexion but in Truth alone.

That being so, why is man happy or miserable?

विभूतिके कारण अमर होना बड़ी बात नहीं है ।जो रोजके कार्यमें अपना धर्म पूरा बजाता है वह विशेष है ।

जो अर्थशास्त्र नीतिसे भिन्न या विरोधी है वह निषिद्ध है, त्याज्य है

Nanak says : The more one indulges oneself, the more unhappy one becomes.

जो मजे छिपे कर्तव्यमें हैं, सो दूसरेमें नहीं हैं ।

He who wishes to save time will never do a single unneces­sary thing.

અનાસક્ત વ્યક્તિને પોતાનું કશું જ હોતું નથી.

अनासक्तिकि सच्ची कसौटी तब होती है जब किसी कामके लिये हमारे में अशक्तिका पूरा संभव पैदा होता है ।

जो जीना नहीं जानता है वह मरना कैसे जाने?

My grace is sufficient for thee : for my strength is made perfect in weakness. II Corinthians, XII. 9.

When ‘I and when God? In determining this lies the test of wisdom.

Sweet are the fruits of equanimity—the truth of this is experienced every moment.

He whose eye says one thing, his tongue another, and his heart yet another, is a worthless fellow.

Many things are wrought by patience, even as they are spoilt by impatience.

जमीनका मालिक तो वही है जो उसपर महेनत करता है

જે વ્યક્તિ શરીરશ્રમ કરી શકે છે તેને માટે સદાવ્રત ખોલવું એ પાપ છે. તેમને કામ આપવું એ પુણ્ય છે.

Education which does not mould character is wholly worthless.

जीवनकी सफलताका सही निशान है कि मनुष्य कोमल बनता जाता है और पिढ ।

Whatever the crisis, the fire of love will overcome it.

The first service is latrine-cleaning.

The human body is like a musical instrument. Any note that is desired can be struck on it.

જિંદગી મજા કરવા માટે નથી પણ કિરતારને ઓળખવા માટે અને જગતની સેવાને માટે છે.

Opposition makes the man.

જે મનુષ્ય પોતાપણાની રક્ષા કરવા માગે છે, તેણે બધી જ આર્થિક વસ્તુ ખોવાની તૈયારી રાખવાની છે.

To retaliate against the relatives of the co-religionists of the wrong-doer is a cowardly act.

नरसिंह महेता कहता है मैं करता हूं, ऐसा कहना ही अज्ञानताकी परिसीमा है । इसके ध्यानमें अनासक्तिकी कूंजी है ।

बलिदान वही कर सकता जो शुद्ध है, निर्भय है, योग्य है ।

जब आदमी अंतर खली करता है तब ईश्वर वह खली जगह भरता है ।

It is sin to regard anyone as helpless who has God for his support.

धैर्यके फल मीठे होते हैं ।

Untruth corrodes the soul; truth nourishes it.

Deeds, like seeds, take their own time to fructify.

बगैर भीतरकी शांतिके, बाहरी शांति कुछ कामकी नहीं है ।

जिह्वा कर्जा नहीं भारती है, लेकिन कार्य ही भरता है ।

गुरु तेघबहादुर कहते हैं कि गंदा काम नहीं करना यही सही कानून है ।

अशांति और अधीरज दो व्याधि हैं और दोनों आयु हरण करते हैं ।

આઈઝાયા ૪૧-૧૦માં કહે છે : ડરો નહીં, કેમ કે પરમાત્મા તમારી પાસે જ છે.

धर्म मनुष्य जीवनमें ओतप्रोत बने तब ही वह धर्म माना जाय, वह वस्त्र जैसी वासु नहीं है ।

Let us think not of big things but of good things.

जो आदमी सबकी पगधुली होता है वह ईश्वरके नजदीक है ।

मनका मैल शरीरके मैलसे भयंकर है लेकिन शरीरका मैल भीतरी मैलकी निशानी होती है ।

મીરાંબાઈના જીવનમાંથી આપણે મોટી વાત એ શીખીએ છીએ કે તેણે ભગવાનને ખાતર સર્વસ્વનો ત્યાગ કર્યો - પતિનો સુધ્ધાં.

एकके पास ईश्वर है, करोडके पास शैतान है, तो एक करोडसे डरे?

Man is where his mind is, not where his body is.

जो सचमुच भीतरमे स्वच्छ है वह बाहरमें अस्वच्छ हो ही नहीं सकता

मनुष्य शरीर वाजित्र [वादित्र] है जैसा सूर निकालना है निकल सकता है ।

किसीके विचार जाननेके की इच्छा न रखना, न उसपर अपना अभिप्राय बनाना अपना विचार स्वतंत्र रूपसे करना निर्भयताका लक्षण है

Mahadev's life is an unceasing poem of devotion.

સાચું કહીએ તો ડર એક જ વાતનો હોવો જોઈએ. અને તે ગંદું અથવા જૂઠું કરવાનો.

सत्याग्रही कहलाने से मनुष्य सत्याग्रही नहीं बनता है । शुद्ध सत्यका पालन करने से ही मनुष्य सत्याग्रही बनता है ।

Real weakness is internal, not outward.

आदमी प्रतिक्षण जाग्रत न रहें तो सत्य उसे मिल ही नहीं सकता है ।

जो मनुष्य यह मेरा और वह तेरा मानता है, वह अनासक्त नहीं हो सकता है

जैसे हम आदर्शके नजदीक पहोंचते हैं, ऐसे हम सच्चे बनते हैं

सच कहें तो डर एक ही होना चाहिये । वह है मैला या झुट करने से डरना ।

जीवन गुलाबका बिछाना नहीं है, काँटोंसे भरा हुआ है ।

ईश्वरका कम जाने [जानने] का साधन है हार्दिक प्रार्थना और तदनुसार कम ।

निर्दोष और निःस्वप्न निद्रा समाधि है, योग है, अनासक्त कर्म है(विनोबा के खतके आधारपर)

કોઈ પણ કામ કરીને જયારે મનુષ્ય દુઃખ મને છે, તો સમજવું કે તે જ્ઞાનપૂર્વક નથી કરતો પૂરતું મજબૂરીથી કરે છે.

सब शिक्षक बने तो शिष्य कौन बनेगा? इसलिये हम सब शिष्य बनें ।

जिसको शांति नहीं व् दृढ़ता नहीं, वह ईश्वरको नहीं पा सकता है ।

जो हमेशा सत्यके पथपर ही चलता है वह कभी गिरता नहीं ।

God is said to have four arms as well as a thousand. It shows that all this is mere imagery.

સાચા ભક્તને માટે કશું પણ અશક્ય નથી.

How strange that a man very often does not know who is a friend and who is a foe!

When the inner lamp burns, it illumines the whole world.

सादगीमें भलाई है, महत्त्व है, नहिं दोलतमें ।

He who is unable to rule over himself can never really succeed in ruling over others.

If we are late for a train, we miss it. What if we are late for prayer?

God and Satan cannot both occupy the throne of the heart.

Inner strength grows by prayer.

The moment the cultivators of the soil realise their power, the zamindari evil will be sterilised.

The nearer we approach our ideal, the more truthful we become.

A satyagrahi never misses, can never miss, a chance of compromise on honourable terms.

जिसको रोटी न मिलने से मरना है उसे तो ईश्वर रोटीमें ही देखने में आवेगा

मनुष्य बहारसे ढुंढक्र अपनेको बढ़ा नहीं सकता है बढ़ने का स्थान भीतर है ।

એક ઈશ્વરમાં જ સંપૂર્ણ શક્તિ છે. તેથી ઈશ્વર પર જ હંમેશા ભરોસો રાખવો, માણસ પર કદી નહીં. (આઈઝાયા ૨૬-૪માંથી)

જ્યાં સુધી એક પણ માણસ, કામ ન મળવાને કરને ભૂખે મારતો હોય ત્યાં સુધી કોણ ચેનથી ખાઈ શકે?

Non-violence is the first article of my faith. It is also the last article of my creed.

સાચા ધર્મને ક્ષેત્રની મર્યાદા નથી હોતી.

To mistake selfishness for selflessness is like mistaking a jackal for a lion.

धर्म पालनमें से जो अधिकार निकलता है वही स्थिर रहता है

Life is likened to a rose; because life, too, is full of thorns.

संगीत गलेसे ही निकलता है ऐसा नहीं । मनका संगीत है, इंद्रियोंका है, हृदयका है ।

जो मनुष्य इर्द गिर्दके वायुमंडलका गुलाम बनता है, वह मंदबुद्धि बनता है ।

अशक्यको शक्य बनाना जितना सरल है इतना ही मुश्केल अशक्यको शक्य बनाना है ।

Nobody progresses without opposition.

अनासक्त कार्य शक्तिप्रद है क्योंकि अनासक्त कार्य भगवान् भक्ति है

जब आत्मा मरता है, तब परमात्मा जगह रोकता है ।

જે દુઃખી જનોનો જ વિચાર કરે છે તે પોતાનો વિચાર નહીં કરે. તેને એટલો સમય ક્યાંથી હોય ?

ઈર્ષ્યા કરનારને ખાઈ જાય છે. જેની તે ઈર્ષ્યા કરે છે તેને કંઈ થતું નથી, કદાચ તે જાણતો પણ નથી.

How shall we dispel this darkness of egoism? By the light of uttermost humility.

નિયમ વગર એક પણ કામ ન ચાલે. એક ક્ષણને માટે પણ નિયમ તૂટે તો આખું સૂર્યમંડળ અસ્તવ્યસ્ત થઇ જાય.

मनुष्य अपने विचारका पुतला है

आवेश शांत होने पर ही जो कम किया जाता है वही फलदायी होता है ।

Man finds himself by losing his Self.

रामनामकी भी शक्तिकी मर्यादा है । क्या कोई चोर रामनामसे कामयाबी हांसिल कर सकता है?

To have good thoughts is one thing; to act upon them is another.

हमारा जीवन रोज नया होता है यह ज्ञान हमको उंचे जाने के लिये मददगार बनना चाहिये ।

Life is not a bed of roses; it is full of thorns.

प्रतिक्षण अनुभव होता है कि समताके फल मीठे होते हैं ।

ઈશ્વર આપણો આશ્રય છે, એ જ આપણું બળ છે અને તે જ આપત્તિને વખતે આપણી રક્ષા કરે છે. (સામ ૪૬-૧)

ज्ञानी पुरुष त्यागसे ही शांति पाता है ।

जो मनुष्य एक वस्तु दिलसे मानता है वह सर्वथा अनुचित है तो भी उसकी दृष्टिसे सही है ।

जो अपनेको नहीं पहचानता है वह नष्ट होता है ।

ईर्ष्या करनेवालेको खाती है । जिसकी वह ईर्ष्या करता है, वह अविच्छिन्न रहता है, शायद अनजान भी ।

Faith makes the ship move.

When man smites, it is God who comes to our rescue.

विद्या वही है जिससे मनुष्य अपनेको पहचाने । इसका अर्थ आत्मज्ञान हुआ ।

Every moment I observe how man deceives himself.

इनसान तुझे फेंकता है उसे [उससे] क्या, अगर खु[दा] तुझे रखना चाहता है ।

अनासक्तिके साथ अनियमितताका मेल कभी नहीं जमता है

કામનાને ન સંતોષવી એ સારું છે. પણ શરૂ કર્યા પછી તેને રોકવી અસંભવિત નહીં તો મુશ્કેલ તો છે જ.

When God is enshrined in our hearts, we cannot harbour evil thoughts or do evil deeds.

I strive hard to preserve my physical body. Do I take the same pains to know my soul?

He is lost who is possessed by carnal desire.

हमारी स्थितिके कर्ता हम ही हैं ।

जो मनुष्यका मन जानबुझकर गंदा रहता है, उसके लिये अगर कुछ है तो रामनाम ही है ।

વિકારી વિચારો પણ બીમારીની નિશાની છે. એટલા માટે આપણે બધા વિકારી વિચારોથી દૂર રહેવું.

अखबार पढ़ना आजकल मुसीबत है । सही खबर मिलती नहीं है । न पढ़ने से नुकसान नहीं है ।

શારીરિક દુર્બળતા સાચી દુર્બળતા નથી. મનની દુર્બળતા જ સાચી દુર્બળતા છે.

Man must never suppress his inner voice even if he stand alone.

અફવા સાંભળવી નહીં, સાંભળવી. પોતાની સ્તુતિ કદી ન સાંભળવી.

हार्दिक श्रद्धा और श्रद्धाकी इच्छामें बड़ा अंतर है । यह नहीं जानने से आदमी धोकेमें पड़ता है ।

मनुष्यके भीतर ही गंगा पड़ी है उसमें स्नान नहीं कर पाटा और कोरा रहता है ।

Death was a companion and friend. It was well with those who had died bravely.

Only that work which is done after anger has subsided can bear fruit.

What does it matter if people look upon us as dreamers?

How can he who does not know the art of living know the art of dying?

राग-द्वेषादि भी व्याधि है और शारीरिक व्याधिसे बदतर है । उसका निवारण रामनामके बिना कैसे हो सके?

જે કોઈ વ્યક્તિ કોઈની પણ ગુલામી કરવા માગતો નથી, તેણે ઈશ્વરની ગુલામી કરવી જોઈએ.

कलके वचनका नतीजा यह होता है कि अपने आयुष्यमें इतनी वृद्धि करता है ।

बोलना या नहीं ऐसा संशय है तब मौन ही बोलने का स्थान लेता है ।

He who talks in tune with the rhythm of life is never weary.

Fewer people die from disease than from fear of disease.

जब हमारा बाहरी जीवन भीतरी जीवनका कब्जा पाटा है, तब परिनाम तेढ़ा ही रहता है ।

Slavery to the environment dulls a mans mind.

સેવકની સાચી બૅંકઆમજનતા છે, જે ક્યારેય દેવાળું કાઢતી નથી.

सत्य के दर्शनके लिए संतोंका चरित पढना और उसका मनन करना आवश्यक है ।

દેવનું નામ ગમે તે હોય, પણ જો તેનામાં ગુણ હોય તો આપણે તેને જરૂર નમસ્કાર કરવા.

The real service to the Bhils would be to make them fear­less and remove their despair.

अपनेको धोखा देने की मनुष्यकी शक्ति अजीब है ।

By education I mean an all-round drawing out of the best in child and man-body, mind and spirit.

It is easy to instruct an uneducated person, but who can carry understanding to a man of little learning?

It is possible to endure a diseased body, but not a diseased mind.

I say that he is the greatest artist who leads the best life.

અનુભવ લેતો જાઉં છું તેમ જોઉં છું કે માણસ પોતે જ પોતાનાં સુખદુઃખનું કારણ છે.

अगर हम दुःखले समय भी ईश्वरकी हाजरीको पहचान सके तो हमारे लिये खेर है ।

Without the maximum possible non-attachment, it is inconceivable for anyone to live up to the age of 125 years.

जो जीवनके सुरमें चलता है उसे कभी थकान नहीं होगी ।

થોડું જૂઠ પણ મનુષ્યનો નાશ કરે છે, જેમ ઝેરનું ટીપું દૂધનો.

पo [प्र]थम सेवा पेखाना सफाई है ।

Nothing is impossible for a true devotee.

निराश[] आदमीको खाती है ।

करना है ईश्वरका कम लेकिन वह हम कैसे जाने ।

ઇચ્છ આનેક પ્રકારની હોય છે: શુભ, અશુભ અને શક્ય. શુભ અને શક્ય ઈચ્છાને જ મનમાં સ્થાન હોવું જોઈએ.

Prayer needs a heart, not a tongue. Without the heart, words have no meaning.

આદર્શ વગરનો માણસ સુકાન વગરના વહાણ જેવો છે.

सत्यके साथ दृढ़ता होनी ही चाहीये ।

આ વસ્તુ નાનામોટા સૌને માટે છે એમ વિચારીને આપણે શીખીએ ને તે પ્રમાણે ચાલીએ, નહીં તો જીવતાં છતાં મૂએલા છીએ.

No cutting off of heads becomes necessary in the presence of a living Demos.

मुझे तो ईश्वरके बारेमें हर घड़ी प्रतीति होती है । फिर किसीसे डरना क्या?

જે અંતરમાં ખરેખર સ્વચ્છ છે તે બહાર અસ્વચ્છ હોઈ જ ન શકે.

We exist, because God is. This shows that man, or any living being, is part of the Divine.

उम्दा ख्याल खुशबू जैसा है ।

ईश्वरमाय जीवन कभी मुश्किल नहीं है ।

धर्म के लिये मरना अच्य्ह्चा है, धर्मधताके लिये न जीना न म[र]ना ।

Innocent and dreamless sleep is samadhi (meditation), yoga (concentration of mind) and selfless action. (Adapted from Vinobas letter).

જેમને રોટલો ન મળવાથી મારવાનું મન થાય છે, તેમને તો રોટલામાં જ ભગવાન દેખાશે.

जब हम कुछ भी देते हैं, तो हमारेमें जो सच्चा [है] वही दें ।

Religion is no religion if it becomes mechanical.

एक कानून तोडा तो सब तूटे क्योंकि सब कानूनोंका मूल एक है और रक तूटने से आत्मसंयम तूटा ।

विचारशून्य जीवन पशु जीवन जैसा है ।

If all become teachers, who will be the pupils? So let us all be pupils.

સુખમાં સુખ જોવું એ દુઃખ છે. દુઃખમાંથી સાચું સુખ જન્મે છે.

Meditation does not make one dull.

आप मरने से आत्मा जागती है ।

Money is God—it is wrong to say so, and it has been proved to be wrong.

દૂધમાં ઝેર હોય તો આપણે કૅફીદઈએ છીએ. તે જ પ્રમાણે સારા સાથે પાખંડ હોય તો તેને ફેંકી ડો.

I could not be leading a religious life unless I identified myself with the whole of mankind.

अमृत भी उसमें ज़हर पड़ने से ज़हर बन जाता है ।

વાત એમ છે કે માણસ આવા વિચાર કરવા માગતો નથી. તેથી માને છે કે આવા વિચાર કરવાની ફુરસદ જ નથી.

When a man sleeps under the sky, who can rob him?

Mans joy knows no bounds when he obtains something beyond his hopes.

જેણે પોતાપણું ખોયું તેણે બધું ખોયું.

सच्ची दुर्बलता बाहरी नहीं है अंतरकी ही है ।

When all forsake you, God shall still be with you.

ताज्जुब तो यह है कि जानत हूए कि सच्चा सुख कहां है आदमी जूठके पीछे जीवन देता है ।

Life spent in service is the only fruitful life.

Do not think, speak or write without reflecting. Consider how much time could thereby be saved.

सब हमें भले ढीले कहें, हम आदर्शको ढीला न करें ।

जब तक हमें भीतरसे रौशनी मिलती है हम कुछ सही नहीं कर पाते है ।

It appears that man cannot escape the snare of exaggeration.

Nothing turns out right so long as there is no harmony between body, mind and soul.

Sorrow is but another aspect of joy. Hence the one invariably follows the other.

મનુષ્ય કોઈ સત્તાનો તાબે રહેતો હોય એનો અર્થ એ છે કે તે વ્યક્તિગત સ્વાતંત્ર્યની કિંમત ચૂકવી રહ્યો છે.

Nanak says : If we obey the law of God, we then need no man-made laws.

खूबी अकेले झूझने [जूझने]में है । विरोधि एक हो या अनेक ।

जैसे पवित्रताका ऐसे सब गुणोंका । अहिंसाकि परीक्षा हिंसाका सामना करने में होती है ।

The greatness of a person lies in his heart, not in his head, that is, intellect.

बगैर निस्वार्थताके निर्भयता कैसी?

કૃત્રિમ નહીં પણ સ્વાભાવિક હાસ્ય ભવ્ય ભાષણ છે અને ભાષણથી વધુ અસર કરે છે.

सजा तो वही क्र सकता है जिसके निर्णयमें निश्चय है । ऐसा ईश्वरके सिवाय कौन हो सकता है?

जो मनुष्य कभी निराश नहीं होता है, वही सरदारी क्र सकता है ।

પોતાની એબ હમેશાં સાંભળવી. પોતાની સ્તુતિ કદી ન સાંભળવી.

अगर भीतरी बत्ती जले तो सरे जगतको प्रकाश देती है ।

समतोलना सब ज्ञानमें उत्तम है ।

There is a limit to violent action and it can fail. Non-vio­lence knows no limit and it never fails.

जो ईश्वर चतुर्भुज है वह सहस्त्र भुज भी होता है । येह बताता है कि सब काल्पनिक है ।

જેની આંખો ફૂટી ગઈ છે તે આંધળો નથી પણ જે પોતાનો દોષ કાઢે છે તે આંધળો છે.

It is useless to recite Ramanama without acting in a man­ner worthy of Rama.

हिंसा त्याज्य है क्योंकि उससे [जो] लाभ होता लगता है, वह आभास है, नुकसान होता है वह कायमी है

Violence is the weapon of the weak; non-violence that of the strong.

मनुष्य वहां है जिघर उसका मन है, नहिं कि वहां जिघर उसका देह है

To find fault is one thing; to prove it is another.

सही धर्मको क्षेत्रकी मर्यादा नहीं होती है

श्रद्धा ही जिंदगीका सूरज है ।

Envy devours him who harbours it. He who is the object of envy remains unaffected, perhaps even unaware of it.

Without selflessness, how can there be fearlessness?

भगवानसे शरणमें जो सुख रहता है इसका वर्णन कौन कर सकता है?

जो दूसरा सब याद रखे और ईश्वरको भूले उसने कुछ याद नहीं किया है ।

Fear vanishes only with the annihilation of the ego.

जिसका वर्तन पशु जैसा है वह पशुसे बदतर है । पशुका पशुत्व उसके लिये स्वाभाविक है मनुष्यका नहीं ।

शारीरिक दुर्बलता सच्ची दुर्बलता नहीं, मनकी दुर्बलता ही सच्ची दुर्बलता है

Selfishness and fear must go if one is to realize God.

પોતાના દોષ આપણે જોવા નથી ઈચ્છતા, બીજાના દોષ જોવામાં આપણને મજા પડે છે. ઘણાં દુઃખો તો આમાંથી પેદા થાય છે.

Keep all, lose all.

जैसे हमारी पीठ दूसरा आदमी ही देखता हैं, हम नहीं, ऐसे ही हमारे दोष भी हम नहीं देखते हैं ।

ध्यानाव्स्थित होना, वह सूक्ष्म विचारकी निशानी है और विचारधारा शुद्ध और परिपक्व बनाती है ।

The wonder is that even though a man knows where true happiness lies, he wastes his life in pursuing untruth!

Despair corrodes man.

Evenmindedness is the best of all wisdom.

જે અર્થશાસ્ત્ર નીતિથી અલગ કે તેનું વિરોધી હોય, તે અમાન્ય છે, ત્યાજ્ય છે.

अहिंसा सत्यादी स्वयं प्रकाश है । अगर नहीं है तो वह नकली वस्तु है ।

How is it that a precept regarded as applicable to others appears inapplicable to oneself?

मनुष्यकी सच्ची पहचान उनके हार्दिक विनयसे होती है ।

कैसी दुःखकी बात है कि मनुष्य जानता है तो भी गिरना पसंद करता है?

To destroy something is easy. To build requires great skill and care.

Merit lies in fighting alone, be the opponent one or many.

जैसे पिण्डमें ब्रह्मांड है ऐसे देहातमें हिंदुस्तान है ।

I would far rather that Hinduism died than that untouchability lived.

When a man lives in submission to authority, it means he is paying the price of personal freedom.

What shall we call a person who, in the name of Rama, acts like Ravana?

रामके नामसे जो रावणका कम करे, उसे या कहें?

अगर आत्मा है तो परमात्मा है ही ।

जो मनुष्य दूसरोंकि ऐब निकालता है वह अपनी नहीं देख सकता ।

क्रोधावेशमें आदमी अपना नुकसान करता है, उसका पुरावा [प्रमाण] रोज मिलता है ।

To remember God and forget others is to see God even in them.

True happiness does not come from obtaining what one likes. It comes from cultivating a liking for what one dislikes.

The power of a true word is such that it leads one from selfishness to selflessness.

दोष कबूल करने से ही दोष नहीं मिटता, दोष मिटाने के लिये जो शक्य है वह करना भी चाहीये ।

नानक कहते हैं आदमी जितना भोग भोगता है इतना ही दुःखी होता है ।

सितारोसे भरा हूआ आकाश और ईएसआई ही खूबीओंसे भरा हूआ भीतरी आकाश से बढ़कर दूसरा क्या आश्चर्य चाहीये?

जब मनुष्य मुझे मारता है, तब ईश्वर सहाय करता है ।

ધર્મપાલનમાંથી જે અધિકાર મળે છે, તે જ સ્થિર રહી શકે છે.

जैसे हम अपने धर्मको आदर देते हैं ऐसे ही दूसरे धर्मको दें ー मात्र सहिष्णुता पर्याप्त नहीं है ।

If I had no sense of humour, I would have committed suicide long ago.

One mans cruelty is the measure of another mans gentleness.

The Ganga flows in mans heart, yet he does not bathe in it, and remains unwashed.

अहंतामें निकला हूआ वचन हमेशा जूठा समझो ।

I believe that there is no prayer without fasting and there is no real fast without prayer.

किसी भी वस्तु तोडना आसन है सांधने में बड़ी कुशलता और सावधानी चाहीये ।

जिस वस्तुका चितवन हो नहीं सकता उसके बारेमें तर्क वितर्क करना फिजुल नहीं तो क्या ?

That which should be renounced must be declined as a matter of duty even if offered free.

Nothing is ever achieved without toil, that is without tapa.1 How, then, can self-purification be possible without it?

પ્રાર્થના હૃદયથી કરવી જોઈએ, શબ્દોથી નહીં. હૃદય વગરના શબ્દો નાકમાં છે.

जो विरोधीकी दयाकी अपेक्षा करती है सो अहिंसा नहीं है

अगर एक आदमी भी संपूर्ण हो सकता है तो सब हो सकते है ऐसे मानना ही न्याय है ।

अपना दोष कबूल करना बड़ी मुसीबत है तो भी सिवाय इसके मैल निकलता नहीं ।

दूसरोंके दोष ही देखना अपने गुणोंको देखने से भी नीच है ।

Life is unreal, death is real and certain. —Nanak

कहा जाता है भूखका दुःख बड़ा है हम है हम अगर इनसान रहना चाहे तो उस दुःखको भी भूलें ।

જિંદગી જો પ્રાણીસેવા માટે અને ઈશ્વરને ઓળખવા માટે હોય તો એને પવિત્ર રાખવી અને સંયમી રાખવી એ આપણી ફરજ છે.

He who looks for faults in others cannot see his own.

भक्त भगवानमें लींन होता है

આપણે આપણી ગંદકી કાઢી નથી ત્યાં સુધી પ્રાર્થના કરવાનો આપણને હક છે ખરો ?

The joy of life lies in divesting oneself of lifes cares.

शुभ विचार करना एक बात है, अमल करना अलग बात है ।

ધર્મ કંઈ જીવનથી ભિન્ન નથી, જીવનને જ ધર્મ માનવો જોઈએ. ધર્મ વગરનું જીવન મનુષ્યજીવન નથી, પશુજીવન છે.

देहधारीके लिये जो शक्य अनासक्ति हो सकती है, उसके सिवा १२५ वर्षकी आयु असंभव मानी जाय ।

हरेक आदमीको अपना मूल ढुंढना चाहीये ।

We are no better than any other—this thought is full of truth and humility.

अनासक्तिकी पराकाष्ठा गीता की मुक्ति है और वही अर्थ हम ईशोपनिषत् के पहले मंत्रमे पाते है ।

अहंभाव मिटने से ही बीक (डर) मिटती है ।

Religion is that which comprehends all. In other words, religion permeates life in all its aspects and at all times.

पवित्रता परदेमें नहीं रहती उसे रक्षा ईश्वरकी ही चाहिये

It follows from the foregoing that we would be thereby adding that much time to our span of life.

He who is truly clean within, cannot remain unclean without.

What is learnt by rote is of as little value as the parrots recitation of Ramanama.

He alone can be a true satyagrahi who knows the art of living as well as of dying.

बगैर परिश्रमसे यानि बगैर तपके कुछ भी हो नहीं सकता है तो आत्मशोष कैसे हो शके ?

आदमको खुदा मत कहो, आदम खुदा नहीं; लेकिन खुदाके नूरसे आदम जूदा नहीं ।

Therefore, a satyagrahi will never seek rights; these will come to him unsought.

जो भगवानमें लीन है वह भगवानके बाहर किसीमें या किसी चीजमें कौन नहीं हो सकता

विचारको [लौह]खंडकी दीवारको भी भेदता है ।

मीराबाईके जीवनसे हम बड़ी बात यह सीखते है कि उसने भगवान्के लिये अपना सब कुछ छोड़ा ー पति भी ।

Superstition and truth cannot go together.

जो आदमी रातको दिन बनाता है वह अनासक्त कैसे?

We shall cease to think only of ourselves when we think of others.

When we declare a strike to redress a wrong, we really cease to take part in the wrong.

धर्म वह है जो सब धारण करता है यानि सब हिस्सेमें सब समय जीवनमे ओतप्रोत है

जो मनुष्य शरमके मरे विवेक बताता है वह सचमुच अविवेकका प्रयोग करता है

Such being the case, where is the sense in making merry or becoming arrogant?

There is greater pleasure in not eating than in eating. Who has not experienced the truth of it?

हम है क्योंकि ईश्वर है इसीसे हम देखते है कि मनुष्य मात्र, जीवमात्र है ईश्वर का अंश है

जो मनुष्य अपनेपर काबु नहीं रख सकता है वह दूसरोंपर कभी सच्चा काबु नहीँ रख सकता

We must always listen to criticism of our faults and failings, never to our praises.

He who is the dust of everybodys feet is near to God.

If you must be annoyed, why should it be at other peoples lapses, why not at your own?

One can never find Truth if one is not wide awake every moment of ones life.

માણસને જયારે અથાતીત વસ્તુ મળે છે ત્યારે તેના આનંદનો પાર નથી રહેતો.

There is no sin like untruth, even as a million berries heaped together cannot equal a mountain. —Tulsidas

बगैर समझके न कुछ करना न पढना ।

The conduct of a few Indians was the measure of that of the millions of their fellow-countrymen.

ઘણી ગેરસમજોનું મૂળ અવિશ્વાસમાં હોય છે. ઘણા અવિશ્વાસના મૂળમાં ભય હોય છે.

It is as difficult to make the impossible possible, as it is easy to make the possible impossible.

मनुष्य जीवन और पशु जीवनमे फरक क्या है इसका संपूर्ण विचार करने से हमारी काफी मुसीबतें हल होती है

To see nothing but faults of others is even meaner than praising ones own virtues.

कविने कहा है कि विद्या रहित मनुष्य पशु समान है । यह विद्या कौन सी?

अनास्क्तको अखूट [अटूट] धीरज होनी चाहिये

Even nectar turns into poison if poison is added to it.

आत्मारूपी सही धनको पहचानना न उसकी रक्षा करता है वह और किस चीजकि रक्षा क्र सकता है?

Faith is put to the test when the situation is most difficult.

I have no disciples, being myself an aspirant after discipleship and in search of a guru.

Supposing God is on the side of both, then who should fear whom?

मनुष्य अकेला कुछ नहीं है, लेकिन जब वह ईश्वरका बनता है, तब सब कुछ होता है ।

समुद्रमें कितना भी तुफान होता है तो भी समुद्र अपनी शांति नहीं छोडता है ।

શુદ્ધ હૃદયમાંથી નીકળેલું વચન કદી નિષ્ફળ નથી થતું.

માણસ પોતાને કેવો છેતરે છે, એનો મને પ્રતિક્ષણ અનુભવ થાય છે.

नानक कहते हैं सुखकी लालसा सच्ची व्याधी है दुःख उसका उपचार है ।

अल्प या महादोष करना ख़राब है लेकिन उसे छिपाना और ख़राब है ।

प्रार्थनासे आंतरिक शक्ति बढ़ती है ।

Nanak says : God dwells in every human heart, and so every heart is a temple of God.

Only experience makes us realize how hard it is to attain the state of non-attachment.

He who has divine endowment in him becomes thereby immortal.

વિદુરજી, જેમને ધર્મનો ખ્યાલ નથી રહેતો એવા દસ પ્રકારના લોકોમાં લોભી, કામી, ક્રોધી અને શરાબી લોકોને ગણાવે છે.

जब फिकर करने वाला ईश्वर है, तो हम क्यों करें?

How can one claim to be human if he acts like a beast?

जो ईश्वरको भूलता है वह अपने को भूलता है ।

Man cannot raise himself by searching outside. The scope for growth lies within.

જે જબરદસ્તીથી ગરીબ બન્યો છે તે સ્વેચ્છાએ ગરીબ બની હ્સકતો નથી.

त्याज्य वस्तु मुफ्त मिले तो भी न लेना कर्तव्य है

Whatever we do should be done not to please or displease anyone, but only to please God.

जिंदगी गुलाबके समान मनाई जाती है । जिंदगीमें भी कांटा भरा है, इसलिये ।

अगर ध्यानसे देखें तो पृथ्वीपर स्वर्ग छाया हूआ है, आकाशमें नहीं ।

He who thinks of the suffering humanity, will not think of himself. Where has he the time?

जो नियमोंको जनता नहीं है और उसका पालन नहीं करता है वह लोक-सेवक हो ही नहीं सकता ।

प्रवृत्ति मात्र आत्माके विकासके लिये है या होनी चाहीये । और आत्माविकासमें ईश्वर दर्शन छिपा है ।

He who lacks peace and firmness cannot realize God.

Just as only others can see a mans back while he himself cannot, we too cannot see our own errors.

जब सब कुछ ईश्वरका है, तब उसको क्या अर्पण करें?

There can be no perception without steadfastness of mind.

जो बहूत गिनती करता है, वह आत्म दर्शन नहीं कर सकता है ।

જે માણસ શરમનો માર્યો વિવેક બતાવે છે તે ખરેખર તો અવિવેકનું પ્રદર્શન કરતો હોય છે.

When a man has lost patience, he should resort to silence, and speak only when he has calmed down.

दूसरोंके लिये जो उपदेश योग्य लगता है, वही अपने लिये योग्य लगता है, सो कैसे होता होगा?

जब तुझे सब छोड़ेगा, तब इशेअर तो तेरे पास है ही ।

ભૂલ કબૂલ કરવી તે સાવરણો વાપરવા જેવું છે. સાવરણો ગંદકી સાફ કરે છે, ભૂલનો સ્વીકાર બહુ ખપમાં આવે છે.

एक संपूर्ण पुरुष असत्यको दूर कर सकता है, भले असत्य कहने वाले अनेक हो

भीतरका सौन्द्र्यदेखो तो बाहरका फीका लगेगा ।

सब दे दो, सब ले लो ।

In the code of the Satyagrahi there is no such thing as surrender to brute force.

जैसे अक[एक] फोडा भी आदमीको तंग करता है उससे भी बदरतर उद्विन्गता है ।

In complete non-violence, there is complete absence of hatred.

हमारी श्रद्धा अखंड बत्तीके जैसी होनी चाहिये । हमको तो प्रकाश देती है लेकिन आसपास भी देती है ।

One perfect man can dispel untruth even though the untruth­ful be legion.

એકાંતની ખૂબી જેણે જાણીજોઈને એનું સેવન કર્યું છે તે જ જાણે છે.

ताजुब है कि आदमी बहोत दफा नहीं जनता है कि दुश्मन कौन और दोस्त कौन?

जब हम अपने मूलसे जूदा होते हैं तब मरते हैं, नहीं की आत्मासे शरीर जूदा होता है तब ।

मनुष्य जब एक नियम तोड़ता है तो दूसरे अपने आप तूट जाते हैं ।

કોઈની મહેરબાની માગવી એટલે આપણી સ્વતંત્રતા વેચવી.

हमें बुद्धि है और इससे प्रे अन्तर्नाद है । दोनोंकी अपनी-अपनी जगह जरुरत है ।

जब आदमी अपना कम नहीं कर पाटा है क्यों व्याकुल बनता है?

Just as the universe is contained in the self, so is India con­tained in the villages.

Man cannot worship God and at the same time despise his fellow-beings. The two are irreconcilable.

શ્રદ્ધાથી માણસ પહાડને ઓળંગી જઈ શકે છે.

अनासक्तिकि एक परीक्षा है कि मनुष्य राम नाम लेकर सोने के समय एक क्षणमें सो सकता है ।

Pure thought is so subtle and yet so powerful a thing that it becomes all-pervading.

In faith there is no room for despair.

भीतर साफ़ है तो बाहर होना ही है ।

वहम और सत्य साथ नहीं चल सकते हैं ।

ईश्वरको तारणहार कहकर अपने आलस्यको बढ़ाते हैं तो गुनाह करते हैं ।

जो मजे नहीं कहने में है वह कहने में नहीं है । ऐसा अनुभव कौन नहीं करता?

God and Satan cannot both occupy the throne of the heart.

He who is face to face with God does not speak, cannot speak.

जिंदगीका एक भी क्षण नहीं है जिसमें आदमी सेवा नहीं कर सकता है ।

जिंदगी मजा करने के लिये नहीं है लेकिन किर्तारको पहचानने के लिये और जगत्की सेवाके लिये है ।

I am a humble but very earnest seeker after truth.

जो श्रध्दा कभी बुझती नहीं है मगर बढ़ती है वह अनुभवका रूप लेती है

एककी क्रूरता दूसरेकी अक्रूरताका नाम लेती है ।

He who does not know himself is lost.

The light of knowledge can never dawn on the proud.

अगर तू ईश्वरके सामने खड़ा होना चाहता है, तो अहंकारका जामा उतारकर जा ।

Faith is the sun of life.

શું કરવું તે માણસ જાણે છે, પણ જાણે છે તે કરતો નથી. તેનું શું કારણ ?

नानक कहते हैं कि ईश्वर हरेकके हृदयमें है और इस कारन हरेक हृदय ईश्वर मंदीर है ।

Accepting undesired service, which is not joyfully rendered, is a painful burden.

What is in the mind must come out, sooner or later.

સાચી વસ્તુની પાછળ સમય આપવો આપણને ખટકે છે, નકામી વસ્તુ પાછળ ખુવાર થઇએ છીએ અને ખુશ થઈએ છીએ.

How wrong it is to ask others to be clean when we ourselves remain unclean!

હિંસા દુર્બળનું શસ્ત્ર છે. અહિંસા સબળનું.

The right that accrues from the performance of duty endures.

He who loses patience, loses Truth as well as Non-violence.

When God is our Guide, we need worry about nothing.

Have we any right to pray so long as we have not purged ourselves of our impurities?

सच्चा सुख बाहरसे नहीं मिलता है अंतर से ही मिलता है ।

The world may call us weak but we must not weaken our ideals.

मूलको छोड़कर जो डाल खोजता है, वह भटकता है ।

धर्म पलने कहने न कहने से नहीं होता लेकिन ईश्वरको अंतरसे और अंतरमें पहचानने से ही होता है ।

અસંગત એવી મોટી વસ્તુ નાની લાગે છે અને નાનામાં નાની સુસંગત વસ્તુનું સ્થાન મોટી વસ્તુ જેટલું જ છે.

सत्यके दर्शन बगैर अहिंसाके हो ही नहीं सकते । इसीलिये कहा है कि अहिंसा परमोधर्म: ।

An egoistical utterance should always be regarded as false.

तेरा रिश्तेदार हो तो भी उनके दोष छिपाने की कोशीश न कर ।

कोई शुभ निश्चय भी मनुष्य भले न करे लेकिन विचारपूर्वक जो निश्चय करे तो उसे कभी न छोड़े

Even if he be your relation, do not try to hide his faults.

कामनाको संतुष्ट नहीँ करना अच्छा है लेकिन शुभ करने के बाद उसे रोकना असंभव नहीँ तो कठिन तो है ही

जिनको धर्मका ख्याल नहीं रहता है ऐसे दस प्रकारके लोगोंमें लोभी, कामी, क्रोधी और शराबी लोगोंको विदुर गिनाते है

व्याधिके डरसे जितने आदमी मरते हैं, उनसे कम व्याधिसे मरते हैं ।

मनुष्य ईश्वरको पूजे और मनुष्यका तिरस्कार करे यह बनने लायक नहीं है ।

खुबीकी बात है कि हम बाहरकी बातके बारेमें बड़ा परिश्रम करते हैं, अंतरके लिये कुछ ख्याल तक नहीं ।

नम्रताका ढोंग नहीं चलता, न सादगीका ।

बलात्कारके वश होना नामर्दीकी निशानी है ।

Even one drop of the poison of untruth will poison the entire milk-ocean of Truth.

अगर हमारे पड़ोसी स्वच्छ नहीं हैं, तो हमारी निजी स्वच्छता पंगु है ।

Do or Die.

મનુષ્ય ભોગને નથી ભોગવતો પરંતુ ભોગ મનુષ્યને ભોગવે છે. અર્થાત્ ખાઈ જાય છે.

પુખ્ત વાચનથી શક્તિ તો આવે છે પણ જ્ઞાન વગર સાચી સ્વતંત્રતા નથી મળતી.

माना कि दोनोंके साथ ईश्वर है तो कौन किससे डरे?

The true mark of success in life is the growth of tenderness and maturity in a man.

પોતાને ઓળખવાને માટે માણસે પોતામાંથી બહાર નીકળી તટસ્થ બનીને પોતાને જોવો જોઈએ.

जैसे बीजको फल देने में अपनी मुद्दत चाहीये, ऐसे ही कार्यके लिये है ।

आकांक्षा कितनी भी बड़ी हो उसकी मर्यादामें छोटेसे-छोटा माना जाता प्राणी भी होना चाहिये ।

He who explores the branch and forgets the root, strays.

घमंडीको प्रकाश मिल ही नहीं सकता ।

પરમેશ્વર પર વિશ્વાસ રાખવો સૌથી સહેલું હોવું જોઈએ પણ સૌથી મુશ્કેલ એ જ લાગે છે.

शुद्ध विचार ऐसी सूक्ष्म वस्तु है और इतनी वेगवान वस्तु है कि व्यापक बन जाती है ।

Faith that does not wane but ever waxes higher and turns into realization.

Sweet are the fruits of patience.

He who harps on his woes, multiplies them manifold.

मनुष्य एक शासके ताबे रहता है उसके मानी है कि वह व्यक्तिगत स्वातंत्रयकी किमत देता है

One person has God on his side; millions have Satan on theirs. Must, therefore, one fear the millions?

आदमी हेवानका कम करे और आदमी होने का दावा कैसे करे?

Mans capacity for self-deception is immeasurably greater than that for deceiving others. Every sensible person will testify to this.

भूल कबूल करना झाडूके समान है झाडू गंदकी साफ करता है, भूल का स्वीकार कम काम नहीं देता

अकेलेपनमें जो लाभ है वह अनुभवसे ही सिद्ध हो सकता है ।

It is well not to yield to desire. Once we give in restraint becomes difficult if not impossible.

જે મનુષ્ય આ મારું અને આ તારુંમાં મને છે, તે અનાસક્ત નથી થઈ શકતો.

Debts are redeemed by deeds, not by words.

માણસમાં બીજાને છેતરવાની શક્તિ કરતાં પોતાને છેતરવાની શક્તિ ઘણી વધારે છે. દરેક સમજુ માણસ આ વાતનું પ્રત્યક્ષ પ્રમાણ છે.

He who wishes to preserve his integrity must be prepared to lose all material possessions.

सत्यरूपी क्षीरसागरमें असत्यरूपी जहरका एक भी बिंदु दाखल थाय (होवे) तो सारा क्षीरसागर जहरी बन जाता है ।

Not to do evil is the only true law of life, says Guru Teg Bahadur.

यह कितनी गलत बात है कि हम मैले रहें और दूसरोंको साफ रहने की सल्लाह दें ?

જ્યાં મનુષ્યનું મન છે, ત્યાં તે છે; જ્યાં તેનો દેહ છે, ત્યાં નહીં.

अशक्य दीखता है वह अशक्य है ही ऐसा हमेशा नहीं है ।

बहूत गैरसमजकी जड अविश्वासमें होती है; बहूत अविश्वासकि जड़में भय होता है ।

He who remembers everything else but forgets God, really remembers nothing.

One is a servant of him for whom one works, not to whom one pays only lip service.

ગામડાંની દૃષ્ટિએ હિંદુસ્તાનનો વિચાર કરીએ તો ઘણી બધી ચીજો જે આપણે કરીએ છીએ તે નકામી લાગે.

जो ईश्वरके सन्मुख है वह बोलता नहीं, बोल सकता नहीं ।

बगैर आदर्शकि मेहनत निष्फल है, जैसे बगैर दिशा या बदर [बंदर] का जहाज निष्फल घूमता है ।

When attachment is present, the performance of even a pure deed involves manipulation.

बगैर विचारके विचार मत करो, मत बोलो, मत लिखो, और विचार करो । इससे कितना समय बच सकता है ।

When man realizes himself, he is saved.

जो मनुष्य अपनापनकी रक्षा करना चाहता है उसे सब आर्थिक वस्तु गंवाने की तयारी रखनी है

If you die in jail, I shall worship you like a goddess.

માણસની શાંતિની કસોટી સમાજમાં જ થાય, હિમાલયની ટોચ પર નહીં.

Why is it that man is afraid of speaking and practising truth, not untruth?

પ્રતિક્ષણ અનુભવ થાય છે કે સમતાનાં ફળ મીઠાં છે.

We seek the company of the good, for that is the food for our soul.

આજે પ્રાતઃકાળના ભજનમાં હતું કે ઈશ્વર આપણને કદી ભૂલતો નથી. આપણે તેને ભૂલી જઈએ છીએ એ જ ખરું દુઃખ છે.

If you see inner beauty, the outer will seem dull.

A troubled mind causes more suffering than an ulcer.

रामनाम रूपी अमृत आत्माको आनन्द देता है, शरीरकी व्याधि दूर करता है ।

Whenever I see an erring man, I say to myself I have also erred.

सौंदर्य चेहरेके रंगमें नहीं है लेकिन सत्यमें ही है

જે ધર્મ આ લોકની વાત સિવાય પરલોકની જ વાત કરે છે, તેને ધર્મ ન કહી શકાય.

Knowing that everything has two sides, let us look at the bright side alone.

This office-holding is either a step towards greater prestige or its total loss.

God is our refuge and strength, a very present help in trouble. Psalms, XLVI. 1.

जो मनुष्य सबको खुश रखना चाहता है, वह किसीको खुश नहीं करेगा ।

[जो] धीरज खोता है वह सत्य खोता है अहिंसा खोता है ।

जैसे अनुभव लेता हूं, पाता हूं कि आदमी अपने-आप अपने सुख दुःख का कारण है

There is goodness as well as greatness in simplicity, not in wealth.

To gain immortality through divine endowment is not a big thing. To fulfil our obligations in daily life is.

Trust ye in the Lord for ever: for in the Lord Jehovah is everlasting strength. Isaiah, XXVI. 4.

Die and be saved.

The hardest heart and the grossest ignorance must disappear before the rising sun of suffering without anger and without malice.

Selfless action is a source of strength, for such action means the worship of God.

सच्चे भक्तके लिये कुछ भी अशक्य नहीं है

सच्चके जैसा कोई सुख नहीं, जूठके जैसा कोई दुःख नहीं ।

A vow means unflinching determination? progress is impossible without inflexible determination.

नानक कहते हैं मनुष्य औरतमें है और और्टर मनुष्यमें है । तो भी जगत में व्यभिचार क्यों चलता है?

Outward peace is useless without inner peace.

મન બે પ્રકારના હોય છે: એક નીચે લઈ જાય છે, બીજું ઉપર. એને આપણે બરાબર વિચાર કરી ઓળખી લેવાં જોઈએ.

જે વસ્તુને વિષે ચિંત્વન થઈ શકે એમ નથી, તેને વિષે તર્કવિતર્ક કરવા એ ફોગટ નહીં તો બીજું શું?

When our outer life gets the better of our inner life, the result is bound to be bad.

Pride devours man completely. The truth of this can be realized by everyone every moment.

To speak or not to speak—when that is the question, silence should take the place of speech.

Gita is pre-eminently a description of the duel that goes on in our own hearts.

શ્રદ્ધાથી માણસ શું નથી કરી શકતો? બધું જ કરી શકે છે.

धर्मका जामा पहनने से पाप पुण्य नहीं बनता; भूल भूल नहीं मिटती ।

He who does not labour and yet eats, eats stolen food.

राई जैसा दोष छिपाने से पहाड़ जैसा बनता है जाहर करने से नाबूद हो सकता है

सीधा रास्ता जैसा सरल है ऐसा ही कठिन है । ऐसा न होता तो सब सीधा रास्ता ही लेते ।

Says Nanak again : Whatever you give away is yours; what­ever you keep is not yours.

Throughout my career at the bar I never once departed from the strictest truth and honesty.

जिसने अपनापन खोया उसने सब खोया ।

Thought pierces even a wall of steel.

If there is any hope for a man, whose mind remains impure in spite of himself, it is Ramanama.

ईश्वर हमारा सुकन है और नाखुदा भी ।

Every minute of my life I am conscious of the presence of God. Why, then, need I fear anyone?

संपूर्ण अहिंसामें द्वेषका संपूर्ण अभाव होता है

He who has not in him infinite patience cannot observe nonviolence.

भौतिक ज्ञान सबके नसीबमें नहीं है । आत्म ज्ञान सब पा सकते हैं, पाने का सबका धर्म है ।

संपूर्णता मनुष्यके लिये आदर्श ही है, शक्य नहीं है क्योंकि मनुष्य अपूर्ण ही बना है ।

અનાસક્તિની પરાકાષ્ઠા ગીતા ની મુક્તિ છે. અને તે જ અર્થ આપણે ઇશોપનિષદના પહેલા મંત્રમાં જોવા પામીએ છીએ.

By donning the garb of religion, vice does not become virtue nor does a wrong cease to be wrong.

However lofty the ambition, even those considered the low­liest of creatures should come within its ambit.

सत्य वचनकी शक्ति वहां तक जाती है कि मनुष्यको स्वार्थसे परमार्थमें ले जाती है ।

Irregularity never goes well with non-attachment.

The greater mans realization of the Self, the greater his progress.

પવિત્રતાને બહારના રક્ષણની જરૂર જ નથી.

આજકાલ બાઈબલના ફકરા વાંચું છું. આજે આ જોવામાં આવ્યું : શ્રદ્ધાપૂર્વક જે કાંઈ માગશે તે તમને મળશે. (મેથ્યુ ૨૧-૨૨)

મૌનમાં સર્વાર્થસિદ્ધિ છે એવો અનુભવ વધતો જાય છે.

અનાસક્તિનું એક લક્ષણ આ છે: અનાસક્ત વ્યક્તિનું કોઈ પણ કામ દિવસના અંતે બાકી રહેતું નથી.

Truth should be accompanied by firmness of purpose.

राजा या रंक हरेक अपने धर्मका चौकीदार होता है । इसमें हर्ष क्या शोक कौन?

જમીનનો માલિક તો તે જ છે જે તેના પર મજુરી કરે છે.

भिलों [भीलों] की सच्ची सेवा है कि उनको निर्भय करें और उनकी निराशा मिटावें ।

To be guilty of a lapse, small or big, is certainly bad; but to hide it is even worse.

A good thought is like fragrance.

श्रध्धासे मनुष्य क्या नहीं कर सकता? सब कुछ कर सकता है ।

हरेक प्रवृत्ति जिसकी उत्पत्ति एक ही बीजसे होती है, सब एक-एक-में मिल जाती है ।

जो त्याग दिलसे नहीं होता है वह स्थिर नहीं रहता है

It is very difficult to confess ones error; but then there is no other way of cleansing oneself.

સીધી વાતને પણ જે માણસ આડી સમજે, તેને સહન કરવામાં કેટલી ભારે અહિંસા જોઈએ !

नानक कहते हैं ईश्वरका कानून है कि हम जगतमें एक कुटुंब हाउ और हरेक व्यक्तिको दूसरोंके लिये रहना है ।

Moral strength does accrue from the reading of scriptures; but real freedom cannot be attained without enlightenment.

આ તે કેવી વાત છે કે માણસ સાચું કહેતાં અને કરતાં દરે છે, જૂઠથી નથી ડરતો.

मनुष्य नियमबध्ध रहता है, उससे ही उसे जो संतोष मिलता है वही उसका स्वास्थ्य और आयु बड़ाता है ।

The common people are a devoted workers real bank, and this bank never fails.

मनुष्य जितना बोल क्र बिगड़ता है इतना ख़ामोशीसे कभी नहीं ।

How shall we please God, how praise Him? By serving His creature—man.

Justice needs to be tempered with generosity as much as generosity needs to be tempered with justice.

જેમ પિંડમાં બ્રહ્માંડ છે તેમ ગામડામાં હિંદુસ્તાન છે.

Great caution is necessary when a man represses his nature.

British, "Quit India"

सिवाय ईश्वरकि गोदके हमें और कहीं सलामती हो ही नहीं सकती ।

More people die of worry than of natural causes.

સીધો રસ્તો જેવો સરળ છે તેવો જ કઠણ છે. એવું જો ન હોત તો બધા જ સીધો રસ્તો લેત.

मन दो प्रकारके हैं ー एक नीचे ले जाता है, दूसरा उचे । इसे हम बराबर सोचें और पहचाने ।

જેવી રીતે મને ખાવાપીવાનો હક છે તેવી જ રીતે મારું કામ મારી રીતે કરવાનો હક છે. આ જ સ્વરાજ છે.

खुश करना तो खुदाको, खुशामत करना तो भी उन्हींकि, यो हम सब चिंता और झंनझंटसे छुट जाते हैं ।

What a pity that even though a man knows it, he still prefers to fall!

जो मजदुरी नहीं करता लेकिन खता है वह चोरीका अन्न खाता है

Isaiah, XLI. 10 has : Fear thou not; for I am with thee.

સંતોની વાણી સાંભળો, શાસ્ત્ર વાંચો, વિદ્વાન થઇ જાઓ, પણ જો ઈશ્વરને હૃદયમાં સ્થાન ન આપ્યું તો બધું ફોક છે.

If we do not forsake our ideal, the ideal will never forsake us.

Ashram means a community of men of religion. I feel that an ashram was a necessity of life for me.

True suffering does not know itself and never calculates. It brings its own joy which surpasses all other joys.

In order to know himself, man must come out of his shell and view himself dispassionately.

The same sage observes that where there is peace of mind there is inner strength which is unfailing.

अगर सत्य किसीको बताना है तो अखुट धैर्य चाहीये ।

The hasty are ruffled; the slow and steady have composure.One sees the truth of this every moment.

વિકારી વિચારોથી બચવાનો એક અમોદ્ય ઉપાય- રામનામ- છે. નામ કંઠમાંથી જ નહીં પરંતુ હૃદયમાંથી નીકળવું જોઈએ.

अगर तुझे चिढ़ना है तो दूसरोंकी गफलतसे क्यों, अपनी गफलतपर चिढ़ ।

Sacrifice with regret is no sacrifice.

શું મોત કોઈ પણ સંજોગોમાં અતિશય દુઃખમાંથી મુક્તિ નથી? જો છે, તો શોક શા માટે?

Better to die once than to die daily.

અભિમાન માણસને ખાઈ જાય છે. એનું સમર્થન પ્રતિક્ષણ પ્રત્યેક માણસને જોવા મળે છે.

स्वाभाव अगर बुरा है तो उसे दबाना नहीं पर उसे फेंक देना ।

सबसे बडी चुप ।

जबतक शरीर, मन और आत्माके बिचमें मेल नहीं होता है कुछ भी कम सीधा नहीं बनता है ।

સર્વને ધારણ કરે તે ધર્મ, એટલે કે ધર્મ દરેક અવસ્થામાં ને દરેક સમયે જીવનમાં ઓતપ્રોત છે.

When we wipe the slate clean, we see Gods signature clearly on it.

पवित्रता बाहरकी रक्षा मांगती ही नहीं है

No man is worthless who lightens anyones burden even the least bit.

सच्चा कार्य कभी निक्कमा नहीं होता, सच्चा वचन अंतमे कभी अप्रिय नहीं होता

નકામો શબ્દ પણ સત્યનો ભંગ કરે છે. એ જ કારણે મૌનથી જ સત્યનું પાલન સહેલું બની જાય છે.

मरो और तरो ।

Mans capacity for self-deception is amazing.

Man is truly known by the humility of his spirit.

रोगग्रस्त शरीर सही बन सकता है, रोगग्रस्त मन नहीं ।

એથી ઊલટું નિરભિમાન અથવા નમ્રતા માણસને પોષણ આપે છે અને વિકસાવે છે.

जिसका साथी ईश्वर है उसको दुख क्या, फिकर क्या, दूसरा साथी क्या?

रोज मरने से बेहतर है कि एक ही दफा मरना ।

મનુષ્ય જો પોતાના ગજા ઉપરાંતનું કામ હાથ પર ન લે તો એને ગભરાટ રાખવાનું ક્યાંય સ્થાન જ ન રહે.

Not to own our mistake is to repeat it and to commit the additional sin of concealing it.

जो बुरे खबरसे घभराता नहीं है, वह अच्छे खबरसे फूलेगा नहीं ।

लोगकी निंदासे जो डरता है वह महत्वका काम नहीं कर सकेगा ।

मूर्खको समजाना आसन है । अर्ध-दग्धको कौन समजा सकता है?

હે જીવ! તું જો અનાસક્ત છે; તો તારે ઘોંઘાટ અને મારપીટને પણ સહન કરવાં પડશે.

આત્માને ઓળખવાથી, તેનું ધ્યાન ધરવાથી અને તેના ગુણોને અનુસરવાથી માણસ ઊંચે ચડે છે. એથી ઊલટું કરવાથી નીચે પડે છે.

जो मनुष्य किसीका भी बोज हलका करता है वह निकम्मा नहीँ है

Thousands like myself may die in trying to vindicate the ideal but Ahimsa will never die.

जिसका जो कम करता है उसका वह सेवक है, नहीं कि जिसका नाम ही लेता है ।

शुभ वस्तु आदमी मनसे नहीं छोडता है, लेकिन मित्रोंके खातर छोडता है तब योग्य या योग्य?

किसी औरकी गुलामीसे दहशत और स्वार्थकी गुलामी बदतर है ।

सब रखो, सब खोवो ।

अगर आदर्शको कभी न छोड़ा जाय तो आदर्श हमें कभी नहीं छोड़ेगा ।

ખુશ કરવા તો ખુદને, ખુશામત કરવી તોયે તેની, તો આપણે બધી ઝંઝટ અને ચિંતાથી મુક્ત થઈ જઈશું.

देहाती दृष्टीसे हिंदुस्तानका विचार करें, तो बहूत सी चीजें जो हम करते हैं निकम्मी मालुम पड़ती हैं ।

માણસ ભલે કોઈ શુભ નિશ્ચય પણ ન કરે, પણ વિચારપૂર્વક કરે તો તે કદી ન છોડે

जो डरता है वह खोता है ।

It may be possible to gild pure gold, but who can make his mother more beautiful?

जिसके साथ ईश्वर है उसके साथ सब है ।

He alone knows the charm of solitude who has deliberately taken to it.

The non-attached person cannot own anything.

Blind is not he who has lost his eyes, but he who hides his shortcomings.

What more do you want when the heavens are within you, and even God Himself?

શરીરને બચાવવા માટે ઘણો ઉદ્યમ કરું છું, આત્માને ઓળખાવા એટલો કરું છું ખરો ?

व्यवहारमें जो काम न दे वह धर्म कैसे हो सकता है?

श्रद्धा उसका नाम है जो विरुद्ध निशानी होते हूए अचलित रहती है ।

અનાસક્તિની સાથે અનિયમિતતાનો મેલ ક્યારેય બેસતો નથી.

A man without an ideal is like a ship without a rudder.

A man of knowledge attains peace only through renunciation.

सब अपने समयपर वृध्द होते है एक तृष्णा हमेशा युवा ही रहती है

He who obeys Gods Law will never care for any other law which is opposed to the Divine Law.

मनुष्य अगर अपनी शक्तिके बाहर कम न ले तो गभराहटको स्थान ही नहीं रहता

जिसको ईश्वरकि हस्तिके लिये शंका है उसे अपनी हस्तिके लिये [भी] शंका होनी चाहिये?

हम शरीरधारी होने के कारन परमात्माकि हस्तीकि कल्पना नहीं कर सकते हैं ।

आपखुदीमें सब मुसीबत भरी है ।

I realized that the true function of a lawyer was to unite parties riven asunder.

जो हमारे हृदयमें है उसे कभी-न-कभी बाहर निकलना ही है ।

To a starving person, God will appear in the form of bread alone.

The darkness of egoism is more impenetrable than darkness itself.

मनुष्यकी प्रतिष्ठाउसके दिलमें-ह्रदयमें है, नहि की उसके मस्तिष्कमें यानि बुध्दिमें

जब मनुष्य अपनेको पहचानता है, तब मुक्त है ।

सिवाय मनकी स्थिरताके दर्शन हो ही नहीं सकता है ।

जिसको जम पहोंचना चाहते हैं करीब २ उसके जैसा हमारे [हमें] बनना है ।

जब हम पार्टी साफ़ करते हैं तो उसपर ईश्वरके हस्ताक्षर स्पष्ट देखते है ।

कई चीज आदमी बोलकर करता है, कई मौनसे और कई कार्यसे । सबमें ज्ञान है तो कार्य ही है ।

परमेश्वर विश्वास रखना सबसे आसान होना चाहिये, लेकिन सबसे कठिन वही दीखता है ।

જે શ્રદ્ધા ક્યારેય બુઝાતી નથી, પણ વધતી રહે છે, તે અનુભવ બને છે.

He who is not disturbed by bad news will not be elated by good news.

A devotee is ever absorbed in God.

He who forgets God, forgets himself.

આટલું સમજીને આપણે જે વ્યાધિ આવે તે રામભરોસે રહીને વેઠી લઈએ અને આપણું જીવન આનંદમય બનાવીને ગુજારીએ તો કેવું સારું!

નિયમ તૂટે એ કેવું જોખમકારક છે ! મુંબઈ આવ્યો ને રોજ લખવાનું છૂટી ગયું.

He alone lives in whose heart dwells Rama (God) and who is ever aware of such presence.

हिंसा दुर्बलका शस्त्र है अहिंसा सबलका

वही जिंदा है जिसके हृदयमें राम रहता है ऐसा जानता है ।

He who does not want to be a slave of anyone, must become the slave of God.

जो समय बचाना चाहता है वह अनावश्यक बात एक भी नहीं करेगा ।

नानक कहते हैं अगर हम ईश्वरके कानूनपर चलें तो हमें मनुष्यके कानूनकी गुंजायश नहीं रहती है ।

Physical weakness is not the real weakness. Weakness of the mind alone is the real weakness.

If one man can become perfect, it is but fair to assume that all can become so.

Perfection is only an ideal for man; it cannot be attained, for man is made imperfect.

જે માણસ કોઈનોયે બોજો હલકો કરે છે તે નકામો નથી.

त्याग ही सच्चा भोग है ।

विकारी विचारसे भी बीमारीकि निशानी है इसलिये हम सब विकारी विचारसे बचते रहें ।

जो मातृभाषाकी अवगणना करता है वह अपनी माताकी करता है ।

Why fear death when the threat is ever present?

સમુદ્ર બિંદુઓનો બનેલો છે, એનું કારણ એ છે કે બિંદુઓમાં સંપૂર્ણ સહકાર છે. આ જ વાત માણસોને લાગુ પડે છે.

When the world rejects a man, God befriends him.

ईश्वर शक्ति ऐसी सत्ता है जिसके सामने लुछ भी टिक नहीं सकता

I am quite sure that the stoniest heart will be melted by passive resistance.

किसीकी महेरबानी मांगना अपनी आझादी बेचना है

The contentment that accrues to man as a result of leading a regular life, promotes his health and longevity.

Do not listen to rumour; but, if you do, do not believe it.

અનાસક્ત વ્યક્તિમાં અખૂટ ધીરજ હોવી જોઈએ.

ख़ामोशी ख़ामोशी नहीं है जो डरके मरे होती है ।

जब आपको मनुष्य खोता है, तब ही आपको पाता है ।

By whatever name God be called, if there be godly attri­butes, we must surely bow to Him.

A foreigner deserves to be welcomed only when he mixes with the indigenous people as sugar does with milk.

સાચું સુખ બહારથી નથી મળતું, અંતરમાંથી જ મળે છે.

Slipshod work is like half-baked bread, fit only to be thrown away.

क्या बात है कि आदमी सच कहने से और करने से डरता हैं, झूटसे नहीं?

જૂઠ આત્માને ખાઈ જાય છે, સત્ય આત્માને પુષ્ટ કરે છે.

आदमीको अपनेको धोका देने की शक्ति इतनी है कि वह दूसरोंको धोका देने की शक्तिसे बहूत अधिक है इस बातका

Life means not revelry—eating, drinking and making merry but praising God, i. e., rendering true service to humanity.

પવિત્રતા પડદામાં નથી રહેતી. તેને તો ઈશ્વરની જ રક્ષા જોઈએ.

The benefit of solitude can be realized only by experience.

Man is the image of his thoughts.

सच्चा सेवक ही सदगृहस्थ है वह बदलेमें लेने की इच्छा न करते हुए देता ही है

जब हम रेलगाड़ीके समय के बाहर जाय तो गाड़ी चुकते हैं । प्रार्थनाके समय न पहुंचें तो?

Renunciation is true enjoyment.

મારે અમુક આદર્શ છે એમ હું તો જ કહી શકું જો હું એ આદર્શને પહોંચવાનો પ્રયત્ન કરતો હોઉં. ૧૫-૪-૪૫

स्वार्थ हमेशा हमे चिंता ग्रस्त करता है ।

He who is absorbed in God cannot become absorbed in any­body or anything besides Him.

That which looks for mercy from an opponent is not non­-violence.

आदमी अपने भीतरी आवाजको कभी न दबावे, भले ही वह अकेला हो ।

हमारा सबसे बड़ा शत्रु विदेशी नहीं है, न कोई दूसरा हमारा शत्रु हम ही है अर्थात हमारी बासना

Silence inspired by fear is no silence.

One who thinks in terms of mine and thine cannot be free from attachment.

We have to make ourselves as nearly as possible like Him we want to reach.

जब हम जानते हैं कि एक वस्तुकी दो बाजु हैं, तो हम सफ़ेदको देखें ।

Repression itself affords a training in satyagraha, even as an unsought war affords a training for the soldiers.

Non-violence, truth, etc., are self-luminous. They cannot be genuine otherwise.

જીવવાની મજા જીવનની જંજાળને છોડવામાં છે.

Vice flourishes in darkness. It vanishes in the light of day.

He alone who truly serves is a good householder. He goes on giving without expectation of return.

He who seeks refuge in Ramanama, has Ramanama installed in his heart and is duly rewarded.1

ट्रेनको चलाने वाली शक्ति सीटी नहीं है, लेकिन बाफमें रही युक्त शक्ति है ।

जैसे टीपे-टीपे सरोवर भरता है, ऐसे ही एक-एक मिनटकी हार्दिक प्रार्थना भी आत्माका कल्याण करती है ।

It is more than severe punishment to compel a man to do something which he does not understand.

अनासक्ति कितनी कठिन है अनुभवसे ही पता चलता है ।

જે ત્યાગ દિલથી નથી થતો, તે કાયમ નથી રહેતો.

He who remembers God can afford to forget everything else.

જે માનસ એક વસ્તુ સમજી નથી શકતો, તેને તે કરવાની જબરદસ્તી કરવી એ સખતમાં સખ્ત સજા છે.

કંઠસ્થ જ્ઞાનની એટલી કિંમત છે જેટલી પોપટને રામનામની.

How can a man who turns night into day be non-attached?

हमारे हृदयकी गद्दीपर खुदा बैठे और शैतान भी, नहीं हो सकता ।

I have sacrificed no principle to gain a political advantage.

पैसा परमेश्वर है ऐसे कहना गा;अत बात है और गा;अत सिध हो चूका है ।

एक चोरी है, एक चोरीमें मदद करता है, एक चोरीका इरादा करता है । तीनों चोर हों ।

He who wants to please all, will please none.

We have made ourselves what we are.

Non-violence in its dynamic condition means? the putting of one's whole soul against the will of the tyrant.

कंठस्थ ज्ञानकी इतनी किम्मत है जितनी तोताके रामनामकी ।

भोगको मनुष्य नही भुगतता है लेकिन भोग मनुष्यको भुगतता है अर्थात खा जाता है

When there is both inner and outer cleanliness, it approaches godliness.

મનુષ્યજીવન અને પશુજીવનમાં ફરક શો ? એનો પૂરેપૂરો વિચાર કરવાથી આપણી ઘણી મુશ્કેલીઓનો નિવેડો આવી જાય છે.

अपनेको पहचानने के लिये मनुष्यको अपनेसे बाहर निकलकर तटस्थ बनकर अपने को देखना है

जिसका मन हरेक हालतमें शांत नहीं रह सकता है वह शांत नहीं है, कैसे भी बाहरसे शांत लगे ।

किसीका एब निकलना एक बात है उसे साबित करना दूसरी बात है ।

ईश्वरके बाहर हमें कोई हस्ति ही नहीं है ।

Who can describe the joy that lies in finding refuge in God?

ईश्वर सर्वत्र है, इसीलिये वह हमसे पत्थर, वृक्ष, जंतु, पक्षी, पशु इ[त्यादी] के मार्फत बोलता है ।

सादगी बनाने से नहीं बनती, स्वाभावमें होनी चाहीये ।

માણસનો લોભ આકાશથી પણ ઊંચે જાય છે, પાતાળથી પણ નીચે જાય છે. એટલા માટે એને મર્યાદા હોવી જ જોઈએ.

In the darkest hour of my trial, that one name has saved me.

शुद्ध ह्रदयसे निकला हुआ वचन कभी निष्फल नहीं होता

Simplicity cannot be affected, it should be ingrained in ones nature.

True religion knows no territorial limits.

Our greatest enemy is not the foreigner, nor anyone else. We ourselves, that is, our desires, are our enemies.

સંપૂર્ણ અહિંસામાં દ્વેષનો સંપૂર્ણ અભાવ હોય છે.

मौतसे जितने लोग मरते हैं, उससे फिकरसे अधिक मरते हैं ।

जैसे विचार करता हू मालुम होता है कि हृदयसे, ज्ञानसे लिया हुआ रामनाम सर्वग्याधिका निवारण है ।

ભૂતકાળ આપણો છે, આપણે ભૂતકાળનાં નથી. આપણે વર્તમાન છીએ અને ભવિષ્યને બનાવવાવાળાં છીએ, ભવિષ્યનાં નહીં.

Everyone grows old with the passage of time; desire alone remains ever youthful.

Indigestion, etc., are not the only causes of fever. Anger, too, can bring it on.

When a mans mind is filled with the Light of Heaven, all obstacles in his path vanish.

He who loses patience, loses Truth as well as Non-violence.

Chastity needs no purdah. It needs only Gods protection.

If the nature is evil, it needs not repression but casting out.

How can that be religion which cannot be put to use in ones daily life?

નિર્દોષ અને સ્વપ્ન વગરની નિંદ્રા સમાધિ છે, યોગ છે, અનાસક્ત કર્મ છે. (વિનોબાના પત્રના આધારે)

जो तेरेमें ही हे, उसे बाहर कहां ढुंढता है?

समुंदरमें पड़ीं हूई मछी अगर समंदरको पहचान सकती है तो संसारमें पड़ा हूआ प्राणी संसारको पहचान सकता है ।

However great the fury of the storm, the sea does not abandon its calm.

He who has neither peace nor determination, how can he have realization?

कृत्रिम नहीं, लेकिन स्वाभाविक हास्य भव्य भाषण है और भाषणसे ज्यादा कम देता है ।

મહેનત કર્યા વગર જે ખાય છે,તે ચોરીનું અન્ન ખાય છે.

I am in the world feeling my way to light "amid the encircling gloom."

रामकें लायक कम किये बिना रामनाम लेना फिजुल है ।

A right cause never fails; A true word never hurts in the end.

માણસને એવી ટેવ છે તે પોતાના દોષો ભૂલી જાય છે અને બીજાના જુએ છે, અને પછી નિરાશા જ રહે છે.

If we dwell on evil thoughts, they do not disappear; they are likely to become our companions. Dhyayato vishayan.”

જિંદગી ગુલાબ જેવી મનાય છે. જીંદગીમાં પણ કાંટા હોય છે માટે.

Even one word, if true, is enough. Untrue words, however many, are worth nothing.

Faith transcends reason; it is not opposed to it.

A life without thought is like that of a beast.

આંતરિક અને બાહ્ય સ્વચ્છતા ઈશ્વરપારાયણતાને પામે છે.

हम शारीरिक वस्तुमें फंसे रहें और आत्मानुभवकी आशा करें, वह आकाश पुष्पको पाने जैसा है ।

आदमी अपना दुःख हंसकर भूल सकता है रोकर बढ़ाता है ।

जीना जूठ है, मृत्यु सही है, निश्चित है । (नानक)

जिस त्यागमें दुःख है, वह त्याग नहीं है ।

આદમકો ખુદા મત કહો, આદમ ખુદા નહીં ; લેકિન ખુદાકે નૂરસે આદમ જુદા નહીં.

तुझे क्या, लोग तेरी निंदा करें या स्तुति! जो धर्म समझ वही किया करे

In egotism lies all trouble.

Never should we make the mistake of imagining that a wrong can be classified as big or small’.

If we call God our Redeemer and let our indolence grow, we are committing a sin.

तुमारे जेबमें एक पैसा है वह कहांसे और कैसे आया है वह अपनेसे पूछो उस कहानी से बहुत सीखोंगे

What matters to you the worlds praise or censure? Do what you think is your duty.

अपरिग्रहसे मतलब यह है कि हम कोई चीजका संग्रह न करें जिसकी हमें आज दरकार नहीं है ।

જે માણસ કોઈ એક ચીજ ઉપર એકનિષ્ઠાથી કામ કરે છે, તે આખરે બધી ચીજ કરવાની શક્તિ પ્રાપ્ત કરે છે.

Because of our physical limitations, we cannot have a concep­tion of the existence of God.

Pure thought is far more potent than speech.

हम किसीसे भी बहतर नहीं हैं-इस विचारमें सत्य भरा है, नम्रता है ।

हम बड़ी बातोंको न सोचें, अच्छी सोचें ।

આમ હોવા છતાં માણસ સુખીદુઃખી શા માટે થાય છે ?

Everything is right and proper in its place, improper when out of place.

સાચો સેવક જ સદ્દગૃહસ્થ છે. તે બદલામાં લેવાની ઈચ્છા ન કરતાં, આપવામાં માને છે.

It is easier to cross the ocean between countries than to span the gulf between individuals or people.

ध्यानावस्थित दृढ़ बनता है, स्पष्ट बनता है ।

To seek a favour is to barter away ones freedom.

If you want to stand before God, you must go after shed­ding the robe of egoism.

It is not man that enjoys pleasures; it is pleasures that enjoy man, which is to say they consume him.

Everyone, prince or pauper, is the guardian of his own dharma. What is there to grieve or rejoice in this?

Every man should seek for the Source of his being.

He who fears, fails.

सुखमे सुख देखना दुःख है, दुःखमें से सच्चा सुख निकलता है ।

He who denies the existence of God denies his own.

ध्यानावस्थित होने से हम मंद नहीं होते हैं ।

Rather perish than break the pledged word. —Tulsidas

रामनाम उसीको मदद देता है जो रामनाम लेने की शर्त[का] पालन करता है ।

કાચું ધાન ફેંકી દેવા લાયક હોય છે. એવું જ કામનું પણ સમજવું.

Economics which departs from or is opposed to ethics is no good and should be renounced.

When we give something, we must give the truest part of ourselves.

He who has God on his side, has all.

नहि असत्य सम पातक पुंजा, गिरि सम होइ कि कोटिक गुंजा - तुलसीदास

Verily, the land belongs to him who labours on it.

A word uttered from a pure heart goes never vain.

हिमालय दूरसे ही अच्छा लगता है ऐसे प्रायः सब चीजके लिये है ।

જે વિરોધી પાસે દયાની અપેક્ષા રાખે, તે અહિંસા નથી.

Why should I depend upon anyone for my own affairs?

There is only one way of achieving independence through non-violence : by dying we live, by killing never.

जब बुद्धि और श्रद्धाके बिचमें भेद है तब श्रद्धाको मान देना अच्छा है ।

शुद्ध ज्ञान धर्मग्रंथ पढ़ने से नहीं मिलता । शुद्ध ज्ञान सिवाय सद्गुणके असंभवित है ।

अच्छा कम इसी क्षण करे बुरा कम हमेशा मुल्तवी करते रहे ।

कुछ भी संकट हो प्रेमाग्निसे दूर होता है ।

He who has everything but God on his side, has nothing.

Non-attachment is put to real test only when there is full scope for our attachment to something.

If God so desires it, I may have to become a helpless witness to the undoing of my dream.

We are not yet in the midst of civil war but we are nearing it.

मौनमें सर्व अर्थ सिद्धि है ऐसा अनुभव बड़ता जाता है ।

What is it, if not futile, to argue about something which is beyond thought?

Our personal cleanliness counts for little if our neighbours are not clean.

સાચું કાર્ય કદી નકામું નથી થતું. સાચું વચન અંતે કદી અપ્રિય નથી થતું.

अपने गुण आप देखे और उसकी स्तुती दूसरोंसे करे उससे बड़के [बढ़कर] नीचता कैसी होगी?

To surrender to force is a sign of unmanliness.

कच्चा धान फेंकने लायक है । [ऐसे] ही क्स्च्चे कामका [को] समझाना ।

Just as drop by drop the lake fills up, so also every minute of sincere prayer nourishes the soul.

He who is shamed into acting correctly is not acting cor­rectly at all.

जबतक प्रेरणाको बुद्धिका समर्थन नहीं होता, तबतक वह पंगु है ।

इससे उलटा निरभिमान अथवा नम्रता आदमीको पोषण देता है, और बड़ाता है ।

He who is poor by force of circumstances, cannot become poor by choice.